Anne Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları ve Tutumlar Üzerine Kültürün Etkisi

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 4, 240 - 246, 01.11.2015

Deniz Şanlı Candan Öztürk

Öz

Bireyin kişiliği doğumdan başlayarak tüm yaşamı süresince toplumsal kurumlardaki yaşantılarla şekillenir. Anne babanın çocuk yetiştirme tutumları birçok sosyal ve çevresel etkenden daha önemli olup çocuğun sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimini etkiler. Ailenin sosyokültürel yapısının, ebeveynlerin çocuk yetiştirme değer ve inançlarını etkileyen önemli bir etmen olduğu kabul edilmektedir. Farklı toplumlarda anne babanın çocuk yetiştirme tutumları arasında farklılıklar olması, kültürel değerlerle açıklanabilir. Günümüzde küreselleşme nedeniyle farklı kültürden birey ve ailelere hizmet sunulması zorunlu duruma gelmiştir. Farklı kültürlerdeki anne babaların çocuk yetiştirme tutumlarını bilen sağlık profesyonelleri, çocuğun gelişimini ve gereksinimlerini daha iyi değerlendirebilir, sorunları belirleyebilir ve uygun girişimlerde bulunabilirler.Bu derleme makale, anne babaların çocuk yetiştirme tutumları ve tutumlar üzerine kültürün etkisini irdelemek amacıyla hazırlanmıştır. Anne baba tutumları ile ilgili önemli kavramlara yer verilerek, anne baba tutumlarının çocuk üzerindeki etkilerine değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Aile, Çocuk yetiştirme tutumları, Kültür

Contraceptive Methods, Pregnancy And Breastfeeding After Organ Transplantation

Öz

The personality of an individual is shaped by the livings within the social institutions during her/his life. Parents’ child rearing
attitudes are more important than many social and environmental factors and affect the social, emotional and cognitive
development. It is a widely accepted fact that the socio-cultural structure of the family is a significant factor affecting the child
rearing values and beliefs of parents. The fact that there are differences among child rearing attitudes of parents’ in different
cultures can be explained with cultural values. Today as a result of globalization, to provide services for different individuals
and parents from different cultures has been mandatory. Health professionals who know the child rearing attitudes of parents
from different cultures can evaluate the child development and needs, determine problems and make necessary interventions.
This review has been prepared in order to examine the child rearing attitudes of parents and the effect of culture on these
attitudes. Important concepts regarding parents’ attitudes have been included and the effects of parents’ attitudes on children
have been addressed

Anahtar Kelimeler

Child, Family, Child earing Attitudes, Culture

Kaynakça

• Ang, R.P., & Goh, D.H. (2006). Authoritarian parenting style in Asian societies: A cluster analytic investigation. Contemporary Family Therapy, 28(1), 131-151.
• Argun, Y. (1995). Anne-babaların çocuk yetiştirme tutumlarının ortaokul öğrencilerinin denetim odağı üzerine etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir, Türkiye.
• Arı, R., & Seçer, Z. (2004). Farklı ana baba tutumlarının çocukların psikososyal temelli problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 451-463.
• Ayyıldız, T. (2005). Zonguldak il merkezinde 0-6 yaş çocuğu olan annelerin çocuk yetiştirme tutumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karaelmas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Zonguldak, Türkiye.
• Balaguru, S. (2004). Acculturation and its ımpact on child rearing and child behavioral problems: A study of Asian-Indian immigrant families. Unpublished PhD Dissertation, The Faculty of the Curry School of Education University of Virginia. Virginia, US.
• Chen, X., Chen, H., Wang, L., & Liu, M. (2002). Noncompliance and child-rearing attitudes as predictors of aggressive behaviour: A longitudinal study in Chinese children. International Journal of Behavioral Development, 26(3), 225-233.
• Chen, X., Dong, Q., & Zhou, H. (1997). Authoritative and authoritarian parenting practices and social and school performance in Chinese children. International Journal of Behavioral Development, 21(4), 855-873.
• Chen, X., Liu, M., Li, B., Cen, G., Chen, H., & Wang, L. (2000). Maternal authoritative and authoritarian attitudes and mother-child interactions and relationships in urban China. International Journal of Behavioral Development, 24(1), 119-126.
• Chiu, L.H. (1987). Child-rearing attitudes of Chinese, Chinese-American, and Anglo-American mothers. International Journal of Psychology, 22, 409-419.
• Çetinkaya, B., & Başbakkal, Z. (2005). Çocuk sağlığı ve hastalıkları kliniklerinde çalışan hemşirelerin benlik saygısı düzeylerinin ve çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 47-57.
• Dekovic, M., & Gerris J.R. (1992). Parental reasoning complexity, social class, and child rearing behaviors. Journal of Marriage and the Family, 54, 675-685.
• Erbil, N., Divan, Z., & Önder, P. (2006). Ergenlerin benlik saygısına ailelerinin tutum ve davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, Temmuz-Ağustos-Eylül, 7-15.
• Erkan, Z. (2002). Sosyal kaygı düzeyi yüksek ve düşük ergenlerin ana baba tutumlarına ilişkin nitel bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 120-133.
• Ersoy, Ö., & Şahin, F. (1999). 0-6 yaş döneminde annebaba eğitiminin önemi. Mesleki Eğitim Dergisi, 1(1), 58-62.
• Flouri, E. (2004). Pychological outcomes in mid-adulthood associated with mother’s child-rearing attitudes in early childhood. Evidence from the 1970 British birth cohort. European Child & Adolescent Psychiatry, 13, 35-41.
• Gander, M.J., & Gardiner, H.W. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi. (Çeviren: A, Dönmez, N, Çelen ve B, Onur), (7. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Grigorenko, E.L., & Sternberg, R.J. (2000). Elucidating the etiology and nature of beliefs about parenting styles. Developmental Science, 3(1), 93-112.
• Grusec, J.E., & Davidov, M. (2007). Socialization in the family: The roles of parents. In J.E. Grusec and P.D. Hastings (Ed.), Handbook of socialization: Theory and research (pp.284-309). New York: The Guilford Press.
• Haktanır, G., & Baran, G. (1998). Gençlerin benlik saygısı düzeyleri ile anne baba tutumlarını algılamalarının incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 5(3), 134-141.
• Julian, T.W., McKenry, P.C., & McKelvey M.W. (1994). Cultural variations in parenting: Perceptions of Caucasian, African-American, Hispanic, and AsianAmerican parents. Family Relations, 43(1), 30-37.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1981). Çocuğun değeri. Türkiye’de değerler ve doğurganlık. İstanbul: Gözlem Matbaacılık.
• Kaynar, D., & Yıldız, S. (2003). Çocuklardaki travmatik kazalar ile annelerin çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişki. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Hemşirelik Dergisi, 13(51), 3-24.
• Katainen, S., Raikkonen, K., & Keltikangas-Jarvinen, L. (1997). Childhood temperament and mother's childrearing attitudes: Stability and interaction in a threeyear follow-up study. European Journal of Personality, 11, 249-265.
• Katainen, S., Raikkonen, K., Keskivaara, P., & Keltikangas-Jarvinen, L. (1998). Maternal childrearing attitudes and role satisfaction and children's temperament as antecedents of adolescent depressive tendencies: Follow-up study of 6- to 15-year-olds. Journal of Youth and Adolescence, 28(2), 139-163.
• Keskin, S. (2004). Çocuğun yaş, cinsiyet, bilişsel yetenek ve anaokuluna gitmesinin annenin ev kadınlığı tutumuna etkisi. Cerrahpaşa Tıp Dergisi, 35(4), 181-187.
• Kolhatkar, G., & Berkowitz, C. (2014). Cultural considerations and child maltreatment in search of universal principles. Pediatric Clinics of North America, 61, 1007-1022.
• Kolobe, T. (2004). Childrearing practices and developmental expectations for Mexican-American mothers and the developmental status of their infants. Physical Therapy, 84(5), 30-37.
• Mızrakçı, Ş. (1994). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etki eden faktörler: Demografik özellikleri, kendi yetiştiriliş tarzları, çocuk gelişimine ilişkin bilgi düzeyleri ve çocuğun mizacına ilişkin algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir, Türkiye.
• Musaoğlu, C., & Güre, A. (2005). Ergenlerde davranışsal özerklik ile algılanan ana-baba tutumları arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 79-94.
• Ömeroğlu, F. (1998). Okul öncesi dönemde çocuğun terbiyesinde annenin rolü ve annelerin çocuk yetiştirme tutumları (anne tutumlarının demografik bilgilere göre farklılaşıp farklılaşmadığına ilişkin bir araştırma). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul, Türkiye.
• Öztürk, C., & Şanlı, D. (2007). Annelerin eğitim durumunun çocuk yetiştirme tutumlarına etkisinin incelenmesi. Ege Pediatri Bülteni, 14(3), 145-150.
• Özyürek, A., & Şahin, F.T. (2005). 5-6 yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin tutumlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 19-34.
• Palut, B. (2008). Düşünme stilleri ve anne baba tutumları arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-11.
• Raffertya, Y., & Griffin, K.W. (2010). Parenting behaviours among low-income mothers of preschool age children in the USA: Implications for parenting programmes. International Journal of Early Years Education, 18(2), 143-157.
• Rao, N., McHale, J.P., & Pearson, E. (2003). Links between socialization goals and child-rearing practices in Chinese and Indian mothers. Infant and Child Development, 12, 475-492.
• Recebov, R. (2000). Algılanan ana-baba davranışları (kültürlerarası bir karşılaştırma). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
• Rothbaum, F., Pott, M., Azuma, H., Miyake, K., & Weisz, J. (2000). The development of close relationships in Japan and the United States: Path of symbiotic harmony and generative tension. Child Development, 71(5), 1121-1142.
• Salari, R., Wells, M.B., & Sarkadi, A. (2014). Child behaviour problems, parenting behaviours and parental adjustment in mothers and fathers in Sweden. Scandinavian Journal of Public Health, 42, 547-553.
• Saydam, R., & Gençöz, T. (2005). Aile ilişkileri, ebeveynin çocuk yetiştirme tutumu ve kendilik değerinin gençler tarafından belirtilen davranış problemleri ile olan ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 61-74.
• Singh, S., & De Man, A. (1991). Maternal attitudes of Indian women: A study of gender differences. Social Bohavior and Personality, 19 (4), 297-303.
• Suzuki, M.J. (2000). Child-rearing and educational practices in the United States and Japan: Comparative perspectives. Hyogo University of Teacher Education Journal, 20(1), 177-186.
• Şanlı, D., & Öztürk, C. (2012). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 31-48.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2006). Türkiye aile yapısı araştırması 2006 (Araştırma ve Sosyal Politika Serisi 01, Gözden Geçirilmiş İkinci Basım, ISBN: 978-975-19-4930-1). Ankara.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2011). Türkiye’de aile yapısı araştırması 2011 (ISBN: 978-605-4628-37-7). Ankara.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2014). Türkiye aile yapısı araştırması: Tespitler, öneriler (Araştırma ve Sosyal Politika Serisi 07, Birinci Basım, ISBN: 978- 605-4628-55-1). İstanbul.
• T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu (1995). Ailede çocuk eğitimi araştırması: Aralık 1992 - Aralık 1993 (Yayın No. 84, ISBN: 975-19-1230-X). Ankara.
• Thompson, A., Hollis, C., & Richards, D. (2003). Authoritarian parenting attitudes as a risk for conduct problems. Results from a British national cohort study. European Child & Adolescent Psychiatry, 12, 84-91.
• Thornton, A., & Young-Demarco, L. (2001). Four decades of trends in attitudes toward family issues in the United States: The 1960s through the 1990s. Journal of Marriage and Family, 63, 1009-1037.
• Tortumluoğlu, G. (1999). Annelerin aile kavramını algılaması ve bunun çocuk yetiştirme tutumuna etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Erzurum, Türkiye.
• Tudge, J., Hogan, D., Snezhkova, I., Kulakova, N., & Etz, K. (2000). Parent’s child-rearing values and beliefs in the United States and Russia: The impact of culture and social class. Infant and Child Development, 9, 105-121.
• Von Der Lippe, A. (1999). The impact of maternal schooling and occupation on child-rearing attitudes and behaviours in low income neighbourhoods in Cairo, Egypt. International Journal of Behavioral Development, 23(3), 703-729.
• Wang, C.C., & Phinney, J.S. (1998). Differences in child rearing attitudes between immigrant Chinese mothers and Anglo-American mothers. Early Development and Parenting, 7, 181-189.
• Willgerodt, M.A., & Killien, M.G. (2004). Family nursing research with Asian families. Journal of Family Nursing, 10(2), 149-172.
• Yavuzer, H. (2005). Çocuk psikolojisi (27. Baskı). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Yeşilyaprak B. (1993). Kişilik gelişiminde ailesel faktörlerin etkisine ilişkin bir araştırma. Aile ve Toplum Bilim Kültür ve Araştırma Dergisi, 3(1), 1-16.