Klasik ve Entegre Müfredat Programı Hemşirelik Öğrencilerinin İlk Klinik Uygulamada Yaşadıkları Kaygı, Klinik Stres Düzeyi ve Etkileyen Bazı Faktörler

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 4, 266 - 274, 01.11.2014

Şerife Karagözoğlu , Dilek Özden Gülengün Türk Fatma Tok Yıldız

Öz

Giriş: Etkin bir klinik uygulama hemşirelik eğitiminde tartışmasız bir yere sahiptir. Amaç: Bu çalışmanın amacı klasik ve entegre programda öğrenim gören hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik uygulamalarında yaşadıkları kaygı, klinik stres düzeyi ve etkileyen bazı faktörlerin belirlenmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki bu çalışmanın örneklemini iki klasik, iki entegre müfredat programında öğrenim gören ve klinik uygulamaya ilk kez çıkan 264 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Verileri, Tanıtıcı Özellikler Formu, Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri ve Pagana Klinik Stres Anketi (KSA) ile toplanmış, yüzdelik dağılım, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, ANOVA ve ki-kare önemlilik testi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Öğrencilerin toplam KSA puan ortalaması 26.64±9.68 olup, klasik program öğrencilerinde 22.66±9.20, entegre program öğrencilerinde ise 28.80±9.26’dir. Her iki müfredat programı öğrencilerinin klinik stres düzeyinin ortalamanın altında olduğu saptanmıştır. Ancak, entegre müfredat programında öğrenim gören ve özellikle kız, kendisini hemşirelik mesleğine ait hisseden, eğitiminden orta düzeyde doyum alan öğrencilerde klinik stresin anlamlı düzeyde biraz daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Entegre program öğrencilerinin (40.88±7.47) kliniğin ilk günü durumluk kaygı puan ortalaması klasik program öğrencilerine (38.78±5.82) göre anlamlı düzeyde daha yüksektir (t=2.524,p=.012). Sonuç: Her iki programda öğrencilerin kliniğin ilk gününde klinik stresinin düşük, kaygı düzeyinin ise ortalamanın üzerinde olduğu bununla birlikte, entegre program öğrencilerinin klinik stres ve kaygı düzeylerinin daha yüksek olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik eğitimi, Hemşirelik öğrencisi, Klinik uygulama, Kaygı, Klinik stres

Anxiety, Stress Levels Experienced by Nursing Students Studying in the Classical and Integrated Curriculum in Their First Clinical Practice and Some Affecting Factors

Öz

Introduction: An active clinical practice in nursing education is an indisputable. Objective: The aim of this study is to determine the levels of anxiety and stress experienced by nursing students studying in the classical and integrated curriculum in their first clinical practice. Method: The sample of this descriptive and cross-sectional study comprised 264 nursing students who were studying in two schools with the classical curriculum and two schools with the integrated curriculum and who had their first clinical practice. The data were collected with the Descriptive Characteristics Form, the State-Trait Anxiety Inventory, and Pagana Clinical Stress Questionnaire (CSQ) and evaluated with the percentage distribution, the difference between two means test, ANOVA and chi-square test. Results: The total mean CSQ score for all the students was 26.64±9.68. It was 22.66±9.20 for the classical program students and 28.80±9.26 for the integrated program students. The clinical stress level of the students studying in either curriculum was found to be below the general average level of stress. However, the clinical stress level was found to be significantly higher in integrated curriculum students who especially in female students, who felt they belonged to the nursing profession and whose satisfaction level from the education was moderate (p<0.05). The integrated program students ‘state anxiety score on the first day of the clinic program (40.88±7.47) was significantly higher than that of the classical program students (38.78±5.82) (t=2524, p=.012). Conclusion: It can be said that while the clinical stress level on the first day experienced by the students in both programs was lower than the average, their clinical anxiety level was higher than the average, and that the integrated program students’ clinical stress and anxiety levels were higher than those of classical program students

Anahtar Kelimeler

Nursing education, nursing student, clinical practice, anxiety, clinical stress

Kaynakça

• Atay, S., & Yılmaz, F. (2011). Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin ilk klinik stres düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14 (4), 32-37.
• Beck, D., & Srivastava, R. (1991). Perceived level and source of stress in baccalaureate nursing students. Journal of Nursing Education, 30 (3), 127-132.
• Burnard, P., Edwards, D., Bennett, K., Thaibah, H., Tothova, V., Baldacchino, D. et al. (2008). A comparative, longitudinal study of stress in student nurses in five countries: Albania, Brunei, The Czech Republic, Malta and Wales. Nurse Education Today, 28, 134-145.
• Chan, C.K.L., So, W.K.W., & Fong, D.Y.T. (2009). Hong Kong baccalaureate nursing students' stress and their coping strategies in clinical practice. Journal of Professional Nursing, 25, 307-313.
• Chapman, R., & Orb A. (2000). The nursing students' lived experience of clinical practice. Australian Electronic Journal of Nursing Education, 5 (2), 1-6.
• Cilingir, D., Akkas Gursoy, A., Hintistan, S., & Ozturk, H. (2011). Nursing and midwifery college students’ expectations of their educators and perceived stressors during their education: a pilot study in Turkey. International Journal of Nursing Practice, 17, 486– 494.
• Elliott, M., & Cert, C. (2002). The clinical environment: a source of stress for undergraduate nurses. Australian Journal of Advanced Nursing, 20 (1), 34-38.
• Erbil, N., Kahraman, A.N., & Bostan, Ö. (2006). Hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik deneyim öncesi anksiyete Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9 (1), 10- 16. belirlenmesi. Atatürk
• Eşer, İ., Khorshid, L., & Denat, Y. (2008). Hemşirelik mesleğini algılamada ilk klinik uygulamanın etkisi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 24 (1), 15-26.
• Görgülü, S. (2002a). Hemşirelik öğrencilerinin klinik eğitimleri sırasında temel hemşirelik uygulamalarını gerçekleştirme durumları I. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9 (1), 1-20.
• Görgülü, S. (2002b). Hemşirelik öğrencilerinin klinik eğitimleri sırasında temel hemşirelik uygulamalarını gerçekleştirme durumları II. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9 (2), 5-19.
• Hacıhasanoğlu, R., Karakurt, P., Yılmaz, S., & Yıldırım, A. öğrencilerinin klinik uygulamaya ilişkin kaygı düzeylerinin Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11 (1), 69-75. Atatürk Üniversitesi
• Karadağ, G., & Uçan, Ö. (2006). Hemşirelik eğitimi ve kalite. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1 (3), 42-51.
• Karagözoğlu, Ş. (2008). Hemşirelikte Bireysel ve profesyonel Geliştirme Dergisi, 3, 41-50. Hemşirelikte Araştırma
• Karagözoğlu, Ş., Özden, D., & Tok Yıldız, F. (2013).
• Entegre program hemşirelik öğrencilerinin klinik stres düzeyi ve etkileyen faktörler. Anadolu Sağlık ve Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 16, 89-95.
• Karaöz, S. (2013). Hemşirelik eğitiminde klinik değerlendirmeye genel bakış: Güçlükler ve öneriler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6 (3),149-158.
• Karaöz, S. (2003). Hemşirelikte klinik öğretime genel bir bakış ve etkin klinik öğretim için öneriler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1, 15-21.
• Sarı, D., Turgay, A. S., & Genç, R. E. (2008). İlk defa invasiv girişim yapacak ebelik öğrencilerine uygulama öncesi verilen farklı öğretimin anksiyete düzeyine etkisi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 24 (3), 1-8.
• Sharif, F., & Masoumi, S. (2005). A Qualitative study of nursing student experiences of clinical practice. Bio Med Central Nursing, 4 (6), 1-7.
• Sheu, S., Lin, H-S., & Hwang, S-Li. (2002). Perceived stres and physio-psycho-social status of nursing students during their initial period of clinical practice: the effect of coping behaviors. International Journal of Nursing Studies, 39, 165-175.
• Sikander, S., & Aziz, F. (2012). Stressors and coping strategies among baccalaureate nursing students at Shifa College of Nursing Islamabad, Pakistan. International Journal of Nursing Education. 4 (2), 193-197.
• Suresh, P., Matthews, A., & Coyne, I.(2012). Stress and stressors in the clinical environment: a comparative study of fourth-year student nurses and newly qualified general nurses in Ireland. Journal of Clinical Nursing, 22, 770–779.
• Şendir, M., & Acaroğlu, R. (2008). Reliability and validity of Turkish version of clinical stres questionnaire. Nurse Education Today, 28, 737-743.
• Şirin, A., Kavak, O., & Ertem, G. (2003). Doğumhane stajına çıkan öğrencilerin durumluk-sürekli kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7 (1), 27-32.
• Melincavage, S.M. (2011). Student nurses' experiences of anxiety in the clinical setting. Nurse Education Today, 31, 785-789.
• Moridi, G., Khaledi, S., & Valiee, S. (2014). Clinical training stress-inducing factors from the students’ viewpoint: Education in Practice, 14, 160-163. study. Nurse
• Pagana, K. D. (1989). Psychometric evaluation of clinical stress questionnaire (CSQ). Journal of Nursing Education, 28 (4), 169-174.
• Pagana, K.D. (1988). Stresses and threats reported by baccalaureate students in relation to an initial clinical experience. Journal of Nursing Education, 27 (9), 418- 424.
• Pagana, K.D. (1990). The relationship of hardiness and social support to student appraisal of stress in an initial clinical nursing situation. Journal of Nursing Education, 29 (6), 255-61.
• Rhead, M.M. (1995). Stress among student nurses: is it practical or academic? Journal of Clinical Nursing, 4 (6), 369-376.
• Öner, N., & Le Compte, A. (1998). Süreksiz Durumluk / Sürekli Kaygı Envanteri el kitabı. (640), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Sanders, A.E., & Lushington, K. (2002). Effect of perceived stress on student performance in dental school. Journal of Dental Education, 66 (1), 75-81.
• Seyedfatemi, N., Tafreshi, M., & Hamid Hagani, H. (2007). Experienced stressors and coping strategies among Iranian nursing students. BMC Nursing, 6 (11), 1-10.
• Timmins, F., & Kaliszer, M., (2002). Aspects of nurse education programmes that frequently cause stress to nursing students-fact-finding sample survey. Nurse Education Today, 22 (3), 203-211.
• Turgay, A.S., & Sarı, D. (2008). Ebelik öğrencilerinin ilk klinik deneyim öncesi ve sonrası stres belirtileri ve stresle başa çıkma tarzları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 24 (3), 9-16.
• Wellard, S.J., Bethune, E., & Heggen, K. (2007). Assessment of learning in contemporary nurse education: Do we need standardized examination for nurse registration? Nurse Education Today 27 (1), 68- 72.
• Yücel, Ş.Ç., Güler, E.K., Eşer, İ., & Khorshıd, L. (2011). İki farklı eğitim sistemi ile öğrenim gören hemşirelik son sınıf öğrencilerinin hemşirelik mesleğini algılama durumlarının Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 27 (3), 1-8. Ege Üniversitesi
• Zengin, N. (2007). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde öz- etkililik- yeterlilik algısı ve klinik uygulamada yaşanılan stresle ilişkisinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10 (1), 49-57.