Hijyen Eğitiminin Öğrencilerin Bilgi Düzeyine ve Okul Devamsızlığına Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 1, 16 - 22, 01.02.2016

Gülengül Mermer Raika Durusoy Meral Türk Susan B. Coyle

Öz

Giriş: Hijyen enfeksiyonların gelişimini önlemede önemli bir unsurdur. Amaç: Bu araştırma, Bayraklı, İzmir’de ilköğretim okullarında verilen kapsamlı bir hijyen eğitiminin öğrencilerin bilgi düzeyine ve okul devamsızlığına etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tek grup ön test-son test deseninde bir eğitim müdahalesi çalışmasıdır. Yapılan eğitimin bilgi düzeyine ve devamsızlığa etkisi incelenmiştir. Eğitim öncesi uygulanan ve 20 bilgi sorusu içeren ön-testin ardından, araştırmacılar Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan hijyen eğitimi materyalini kullanarak 2010 bahar yarıyılında öğrencilere eğitim yapmışlardır. Üç ay sonra 584 öğrenciye son-test uygulanmış ve ön-testle karşılaştırılmıştır. Ayrıca öğrencilerin 2009 ve 2010 güz yarıyılı devamsızlıkları karşılaştırılmıştır. Verilerin analizinde ki-kare, McNemar ve bağımlı gruplarda t testleri kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin ortalama bilgi puanları anlamlı olarak yükselmiştir (pre-test: 7.59 ± 2.57, post-test: 12.36 ± 2.38, p =.000, her iki test de 20 üzerinden değerlendirilmiştir). Devamsızlık oranı 2009 güz yarıyılında %3.18 günden (%95 GA 3.03-3.34) 2010 güz yarıyılında %2.83 güne (%95 CI 2.69-2.98) düşmüştür ve %11 azalmıştır. Eğitim öncesinde ortalama bilgi puanları, öğrencilerin yaş, sosyal güvence ve aile tipine göre anlamlı farklılık gösterirken eğitim sonrası puanlar, bu etmenlerden bağımsızdır ve eğitimin öğrenciler arasındaki bilgi eşitsizliklerini azalttığını göstermektedir. Sonuç: Eğitimin öğrencilerin bilgi düzeyleri ve devamsızlıkları üzerinde önemli etkisi olmuştur. Bu değişimler, yapılandırılmış bir eğitim müdahalesinin, okul ortamında bulaşıcı hastalıkları kontrol etmeye yönelik etkili bir ilk adım olabileceğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul Sağlığı, Eğitim, Öğrenci, Devamsızlık, Enfeksiyon Kontrolü

The Impact of Hygiene Training on Students’ Level of Knowledge and School Absenteeism

Öz

Background: Hygiene is a key element in preventing the development of infections. Objectives: This study aimed to evaluate the effects of a comprehensive hygiene training program on students’ level of knowledge and absenteeism among primary schools in Bayraklı, Izmir. Methods: This study involves an educational intervention in the form of a one-group pretest-posttest design. The impact of the training was evaluated by comparing level of knowledge and absenteeism. Following a pre-test including 20 knowledge questions on hygiene, researchers conducted hygiene instruction using an education toolkit prepared by the Ministry of Health. A post-test was given to 584 students three months post-instruction. Chi-square, McNemar’s and dependent samples t tests were used to analyse the data. Results: Students’ mean
knowledge scores significantly increased (pre-test: 7.59 ± 2.57, post-test: 12.36 ± 2.38, p =.001). Absenteeism rate per 100 student-days decreased significantly from 3.18 (95% CI 3.03-3.34) in the Fall 2009 semester to 2.83 (95% CI 2.69-2.98) in the Fall 2010 semester and this decrease corresponded to a 11.0% reduction in absenteeism. Before the training, students’ mean scores on hygiene significantly differed according to their age, social security and family type, while post-test scores were independent of these determinants. Conclusion: The training had a significant impact on students’ level of knowledge and absenteeism. These changes suggest that a structured educational intervention can be an effective first step in a controlling communicable disease in the school setting.

Anahtar Kelimeler

School Health, Training, Student, Absenteeism, Infection Control

Kaynakça

• Alm, A., Wendt, L. K., Koch, G., & Birkhed, D. (2007). Oral hygiene and parent-related factors during early childhood in relation to approximal caries at 15 years of age. Caries Research, 42(1), 28-36.
• Anderson, J. L., Warren, C.A., Perez, E., Louis, R.I., Phillips, S., Wheeler, J., et al. (2008). Gender and ethnic differences in hand hygiene practices among college students. American Journal of Infection Control, 36(5), 361-368.
• Aslan, D., Mermerkaya, M. U., Kaya, F. E., Kaya, H., Esen, E., Koban, Y., et al. (2006). Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda yapılmış olan bir müdahale çalışması (An ınterventıon study on handwashıng among secondary school students in Ankara). Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 26(2), 157-162.
• Aylaz, R., Gunes, G., Pehlivan, E., & Karaoglu, L. (2011). General home hygiene practices and infectious disease transmission in Malatya, Turkey. Pakistan Journal of Medical Sciences, 27(1), 172-176.
• Çan, G., Topbaş, M., & Kapucu, M. (2004). Trabzon'da iki farklı yerleşim yerindeki ilköğretim öğrencilerinin kişisel hijyen alışkanlıkları (The personal hygiene habits of the primary school students in two diffrent living area of Trabzon). Koruyucu Hekimlik Bülteni, 3(8), 170-177.
• Çetinkaya, S., Arslan, S., Nur, N., Demir, Ö. F., Özdemir, L., & Sümer, H. (2005). Sivas il merkezi'nde sosyoekonomik düzeyi farklı üç ilköğretim okulu öğrencilerinde kişisel hijyen alışkanlıkları (Personal hygiene behaviors of the students attending in primary schools, in Sivas). Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14(10), 229-236.
• Efe, E., Sarvan, S., & Kukulu, K. (2007). Self-reported knowledge and behaviors related to oral and dental health in Turkish children. Issues in Comprehensive Pediatric Nursing, 30(4), 133-146.
• Greene, V. W. (2001). Personal hygiene and life expectancy improvements since 1850: historic and epidemiologic associations. American Journal of Infection Control, 29(4), 203-206.
• Guzmán-Armstrong, S. (2005). Rampant caries. The Journal of School Nursing, 21(5), 272-278.
• Gyorkos, T. W., Maheu-Giroux, M., Blouin, B., & Casapia, M. (2013). Impact of health education on soil-transmitted helminth ınfections in schoolchildren of the peruvian amazon: a cluster-randomized controlled trial. PLoS Neglected Tropical Diseases, 7(9), e2397.
• Johnson, H. D., Sholcosky, D., Gabello, K., Ragni, R., & Ogonosky, N. (2003). Sex differences in public restroom handwashing behavior associated with visual behavior prompts. Perceptual and Motor Skills, 97(3), 805-810.
• Kaya, M., & Aslan, D. (2009). Ankara’da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahale çalışması (An intervention study on handwashing among secondary school students in Ankara). Erciyes Medical Jurnal, 31(2), 135-143.
• Kaya, M., Büyükşerbetçi, M., Meriç, M. B., Çelebi, A. E., Boybeyi, Ö., Işık, A., et al. (2006). Ankara’da bir lisenin 9. ve 10. Sınıf öğrencilerinin kişisel hijyen konusunda davranışlarının belirlenmesi (Determination of the behaviours of ninth and tenth grade high school students about personal hygiene in Ankara). Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 15(10), 179-183.
• Köse, S., Güven, D., Mert, E., Eraslan, E., & Esen, S. (2010). 12-13 yaş grubu çocuklarda oral hijyen eğitiminin etkinliği (The effectiveness of oral hygyen education among children aged 12-13 year). Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(4), 44-52.
• Lau, C. H., Springston, E. E., Sohn, M. W., Mason, I., Gadola, E., Damitz, M., et al. (2012). Hand hygiene instruction decreases illness-related absenteeism in elementary schools: a prospective cohort study. BMC pediatrics, 12(1), 52.
• Meadows, E., & Le Saux, N. (2004). A systematic review of the effectiveness of antimicrobial rinse-free hand sanitizers for prevention of illness-related absenteeism in elementary school children. BMC Public Health, 4(1), 50. Doi: 10.1186/1471-2458-4-50.
• Ministry of Education. (2010). İlköğretim okullarında temizlik ve hijyen (Cleaning and hygiene in primary schools). Ankara, accessed on July 23, 2015, from http://www.meb.gov.tr/earged/earged/ilk_ok_temizlik_hijyen.pdf
• Ministry of Health and UNICEF. (2002). Adolesan sağlığı ve gelişimi programı rehber kitabı. (Guide on adolescent health and development). Ankara.
• Nandrup-Bus, I. (2009). Mandatory handwashing in elementary schools reduces absenteeism due to infectious illness among pupils: a pilot intervention study. American Journal of Infection Control, 37(10), 820-826.
• Oyibo, P. G. (2012). Basic personal hygıene: knowledge and practıces among school children aged 6-14 years in Abraka, Delta State, Nigeria. Continental Journal of Tropical Medicine, 6(1), 5-11.
• Önsüz, M. F., & Hıdıroglu, S. (2008). İstanbul'da farklı iki ilköğretim okulundaki öğrencilerin kişisel hijyen alışkanlıklarının belirlenmesi (Determining personal hygiene practices of students in two different primary school in Istanbul). Adnan Menderes Universitesi Tıp Fakültesi dergisi, 9(1), 9-17.
• Saied‐ Moallemi, Z., Virtanen, J. I., Vehkalahti, M. M., Tehranchi, A., & Murtomaa, H. (2009). School‐ based intervention to promote preadolescents’ gingival health: a community trial. Community Dentistry and Oral Epidemiology, 37(6), 518-526.
• Schmidt, W. P., Wloch, C., Biran, A., Curtis, V., & Mangtani, P. (2009). Formative research on the feasibility of hygiene interventions for influenza control in UK primary schools. BMC Public Health, 9(1), 390. Doi: 10.1186/1471-2458-9-390.
• Snow, M., White, G. L., & Kim, H. S. (2008). Inexpensive and Time‐Efficient Hand Hygiene Interventions Increase Elementary School Children’s Hand Hygiene Rates. Journal of School Health, 78(4), 230-233.
• Steiner-Asiedu, M., Van-Ess, S. E., Papoe, M., Setorglo, J., Asiedu, D. K., & Anderson A. K. (2011). Hand washing practices among school children in Ghana. Current Research Journal of Social of Social Sciences, 3(4): 293-300.
• Şimşek, Ç., Piyal, B., Tüzün, H., Çakmak, D., Turan, & H., Seyrek, V. (2010). Ankara il merkezindeki bazı lise öğrencilerinde kişisel hijyen davranışları (Personal hygiene behaviour of some high school students in Ankara province). TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(5), 433-440.
• Turkish Statistical Institute (TSI). (2012). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçları (TUIK), (Address based population registration system results). Accessed on July 23, 2015, from http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/IZMIR.pdf
• Vivas, A., Gelaye, B., Aboset, N., Kumie, A., Berhane, Y., & Williams, M. A. (2010). Knowledge, attitudes, and practices (KAP) of hygiene among school children in Angolela, Ethiopia. Journal of Preventive Medicine and Hygiene, 51(2), 73-79.
• Yılmaz, E., & Özkan, S. (2009). Bir ilçede iki farklı yerleşim yerindeki ilköğretim okulu öğrencilerinin kişisel hijyen alışkanlıklarının karşılaştırılması (Comparison of the personal hygiene habits of the primary school students in two different living area of the district). Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 10(4), 19-34.