KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASININ İNSAN HAKLARI HUKUKU İLE İLİŞKİSİ VE KÜLTÜREL MİRAS HAKKI

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 2, 1443 - 1481, 26.11.2021

Özge Çeliktaş Türkbay

https://doi.org/10.33717/deuhfd.998243

Cited By: 1

Öz

Kültürel mirasın korunması konusunda insan hakları temelli bir yaklaşım
benimsenmesi gerektiğini savunan akademik çalışmaların sayısı her geçen gün
artmaktadır. Bu çalışmalarda kültürel mirasın korunmasının bir insan hakları
meselesi olduğu ve herkesin kültürel miras hakkına sahip olduğu savunulmaktadır. Bunun yanı sıra uluslararası insan hakları mekanizmalarının son yıllarda
kültürel mirasın korunması konusunu irdeledikleri, kültürel miras hakkının
varlığını ve kapsamını değerlendirdikleri, bu konulara ilişkin ilkeler öne sürdükleri gözlemlenmektedir.
Bu çalışmada kültürel mirasın korunması konusunun insan hakları hukukuyla ilişkisinin incelenmesi ve güncel bir tartışma konusu olan kültürel miras
hakkının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle
kültürel miras kavramının geçirdiği anlamsal evrim izlenerek kavramın insan
haklarıyla ilişkisi incelenmiştir. Daha sonra kültürel miras hakkına ilişkin açıklamalarda bulunularak kültürel mirasın korunmasına dair sözleşmeler ve insan
hakları belgeleri karşısında bu hakkın yer aldığı konum değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel miras, İnsan hakları, Kültürel haklar, Kültürel miras hakkı, Kültür varlığı

Kaynakça

• Aşılıoğlu, Fatma ve Memlük, Yalçın: “Frig Vadisi Kültür Mirası Alanlarının Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2, ss. 185-197.
• Aykan, Bahar: “Kültürel Miras Hakkı: Kültürel Mirasa İnsan Hakları Temelli Güncel Yaklaşımlar”, Alternatif Politika, Cilt: 10, Sayı:2, 2018, ss. 231-252.
• Basat, Ezgi Metin: “Somut ve Somut Olmayan Kültürel Mirası Birlikte Koruyabilmek”, Milli Folklor, Sayı: 100, 2013, ss. 61-71.
• Bisch, Patrice Meyer: “On the Right to Heritage The Innivative Approach of Articles 1 and 2 of the Faro Convention”, Heritage and Beyond, Council of Europe Publishing, Paris, 2008.
• Blake, Janet: “On Defining the Cultural Heritage”, The International and Comparative Law Quarterly, Cilt: 49, Sayı: 1, 2000, ss. 61-85.
• Blake, Janet: “Taking a Human Rights Approach to Cultural Heritage Protection”, Heritage & Society, Cilt: 4, Sayı: 2, 2011, ss. 199- 238.
• Borowiecki, Karol Jan, Forbes, Neil ve Fresa, Antonella: Cultural Heritage in a Changing World, s Springer International Publishing, 2016.
• Bulut, Nihat: “Eski Yunan’dan Aydınlanma Çağı’na İnsan Onuru Kavramının Gelişimine Bir Bakış”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 3-4, 2008, ss.1-12.
• Çavuşoğlu, Naz: “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ni Yaşayan Belge Yapan Yorum Teknikleri”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt: 14, 1992.
• Çeçen, Anıl: “Kültürel Haklar”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt: 7-8, Sayı: 1, s. 133-170.
• Doğan, İlyas: “Alman Öğretisinde İnsan Onuru ve Güncel Sorunlar Hakkında Kısa Bir Giriş”, S.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, 2005, ss. 51-59.
• Donders, Yvonne: “Cultural Heritage and Human Rights”, Oxford Handbook of International Cultural Heritage Law, (ed. F. Francioni and A. Vrdoljak), Oxford University Press, 2020, ss. 379-406.
• Francioni, Francesco: “Heritage and Human Rights: An Introduction”, Cultural Human Rights, (ed. Francesco Francioni ve Martin Scheinin), Martinus Nijhoff Publishers, Boston, 2008, ss. 1-15.
• Graham, Brian ve Howard, Peter: “Heritage and Identity”, The Ashgate Research Companion to Heritage and Identity, (ed. Brian Graham ve Peter Howard), Ashgate Publishing Company, Hampshire, 2008.
• Habermas, Jürgen: “Religious Tolerance- The Pacemaker for Cultural Rights”, Philosophy, Sayı: 79, 2004, ss. 5-18.
• Hodder, Ian: “Cultural Heritage Rights: From Ownership and Descent Justice and Well-Being”, Anthropological Quarterly, Cilt: 83, Sayı: 4, 2010, ss. 861-882.
• Ito, Nabuo: “Intangible Cultural Heritage Involved in Tangible Cultural Heritage”, https://pdfs.semanticscholar.org/37ae/5586f1427a5e65d3f2f 5c12a79881f5d0772.pdf?_ga=2.219524637.542638512.1584743564- 1586173870.1584743564.
• Jokilehto, J.: “Defination of Cultural Heritage: References to Documents in History”, ICCROM Working Group 'Heritage and Society , http://cif.icomos.org/pdf_docs/Documents%20on%20line/Heritage%20 definitions.pdf,
• Jokilehto, Jukka: “Human Rights and Cultural Heritage. Observations on the Recognition of Human Rights in the International Doctrine”, International Journal of Heritage Studies, Cilt: 18, Sayı:3, 2012, ss. 226-230.
• Kalabalık, Halil: İnsan Hakları Hukuku, 5. Baskı, Seçkin Hukuk, Ankara, 2017.
• Karima, Bennoune: “Cultural Heritage is a Human Rights Issue”, UNESCO, https://en.unesco.org/news/karima-bennoune-culturalheritage-human-rights-issue. Katep, George: Human Dignity, Harward University Press, 201.
• Katoğlu, Tuğrul: Ceza Hukuku ve Kültür Varlıkları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
• Kersel, Morag M. ve Luke, Christina: “Civil Societies? Heritage Diplomacy and Neo-Imperialism”, Global Heritage: A Reader, (ed. Lynn Meskell), Wiley-Blackwell, Chichester, 2015, ss. 70-94.
• Kiper, Perihan: “Küreselleşme Sürecinde Kentlerimize Giren Yeni Tüketim Mekanları ve Yitirilen Kent Kimlikleri”, Planlama, Sayı: 4, 2004, ss. 14-34.
• Logan, William: “Cultural Diversity, Cultural Heritage and Human Rights: Towards Heritage Management as Human Rights Based Cultural
• Practice”, International Journal of Heritage Studies, Cilt: 18, Sayı:3, 2012, ss. 231-244.
• Merryman, John Henry: “Cultural Property Internationalism”, International Journal of Cultural Property, Sayı: 12, 2005, ss. 11-39.
• Papaioannou, Katerina: “ The International Law on the Protection of Cultural Heritage”, IJASOS, Cilt: 3, Sayı:7, Nisan 2017, ss. 257-262.
• Prott, Lyndel V. ve O’Keefe, Patrick J: “Cultural Heritage or Cultural Property”, International Journal on Cultural Property, Cilt: 1, Sayı:2, Temmuz 1992, ss. 307-320,
• Sancakdar, Oğuz: Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara, 2012.
• Shaheed, Farida: “Report of the Independent Expert in the Field of Cultural Rights”, BM İnsan Haklar Konseyi, Belge No: A/HRC/17/38, https://undocs.org/A/HRC/17/38 (06/03/2020).
• Silberman, Neil A: “Heritage Interpretation and Human Rights: Documenting Diversity Expressing Identity or Establishling Universal Principles?”, International Journal of Heritage Studies, Cilt: 18, Sayı:3, 2012 ss. 245-246.
• Silverman, Helaine ve Ruggles, D. Fairchild: “Cultural Heritage and Human Rights”, Cultural Heritage and Human Rights, (ed. Helaine Silverman ve D. Fairchild Ruggles), Springer, New York, 2007.
• Smith, Laurajane: Uses of Heritage, Routledge, New York, 2006.
• Şimşek, Oğuz: Anayasa Hukukunda İnsan Onuru Kavramı ve Korunması, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 1999.
• Therond, Daniel: “Benefits and Innovations of The Council of Europe Framework Convention on the Value of Cultural Heritage for Society”, Heritage and Beyond, Council of Europe Publishing, Paris, 2008.
• Toman, Tiri: “The Hague Convention: A Decisive Step taken by the International Community”, Museum International: Protection and Restitution, Blackwell Publish, Oxford, 2005, s. 15.
• Uzuner, Evrim Ölçer: “Yeni Miraslar ve Uluslararası Sözleşmelerde Sürdürülebilir Kalkınma Stratejileri”, Milli Folklor, Yıl: 25, Sayı: 100, ss. 14-30.
• Ünal, Zeynep Gül: “Akademik Değerlendirme”, Kültürel Mirasın Korunması, Beyaz Gemi Sosyal Proje Ajansı, İstanbul, 2014.
• Vecco, Marilena: “A Defination of Cultural Heritage: From Tangible to the Intangible”, Journal of Cultural Heritage, Sayı: 11, 2010, ss. 321-324.
• Ziegler, Katja: “Cultural Heritage and Human Rights”, (ed.Giuffrè Milano), La Salvaguardia Dei Beni Culturali Nel Diritto Internazionale, University of Oxford Faculty of Law Legal Studies Research Paper Series, 2007, ss. 1-23.