Çocukluk Dönemi Kronik Hastalıklarında Kullanılan Model ve Teoriler

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 1, 39 - 44, 01.02.2015

Aslı Akdeniz Kudubeş Murat Bektaş

Öz

Farklı kronik hastalığa sahip çocukların ihtiyaçlarının çeşitlilik göstermesi, bu çocuklara verilecek bakımda farklılıklar gerektirmektedir. Pediatri hemşireleri bakım verirken kullanacakları modellerle bu farklılığı yaratacaklardır. Çocukluk dönemi kronik hastalıkları, psikososyal kuramlar çerçevesinde hemşirelerin araştırma ve müdahale becerilerini uygulayabilecekleri bir alandır. Kronik hastalıkların çocuk ve aile üzerindeki etkilerini daha bütüncül bir çerçeve içinde ele alabilmek için kuram ve modellerin kullanımı önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Kronik hastalık, çocuk, model, teoriler.

Models and Theories Used in Childhood Chronic Illness

Öz

The variety requires of needs of children with different chronic diseases that given care differences to children. Pediatric nurses will create
these differences to care with the model when they use. Childhood chronic diseases, nurses can apply in the context of psychosocial theory is
a field of research and intervention skills. The use of theories and models is important in a more holistic framework to address the impact on
the child and family of chronic disease

Anahtar Kelimeler

Chronic illness, children, models, theories.

Kaynakça

• Abd-Allah. (2005). Psychological aspects of childhood chronic diseases. National Research Centre, 1-32.
• Ay, F., Ertem, Ü., Özcan, N., Ören, B., Işık, R., Sarvan, S. (2007). Temel hemşirelik kavramlar, ilkeler, uygulamalar. (p: 5-6). İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
• Çavuşoğlu, H. (2004). Çocuk sağlığı hemşireliği. (p: 14-19). Ankara: Sistem Ofset Basımevi.
• Çavuşoğlu, H. (2008). Çocuk sağlığı hemşireliği. (p: 71-90). Ankara: Sistem Ofset Basımevi.
• Copley, M.F. Bodensteiner, J.B. (1987). Chronic sorrow in families of disabled children. Journal of Child Neurology, 7- 67.
• Curley, M.A.Q., Moloney-Hormon, P. A. (2001). Critical care nursing of infants and children, Philadelphia: W.B. Saunders Co.
• Er, M. D. (1998). Hastaneye yatan çocuklar ve ailelerinin kaygı düzeyini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
• Er, M. (2006). Çocuk, hastalık, anne-babalar ve kardeşler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 49, 155-168.
• Gökler, I. (2004). Çocukluk dönemi kronik hastalıklarının psikososyal boyutlarına ıliskin çalısmaların yöntemsel açıdan gözden geçirilmesi: İleriye yönelik öneriler. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 11 (1), 16-43.
• Gültekin, G., Baran, G. (2005). 9-14 yaş grubu akut ve kronik hastalığı olan çocukların denetim odağı düzeylerinin incelenmesi. Türk Pediatri Arşivi, 40, 211-20.
• Hale, E. D., Treharne, G. J., Kitas, G. D. (2007). The commonsense model of self-regulation of health and illness: how can we use it to understand and respond to our patients needs?. Rheumatology, 46(6), 904-906.
• Hampel, P., Rudolph, H., Stachow, R., Laß-Lentzsch, A., Petermann, F. (2005). Coping among children and adolescents with chronic illness. Anxiety, Stress & Coping, 18(2), 145-155.
• Jayne, R. L., Rankin, S. H. (2001). Application of Leventhal's self‐regulation model to chinese ımmigrants with type 2 diabetes. Journal of Nursing Scholarship, 33(1), 53-59.
• Lichtenstein, B., Laska, M. K., Clair, J. M. (2002). Chronic sorrow in the HIV-positive patient: Issues of race, gender, and social support. AIDS Patient Care and STDs, 16(1), 27- 38.
• Liman, T. (2011). Kronik hastalığı olan ergenlerin hastalığı algılamaları ile anksiyete ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye.
• Mattison, A. (1972). Long-term physical illness in childhood:a challenge to psychosocial adaptation. Pediatrics, 52, 801- 811.
• Mollaoğlu, M. (2007). Kronik hastalıklarda yaşam kalitesi ve hemşirelik. 2. Sağlıklı Yaşam Kalitesi Kongresi (Özet Kitabı), İzmir, 9-11.
• Olshansky,S. (1962). Chronic sorrow,a response to having a mentelly defective child. Social Casework, 3, 190-193.
• Özbay, Y., İlhan, T. (2013). Kronik hastalığı olan çocuklarda yaşam kalitesi ve başa çıkma: Yarı-deneysel bir çalışma. International Journal of Social Science, 6 (8), 945-962.
• Pimm, T. J., Weinman, J. (1998). Applying Leventhal's self regulation model to adaptation and intervention in rheumatic disease. Clinical Psychology Psychother, 5, 62-75.
• Phillips, M. (1991). Chronic sorrow in mothers of chronically ill and disabled children. Issues in Comprehensive Pediatric Nursing, 14(2), 111-120.
• Pless, I. B., Pinkerton, P. (1975). Chronic childhood disorder: Promoting patterns of adjustment. Chicago, IL: Year Book Medical Publishers.
• Rolland J. S. (1987). Chronic ıllness and the life cycle:A conceptual framework, Family Practice, 26, 203-221.
• Rolland, J. S. (1994) Families, illness and disability: An integrative treatment model. New York, NY: Basic Books.
• Rolland, J. S. (1999). Parental illness and disability: A family systems framework. Journal of Family Therapy, 21(3), 242- 266.
• Rolland, J. S. (2005). Cancer and the family: An integrative model. Cancer, 104 (S11), 2584-2595.
• Skinner, T. C., Edgar, K. A. (2003). Illness representations and coping as predictors of emotional well-being in adolescents with type 1 diabetes. Journal of Pediatric Psychology, 28(7), 485–493.