Acil Servis Hemşirelerinin Etik Duyarlılıklarının İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 4, 229 - 235, 01.11.2017

Betül Fırat Gülebru Karataş Atike Barut Gökhan Metin Dilek Sarı

Öz

Giriş Teşhis konmamış, acil girişime gereksinimi olan her yaştaki hasta/yaralı bireye gerekli hemşirelik bakımını uygulayan acil servis hemşiresinin etik problemleri tanıması, problemleri çözebilmesi ve doğru kararlar verebilmesi için etik duyarlılık düzeylerinin yüksek olması gerekmektedir. Amaç Etik duyarlılık düzeylerinin yüksek olması verilecek hemşirelik bakımının kalitesine ve mesleki profesyonelleşmeye katkı sağlayacak bir durum olduğundan dolayı acil servis hemşirelerinin etik karar verme sürecinde göstermiş oldukları etik duyarlılıkların incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem Tanımlayıcı tipte tasarlanan araştırmanın örneklemini İzmir ilindeki iki üniversite hastanesi ve Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneler birliğine bağlı (8) hastanelerin acil servislerinde çalışan (n=334) hemşirelerden, araştırmaya katılmayı kabul eden 285 hemşire oluşturmaktadır. Veriler sosyodemografik bilgiler, çalışma koşulları ve etik eğitimiyle ilgili 10 sorudan oluşan form ile Ahlaki Duyarlılık anketi kullanılarak toplanmıştır. Bulgular Çalışmaya katılan acil servis hemşirelerinin etik duyarlılıklarının orta düzeyde olduğu, etik duyarlılık puanı ile öğrenim durumu arasında ilişki bulunmadığı fakat çalışma süresiyle anlamlı bir ilişkisi olduğu bulunmuştur. Çalışmadaki hemşirelerin tamamı etik eğitimi almasına rağmen yarısından fazlası yaşadığı etik problemi çözememiştir. Sonuç Acil servis hemşirelerinin yaşadıkları etik problemleri çözebilmeleri için eğitimleri esnasında, mezuniyet sonrasında ve sürekli eğitim programları ile etik eğitimi almaları gerekmektedir. Alınan etik eğitimin sadece teorik değil uygulamaya dayalı olması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Acil Servis Hemşireliği, Etik, Etik Duyarlılık.

Investigation of Ethical Sensitivities of Emergency Service Nurses

Öz

Background: The ethical sensitivity levels should be high so that the emergency nurses who apply the necessary nursing care in every age
patient who is not diagnosed and needs urgent intervention can identify the ethical problems, solve the problems and give the right decisions.
Objectives: It is aimed to investigate the ethical sensitivities of the emergency nurses in ethical decision making process due to the high level
of ethical sensitivity and the quality of the nursing care and the professional professionalization. Methods: The sample of the study designed
as descriptive type consists of 285 nurses who working in the emergency services of the two university hospitals in İzmir and the Ministry of
Health Public Hospitals Association (8) hospitals and accepting to participate in the research. The data were gathered using a questionnaire
consisting of 10 questions about socio-demographic information, working conditions and ethics education and the questionnaire of Moral
Sensitivity. Results: It was found that the ethical sensitivities of the emergency nurses participating in the study were moderate, there was no
relation between the ethical sensitivity score and the education status, but it was found to be significant relation with the study period.
Although all of the nurses in the study had received ethical training, more than half of them could not solve the ethical problem that they had
experienced. Conclusion: In order for emergency nurses to be able to solve the ethical problems they are experiencing, emergency nurses are
required to take ethical training during their education, after graduation and continuing education programs. It is suggested that ethical
education should be based not only on theoretical but also on practice

Anahtar Kelimeler

Emergency Room Nursing, Ethic, Ethical Sensitivity.

Kaynakça

• Akpınar, A.T., & Taş, Y. (2011). Acil servis çalışanlarının tükenmişlik ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 11 (4), 161-165.
• Aksu, T., & Akyol, A. (2011). İzmir'deki hemşirelerin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics, 19 (1), 16-24.
• Akyolcu, N. (2007). Dünden bugüne acil hemşireliği. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi,15, 173- 178.
• Barutçu, E., & Serinkan, C. (2008). Günümüzün önemli sorunlarından biri olarak tükenmişlik sendromu ve Denizli’de yapılan bir araştırma. Ege Akademik Bakış Dergisi, 8, 541-561.
• Başak, T., Uzun, Ş., & Arslan, F. (2010). Yoğun bakım hemşirelerinin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 52, 76-81.
• Büyük, E. T., Rizaral, S., & Güdek, E. (2015). Ethical sensitivity, job satisfaction and related factors of the nurses working in different areas. Progress in Health Sciences, 5 (1), 138-149.
• Cherie, A., Mekonen, A. H., & Shimelse, T. (2005). Introduction to professional nursing and ethics. In ethico-legal aspect of nursing. (pp.62-81). Erişim: 02.12.2016. http://www.dphu.org/uploads/attachements/books/books_3922_0.pdf
• Çobanoğlu, N., & Algıer, L. (2004). A qualitative analysis of ethical problems experienced by physicians and nurses in intensive care units in Turkey. Nursing Ethics, 11 (5), 443-458.
• Dalcalı, B. K., & Şendir, M. (2016). Hemşirelerin kişisel değerleri ile etik duyarlılıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 24 (1), 1-9.
• Doktorluk, hemşirelik, ebelik, diş hekimliği, veterinerlik, eczacılık ve mimarlık eğitim programlarının asgari eğitim koşullarının belirlenmesine dair yönetmelik. 2 Şubat 2008 Resmi Gazetesi Sayı: 26775. Erişim: 02.12.2016.
• http://www.resmi-gazete.org/sayi/676/doktorluk-hemsirelikebelik-dis-hekimligi-veterinerlik-eczacilik-ve-mimarlikegitimprogramlarinin-asgari-egitim-kosullarininbelirlenmesine-dair-yonetmelik.html Ertuğ, N., Aktaş, D., Faydalı, S., & Yalçın, O. (2014). Ethical sensitivity and related factors of nurses working in the hospital settings. Acta Bioethica, 20 (2), 265-270.
• Eryılmaz, M., & Yılmaz, S. (2005). Acil sağlık çalışanlarının hakları. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 5, 145-155.
• Filizöz, B., Mesci, G., Aşcı, A., & Bağcıvan, E. (2015). Hemşirelerde etik duyarlılık: Sivas ili merkez kamu hastanelerinde bir araştırma. İş Ahlakı Dergisi, 8 (1), 47-66
• Grady, C., Danis, M., Soeken, K. L., O'Donnell, P., Taylor, C., Farrar, A., et al. (2008). Does ethics education ınfluence the moral action of practicing nurses and social workers? The American Journal of Bioethics, 8 (4), 4–11.
• Isır, A.B., Dülger, H.E., & Yıldırım, C. (2006). Acil hemşiresinin görevleri ile hukuksal ve etik sorumlulukları. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 6, 90-96.
• Kavlu, İ., & Pınar, R. (2009). Acil servislerde çalışan hemşirelerin tükenmişlik ve iş doyumlarının yaşam kalitesine etkisi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29 (6), 1543-1555.
• Kebapçı, A., & Akyolcu, N. (2011). Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye Acil Tıp Dergisi - Turkish Journal of Emergency Medicine, 11 (2), 59-67.
• Kim, Y. S., Park, J. W., You, M. A., Seo, Y. S., & Han, S. S. (2005). Sensitivity to ethical issues confronted by Korean hospital staff nurses. Nursing Ethics, 12 (6), 595-605.
• Lutzen, K., Evertzon, M., & Nordin, C. (1997). Moral sensitivity in psychiatric practice. Nursing Ethics, 4 (6), 472-482.
• Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, Türkiye. Sandman, L., & Nordmark, A. (08.10.2006). Ethical conflicts in prehospital emergency care. 13 (6), 592-607. Erişim: 09.12.2016. http://nej.sagepub.com/content/13/6/592
• Tazegün, A., & Çelebioğlu, A. (2016). Çocuk hemşirelerinin etik duyarlılık düzeyleri ve etkileyen faktörler. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 6 (2), 97-102.
• Tosun, H. (2005). Sağlık bakım uygulamalarında deneyimlenen etik ikilemlere karşı hekim ve hemşirelerin duyarlılıklarının belirlenmesi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• Ulrich, C. M., Taylor, C., Soeken, K., O’Donnell, P., Farrar, A., Danis, M. et al. (2010). Everyday ethics: ethical issues and stress in nursing practice. Journal of Advanced Nursing, 66 (11), 2510-2519.
• Utkualp, N. (2015). Ethical issues and dilemmas encountered in nursing practice in Turkey. International Journal of Caring Sciences, 8 (3), 830-836.