5510 Sayılı Kanun Bakımından Sigortalılık Hallerinin Çakışması

Yıl 2009, Cilt: 11 Sayı: 1, 89 - 112, 01.06.2009

Senem Ermumcu

Öz

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
yürürlüğe girmeden önce birden fazla sosyal güvenlik kurumu bulunmaktaydı. Bu sosyal güvenlik kurumları, 506 sayılı Yasa olan Sosyal Sigortalar
Kanunu, 1479 sayılı Yasa olan Bağ-Kur Kanunu, 2925 sayılı Tarım İşçileri
Sosyal Sigortalar Kanunu, 2926 sayılı Tarımda Kendi Ad ve Hesabına
Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu ve 5434 sayılı Yasa olan Emekli
Sandığı Kanunu kapsamında faaliyette bulunmaktaydı. Bir kimse aynı anda
hem hizmet akdine dayalı ve 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olurken
aynı anda kendi adına ve hesabına bağımsız olarak çalışarak 1479 sayılı
Bağ-Kur Kanunu kapsamında da sigortalı olabilmekteydi. Ancak o dönemde
de, bu durumdaki bir kimsenin “sigortalılığın tekliği” ilkesi gereğince sadece
bir sigortalılık ilişkisi dikkate alınmaktaydı. Yani birden fazla olan bu sosyal
güvenlik kurumlarına rağmen kişiler ancak tek bir sosyal güvenlik kuruluşu
kapsamında sigortalı sayılmaktaydı. Bu dönemde, sigortalılıkların çakışması
konusunda herhangi bir yasal düzenleme olmayıp, Yargıtay tarafından hangi
sigortalılık önce başlamışsa o sigortalılık ilişkisinin devam ettirilmesi
gerektiği yönünde verilen kararlarla sorun çözümlenmeye çalışılmış ve
önceki başlayan sigortalılık sona ermedikçe sonra başlayan sigortalılık
ilişkisi dikkate alınmamıştı
. Yargıtay’ın bu yöndeki kararları yanında hem
doktrinde sorunun çözümüne ilişkin başka bazı görüşler ileri sürülmüş hem
de Yargıtay kararlarında başka bazı kıstaslar dikkate alınmıştır.

Kaynakça

• Akın, Levent: “5510 Sayılı Yasanın Malûliyet Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi”, Mess Sicil, Mart 2008, S.9.
• • Centel, Tankut: “Genel Sosyal Sigorta Hükümleri Açısından Yargıtay’ın 1991 yılı Kararlarının Değerlendirilmesi” İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, İstanbul 1992.
• • Ertürk, Şükran: “Ülkemiz ile Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Bulunmayan Ülkelerde Çalıştırılmak Üzere Götürülen Türk İşçilerinin Sigortalılığı”, İnşaat Sanayi, Yıl:17, S.110, Kasım-Aralık 2008.
• • Gerçek, Muhammed: “Baskın Sigortalılık”, Sosyal Güvenlik Dünyası Dergisi, 2008/51, Akın, Levent: “4784 Sayılı Yasa ile Getirilen Sosyal Destek Ödemesi Karşısında Banka Zorunlu Sandıklarının Durumu”, AÜHFD 2005, C.54, S.1.
• • Güzel, Ali/Okur, Ali Rıza/Caniklioğlu, Nurşen: Sosyal Güvenlik Hukuku, İstanbul 2009.
• • Sözer, Ali Nazım: “Sosyal Sigortalar Açısından Yargıtay’ın 1998 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi”, Yargıtay’ın 1998 Yılı Karalarının Değerlendirilmesi, İstanbul 2000.
• • Sözer, Ali Nazım/Saraç, Coşkun: “Sosyal Sigorta İlişkisinde Çokluk: Sigortalılık Hallerinin, Tiplerinin ve Sürelerinin Birleşmesi”, Mess Sicil, Aralık 2008, S.12.
• • Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer: Yeni Mevzuat Açısından Sosyal Güvenlik Hukukunun Esasları, İstanbul 2009.
• • Yıldırımoğlu, Hakan: “Yurtdışında Çalışan Türk İşçilerin Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından Durumu”, Mess Sicil İş Hukuku Dergisi, Haziran 2009, S.14.