Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun Getirdiği Değişiklik ve Yeniliklerle Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Hukuki Sonuçları

Yıl 2015, Cilt: 17 Sayı: 2, 63 - 112, 01.12.2015

Ahmet Türk

Öz

Yeni Türk Ticaret Kanunu anonim ortaklıkta sermaye kaybı ve hukuki sonuçları konusunda önemli değişiklikler getirmiştir. Özellikle sermaye kaybının tespitinde esas sermayenin yanı sıra yasal yedek akçelerin de hesaba katılması, 1/2 oranında sermaye kaybı halinde yönetim kurulunun genel kurula uygun gördüğü iyileştirme tedbirlerini sunması gerektiğinin açıkça öngörülmesi yapılan değişiklikler arasındadır. Bunun yanı sıra 2/3 oranında sermaye kaybının tespitinde yıllık bilançonun esas alınması Eski Ticaret Kanunu zamanında ortaya çıkan sorunları gidermiştir. Yeni düzenlemede 2/3 oranında sermaye kaybı halinde alacaklılara fesih hakkı tanınmaması da önemli bir değişikliktir. Çalışmada 2/3 oranında sermaye kaybına ilişkin yasal düzenlemenin gerekli bir düzenleme olup olmadığı da tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Sermaye kaybı, bilanço, mali durumun iyileştirilmesi, anonim ortaklı- ğın infisahı ve feshi

CAPITAL LOSS AND ITS LEGAL CONSEQUENCES IN LIGHT OF NEW TURKISH COMMERCIAL CODE

Öz

New Turkish Commercial Code has introduced material changes on rules regarding joint stock company losing its capital and its legal consequences. Among others, taking into consideration the legal reserves together with paid-in capital when calculating capital loss and the board of directors’ duty to present improvement precautions at the shareholders meeting in the event of 1/2 capital loss are major revisions. Especially, the requirement to determine 2/3 capital loss from the annual balancesheet has solved the problems present at the time of abolished Commercial Code. Not entitling the creditors to file a lawsuit for dissolution when the company faces 2/3 capital loss, is a very crucial revision. The necessity of new rules triggered in the event of 2/3 capital loss are also discussed in the article

Anahtar Kelimeler

Capital loss, balancesheet, rehabilitation of financial status, dissolution of joint stock company

Kaynakça

• Arslan, İbrahim: Anonim Şirketlerde Yönetim Yetkisinin Sınırlandırılması, Konya 1994.
• Arslanlı, Halil: Anonim Şirketler, C. I, Umumi Hükümler, 2. Bs., İstanbul 1959, C. II-III, Anonim Şirketin Organizasyonu ve Tahviller, İstanbul 1960.
• Aydın, Alihan: “Türk Ticaret Kanunu’nun Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığa İlişkin Düzenlemesine (TK. m. 376) Eleştirel Bir Bakış”, İHFM, 2012, C. LXX, S. 2, s. 101 vd.
• Bauen, Marc/Bernet, Bernet, Robert: Scherizer Aktiengesellschaft, Zürich/Basel/Genf 2007.
• Bauer, Thomas, “Sanierungsrecht im Umbruch, Unterschiedliche Gesetze - einheitliche Zielsetzung, gesantheitliche Betrachtung”, ST, 2014, 1-2, s. 53 vd.
• Bilgili, Fatih/Demirkapı, Ertan: Şirketler hukuku, Bursa 2013.
• Böckli, Peter: Schweizer Aktienrecht mit Fusionsgesetz Börsengesellschaftsrecht, Konzernrecht, Corporate Governance, Recht der Revisionsstelle und der Abschlussprüfung in neuer Fassung unter Berücksichtigung angelaufenen Revision des Aktien- und Rechnungslegungsrechts, 4. Aufl., Zürich/Basel/Genf 2009.
• Bühler, Christoph B.: “Aeussergerichtliche Sanierung der Aktiengesellschaft, Lösungsansätze zur Verbesserung der aktienrechtlichen Rahmenbedingungen der Saierung dew lege ferenda”, ST, 2010, s. 444 vd.
• Bürgi, F. Wolfhart: Kommentar zum schweizerischen Zivilgesetzbuch, Bd. V, Obligationenrecht, 5.Teil, Die Aktiengesellschaft, Bd. 1, Rechte und Pflichten des Aktionärs, Art. 660-697; Bd. 2, Art.698/738, Zürich 1969.
• Domaniç: Hayri: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C. II, Anonim Şirketler Hukuku ve Uygulaması, İstanbul 1988
• Forstmoser, Peter/Meier-Hayoz, Arthur/Nobel, Peter: Schweizersiches Aktienrecht, Bern 1996.
• Glanzmann, Lukas: “Haftungsrisiken der leitungsorgane in der finanziellen krise des Unternehmens”, in: Entwicklungen im Gesellschaftsrecht IX, (Hrsg. Kunz, Peter/Jörg, Florian S./Arter, Oliver), Bern 2014, s. 248- 286.
• İmregün, Oğuz: Anonim Ortaklıklar, İstanbul 1989.
• Kaya, Mustafa İsmail: “Ticaret Kanunu ve TTK Tasarısının Yönetim Kuruluna Anonim Ortaklığın Mali Durumunun Bozulması Halinde Yüklediği Yükümlülükler”, Kazancı Hukuk Dergisi, 2007, S. 37-38, s. 7 vd.
• Kayar, İsmail: Anonim Ortaklıkta Mali Durumun Bozulması ve Alınacak Tedbirler, Konya 1997 (Anılış: Kayar, Mali Durumun Bozulması).
• Kayar, İsmail: “Yeni TTK’ya Göre Anonim Şirkette Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Tespiti ve Sonuçları” (“6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu’nu beklerken” MÜHFHAD, C. 18, S. 2, 2012, s. 643 vd. (Anılış: Kayar, Yeni TTK’ya Göre Sermaye Kaybı).
• Kendigelen, Abuzer: Yeni Türk Ticaret Kanunu, Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, 2. Bs., İstanbul 2012.
• Kırca, İsmail/Şehirali Çelik, Feyzan Hayal/Manavgat, Çağlar: Anonim Şirketler Hukuku, C. 1, Temel kavram ve İlkeler, Kuruluş, Yönetim Kurulu, Ankara 2013.
• Koeferli, Jürg A.: Der Sanierer einer Aktiengesellschaft, Zürich 1994. Lanz, Rudolf: Kapitalverlust, Überschuldung, Sanierungsvereinbarung, Diss. Zürich 1985.
• Meier-Hayoz, Arthur/Forstmoser, Peter: Schweizerisches Gesellschaftsrecht, 10. Aufl., Bern 2007.
• Moroğlu, Erdoğan: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Değerlendirme ve Öneriler, İstanbul 2012.
• Öçal, Akar: “Anonim Şirketlerde Mali Durumun Bozulmasının Ortaya Çıkardığı Bazı Hukuki Sorunlar“, ATOD., 6/1975, s. 9 vd.
• Pulaşlı, Hasan: Şirketler Hukuku Şerhi, C. I, 2. Bs., Ankara 2014.
• Schenker, Urs: “Möglichkeiten zur privatrechtlichen Sanierung von Aktiengesellschaften”, SJZ, 105/2009, s. 485-497.
• Şener, Oruç Hami: Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, Ankara 2012. Sprecher, Thomas/Sommer, Christa: “Sanierung nach Aktienrecht”, ST, 2014/6-7, s. 551 vd.
• Tekil, Fahiman: Anonim Şirketler Hukuku, İstanbul 1993.
• Tekinalp, Ünal: Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, İstanbul 2013 (Anılış: Tekinalp, Sermaye Ortaklıkları).
• Tekinalp, Ünal: “Sermayenin Yarısının Karşılıksız Kalması Halinde Yönetim Kurulunun ve Denetçi1erin Görevi“, İkt.Mal., C. XXXI, 7/1984, s. 279 vd. (Anılış: Tekinalp, Sermayenin Yarısının Karşılıksız Kalması) Teoman, Öner: “Sermayenin Tamamlanması” (Hukuki Mütalaa), Yaşayan Ticaret Hukuku, C. I, Hukuki Mütalaalar, Kitap 10, 2000-2002, İstanbul 2013, s. 40 vd.
• Türk, Ahmet: Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Hukuki Sonuçları, Ankara 1999 (Anılış: Türk, Sermaye Kaybı).
• Türk, Ahmet: “Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Geneli, Ticaret Şirketlerine İlişkin Genel Hükümler ve Anonim Ortaklığa İlişkin Hükümlerinden Bazıları Hakkında Düşünceler”, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, Ankara 2010, s. 2163-2191 (Anılış: Türk, TTK Tasarısı).
• Türk, Ahmet: “Anonim Ortaklıkta Gizli Yedek Akçeler”, DEÜHFD, C. 4, S. 2, 2002, s. 173-233 (Anılış: Türk, Gizli Yedek akçeler).
• Türk, Ahmet: “Anonim Ortaklığın Mali Durumunun İyileştirilmesi”, GÜİİBFD, C. 1, S. 1. Bahar 1999, s. 105-137 (Anılış: Türk, Mali durumun İyileştirilmesi).
• Üçışık, Güzin/Çelik, Aydın: Anonim Ortaklıklar Hukuku, C. I, Ankara 2013.
• Ünal, Mustafa: “Anonim Ortaklıklarda Yönetim ve Yönetim Görevlerinin Murahhaslara Bırakılması”, Batider, C. XI, 3/1982, s. 49 vd.
• von Büren, Roland/Stoffel, Walter A./Weber, Rolf H.: Grundriss des Aktienrechts, Mit Berücksichtigung der laufenden Revision, 3. Aufl., Zürcih/Basel/Genf 2011.
• von Greyerz, Christhoph: “Prüfung, Berichterstattung und Vorgehen bei Kapitalverlust und Uberschuldung”, Aufgaben und Verantwortlichkeit der Kontrollstelle, Schriftenreihe der schweizerischen Treuhand- und Revisionskammer, Bd. 36, Zürich 1979, s. 9 vd.
• von Salis, Ulysses: “Kapitalverlust und Sanierungsfusion”, In: Sanierung und Insolvenz von Unternehmen II, hrsg von Thomas Sprecher, Europainstitut, Zürich 2011, s. 149 vd., aynı makale: https://scholar.google.com.tr/scholar?bav=on.2,or.&bvm=bv.99804247, d.bGg&biw=1067&bih=495&dpr=1.5&um=1&ie=UTF8&lr&q=related:OVVgnmM8ry-U2M:scholar.google.com/ s. 1 vd.
• Wüstiner, Hanspeter: In Basler Kommentar-Obligationenrecht, II, Zürich 2008.