TÜRK BORÇLAR KANUNU M. 344 UYARINCA KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN TEMEL ESASLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 39 - 77, 26.05.2022

Seda Öktem Çevik

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1089397

Cited By: 5

Öz

Kira sözleşmesi toplumun genelini ilgilendiren bir sözleşme olduğundan zaman zaman kira bedelinin belirlenmesi ve artırım oranı hakkında kanun koyucunun ve yargının müdahaleleri görülebilmektedir. Bu noktada Ülkemizdeki esas sorun, yüksek enflasyon nedeniyle tarafların özgür iradeleriyle belirledikleri kira bedelinin sonraki yıllardaki artışının nasıl tespit edileceği konusudur. Bu sebeple, çalışmamızda TBK’nın 344. maddesinde kira bedelinin belirlenmesine ilişkin yer alan temel esasların incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda hükümde yer alan esasların incelenmesine geçilmeden önce, TBK m. 344’ün zaman bakımından yürürlüğü ve hükümde yer alan “üfe” kriterinin “tüfe” olarak değiştirilmesi değerlendirilecektir. Akabinde maddede belirtilen kira bede-linin belirlenmesine ilişkin esaslar ve rayiç bedelin belirlenmesi kriterleri Yargıtay kararları ışığında ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kira sözleşmesi, Kira bedeli, Kira bedelinin belirlenmesi, Hakkaniyet, Rayiç bedel

Kaynakça

• Acar, Faruk: “Kira Sözleşmesi ve Kefalet”, Türk Borçlar Kanunu Tasarı-sının Değerlendirilmesi Sempozyumu, Legal Hukuk Dergisi, Sayı: 34, Cilt: 3, 2005, s. 3685-3691.
• Altaş, Hüseyin: “Kira Parası Artışlarının Sınırlanması”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 49, S. 1, 2000, s. 97-116.
• Aydoğdu, Murat/Kahveci, Nalan: Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 5. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara 2021.
• Burcuoğlu, Haluk: “Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’nın Haksız Eylem Sorumluluğu ve Kira İle İlgili Düzenlemesiyle Getirilen Yenilikler”, İsviçre Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu’nun Alınışının 80. Yılı, İstanbul 2007, s. 91-120.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 9. Bası, Yetkin Yayınevi, Ankara 2021.
• Gökyayla, K. Emre: İstanbul Şerhi Türk Borçlar Kanunu ve Yürürlük Kanunu, Cilt 4-5 (Madde 207-392), 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2019 (Şerh), s. 3322-3375.
• Gökyayla, K. Emre: “Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarına İlişkin Hükümlerin Uygulama Alanı (TBK m. 339)”, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, Cilt II, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi 2013, C. 8, Özel Sayı, İzmir 2013, s. 1203-1251.
• Gökyayla, K. Emre: “Türk Borçlar Kanununun Kira Bedelinin Belirlenmesine İlişkin 344. Maddesinin Değerlendirilmesi”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, Mart- Nisan 2013, C.9, S.103-104, İstanbul (Kira Bedeli), s. 18-51.
• Görmez, Mustafa: Konut ve Çatılı İşyeri Kira Sözleşmelerinde Kira Bede-linin Belirlenmesi ve Uyarlanması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019.
• Gümüş, Mustafa Alper: “Yeni” 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Sözleşmesi, 2. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012.
• İnceoğlu, Murat/Baş, Ece: Türk Borçlar Kanunu Uyarınca Kira Parasının Belirlenmesi, Prof. Dr. Şener Akyol’a Armağan, İstanbul 2011, s. 523-547.
• İnceoğlu, Murat: Kira Hukuku Cilt II, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2014.
• Kapancı, K. Berk: “Bir Yıldan Uzun Süreli Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kira Bedelinin Türk Lirası Üzerinden Belirlenmesinde TBK M. 344 F. 1 C. Son’un Yorumlanması”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, C. 2, 2015, s. 809-834.
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: “Kira Bedellerinin Dondurulması Yasası ve Eleştirisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C.12, S. 2, 2000, s. 399-412.
• Kılıçoğlu, Ahmet: Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’na Eleştiriler, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara 2008 (Eleştiriler).
• Öktem Çevik, Seda: “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın Kira Sözleşmelerinde Uygulama Alanı”, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar Çerçevesinde Döviz ile Sözleşme Yapma Yasağı ve Sözleşmelerin Uyarlanması, (Editör: Doç. Dr. Murat Topuz), Ankara 2019, s. 89-110.
• Öncü, Özge: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Bedelinin Belirlenmesi”, İzmir Barosu Dergisi, Mayıs 2012, Yıl: 77, Sayı: 2, s. 300-348.
• Özen, Burak: “Kira Bedeli Artışına İlişkin Sözleşme Şartları ve Sözleşme Uyarınca Gerçekleşen Kira Bedeli Artışının Kira Tespit Davası Sonu-cunda Gerçekleşen Kira Bedeli Artışından Ayırt Edilmesi”, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, Cilt II, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.22, S.3, 2016, s. 2033-2062.
• Özer, Tülay: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Kira Bedelinin Belirlenmesine İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi ve 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hükümlerine Göre Kira Tespit Dava-sının Niteliği”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı: Prof. Dr. Erhan Adal’a Armağan, Cilt: VIII, Sayı: 2 (2011)- Cilt: XI, Sayı:1 (2012), s. 1013-1033.
• Permann, Richard: OR Kommentar, Schweizerisches Obligationenrecht, (Herausgeber: Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Fankhauser), 3. überarbeitete Auflage, Zürich 2016. SVIT-Kommentar: Das schweizerische Mietrecht Kommentar, 4. Auflage, Schulthess Juristische Medien AG, Zürich-Basel-Genf 2018.
• Tandoğan, Haluk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt I/2, 4. Bası, İstanbul 1989 (Cilt I/2).
• Tandoğan, Haluk: “Türk Hukukunda Kira Bedelinin Sınırlanması ve Tespiti”, BATIDER, Cilt:1, Yıl:2, 1961, s. 593-614.
• Türkmen, Ahmet: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun Kira Sözleşmesine İlişkin Yürürlüğü Ertelenen Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2015/I, s. 341-368.
• Ural Çınar, Nihal: “2020’ye 2 Kala 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Düzenlenen Kira Sözleşmelerinde Ertelenen Hükümler”, Fasikül Hukuk Dergisi, C.10, S.100, 2018, s. 161-168.
• Uysal, Hande: Kira Bedelinin Tespiti, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2019.
• Yaşar, Mert: Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’na İlişkin Değerlendirmeler, Kuntalp, Erden/Barlas, Nami/Ayanoğlu Moralı, Ahu/Çavuşoğlu Işıntan, Pelin/İpek, Mehtap/Yaşar, Mert/Koç, Sedef, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2005.
• Yavuz, Cevdet: Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler (10. Baskıyı Hazır-layanlar: Cevdet Yavuz/Faruk Acar/Burak Özen), 10. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2014.
• Zevkliler, Aydın/Gökyayla, Emre: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 21. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2021.