Son Sınıf Hemşirelik Öğrencilerine Verilen Hemşirelikte Akılcı İlaç Uygulamaları Kursunun Etkinliğinin Hasta Güvenliği Kapsamında Değerlendirilmesi

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 4, 284 - 289, 01.11.2014

Vesile Ünver , Tülay Başak Çiğdem Yüksel Gülten Güvenç Hatice Ayhan Gülşah Köse Özlem Aslan Emine İyigün Sevinç Taştan Dilek Konukbay

Öz

Giriş: İlaç uygulamaları, hemşirelik uygulamalarında hata açısından en yüksek risk alanlarından biri olup, hasta güvenliği için son derece önemli bir konudur. Amaç: Bu çalışma, son sınıf hemşirelik öğrencilerine verilen “hemşirelikte akılcı ilaç uygulamaları” kursunun etkinliğinin hasta güvenliği kapsamında değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Bu çalışma yarı deneysel olarak, Eylül-Ekim 2012 tarihleri arasında Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hemşirelik Yüksek Okulu’nda yapılmıştır. Veriler, objektif yapılandırılmış değerlendirme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Veriler, SPSS for Windows Ver. 17.00 (SPSS Inc., Chicago, IL., USA) kullanılarak değerlendirilmiştir. Öğrenci performanslarının değerlendirmesinde kullanılan ön-son değerlendirme puanları, paired samples t test kullanılarak karşılaştırılmıştır. İstatistiksel önemlilik için p<0.05 kabul edilmiştir. Bulgular: Ön değerlendirme sonuçları 19.57+12.70 iken, son değerlendirme sonuçları 43.75+12.55’tür. Ön ve son değerlendirme sonuçları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.01; t=21.40). Ayrıca öğrenci hemşirelerinin %80’inin hasta kimliğini doğrulamadan ve istem kontrolü yapmadığı saptanmıştır. Sonuç: Akılcı ilaç uygulamaları kursunun kısa dönem sonuçlarının etkin olduğu belirlenmiştir. Hasta güvenliğini tehdit eden hasta kimliğinin doğrulanması ve istem kontrolünün önemi standardize hasta yöntemi kullanılarak gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hasta güvenliği, akılcı ilaç uygulamaları kursu, öğrenci hemşire

The effectiveness of the " rational use of medication " 4th year grade course in scope of patient safety.

Öz

Introduction: Medication administration in nursing practice is one of the most high-risk areas, which is an extremely important issue in
terms of patient safety. Objectives This study aimed to evaluate the effectiveness of the "rational use of medication" 4th year grade course in
the scope of patient safety. Methods The study was carried out with quasi-experimental design. It was conducted at a military nursing school
in Turkey between September and December 2012. The data was collected by a semi-structured evaluation form. The results of the pre- and
post-tests were compared using a paired samples t-test. The level of statistical significance was set at p<0.05. Results The students’ mean
pre-test score was 19.57±12.70, whereas their mean post-test score was 43.75±12.55. There was a statistically significant difference between
the mean pre- and post-test scores (p<0.01; t=21.40). Conclusion It was found that the short term result of the course was effective in
nursing education. Also it was shown that the importance of patient identification verification and order check by using standardized
patients.

Anahtar Kelimeler

Patient safety, Rational medication usage course, Nursing student

Kaynakça

• Akici, A., Kalaça, S., Uğurlu, M.U., Karaalp, A., Cali, S., Oktay S. (2004). Impact of a short postgraduate course in rational pharmacotherapy for general practitioners. British Journal of Clinical Pharmacology, 57 (3), 310–321.
• Armitage, G., Knapman, H. (2003). Adverse events in drug administration: a literature review. Journal of Nursing Management, 11(2), 130–140.
• Aygin, D., Cengiz, H. (2011). İlaç uygulama hataları ve hemşirenin sorumluluğu. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 45(3), 110-114.
• Aydın, B., Gelal, A. (2012). Akılcı ilaç kullanımı: yaygınlaştırılması ve tıp eğitiminin rolü. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 26(1), 57-63.
• Banning, M. (2003). Pharmacology education: a theoretical framework of applied pharmacology and therapeutics. Nurse Education Today, 23 (6), 459–466.
• Baykan, Z., Nacar, M., Ulusoy, H.B., (2011). Evaluation of feed back of students on rational pharmacotherapy course in erciyes university faculty of medicine. Journal of Medical Education World (Tıp Eğitimi Dünyası,) 30, 9–16.
• Çırpı, F., Merih, Y. D., Kocabey, M.Y. (2009). Hasta güvenliğine yönelik hemşirelik uygulamalarını ve hemşirelerin bu konudaki görüşlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 26-34.
• Demirören, M., Palaoğlu, O. (2011). Models of clinical reasoning, teaching and assessment (Klinik akıl yürütme modelleri, öğretimi ve değerlendirilmesi). Journal of Medical Education World (Tıp Eğitimi Dünyası), 29, 1–10.
• Gantt, L.T., Webb-Corbett, R., (2010) Using simulation to teach patient safety behaviors in undergraduate nursing education. J Nurs Educ. 49(1), 48–51.
• Güney, Z., Uluoğlu, C., Arman, D., Olguntürk, R., Çakır, N., Dursun A., Tunaoğlu F.S. (2007). The evaluation of the international pharmacologists and clinicians when laying the foundation of the rational pharmacotherapy clerkship in gazi university medical school (Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde akılcı ilaç kullanımı stajının temellerinin atılmasında uluslar arası işbirliğinin değerlendirilmesi).
• Güney, Z., Uluoğlu, C., Yücel, B. ve Coşkun, O. (2009). The impact of rational pharmacotherapy training reinforced via prescription audit on the prescribing skills of fifth-year medical students. Pharmacology and Therapeutics, 47(11), 671–678.
• Hatipoğlu, S., Şengün G,. Üstünsöz, A., Akbayrak, N. (2012). Program Değerlendirme, GATA Hemşirelik Yüksekokulu Deneyimi, GATA Basımevi, Yayın No:2012-16
• Hemşirelik Hizmetleri Yönetmeliği. (2010) Resmi Gazete Sayı: 27515, 8 Mart 2010
• Henneman, E.A., Roche, J.P., Fisher, D.L., Cunningham, H., Reilly, C.A., Nathanson, B.H., Henneman, P.L., (2010). Error identification and recovery by student nurses using human patient simulation: Opportunity to improve patient safety. Applied Nursing Research, 23, 11-12.
• Hocaoğlu, N., Güven, H., Gidener, S., Tunçok, Y., Kalkan, S., Gümüştekin, M., Gelal, A., (2011). Short term impacts of rational pharmacotherapy course on the rational prescribing skills of fourth-year students of dokuz eylul university medical faculty. Journal of Dokuz Eylul Unıversity Medical Faculty (DEU Tıp Fakultesi Dergisi), 25(1), 1 5– 24.
• Institute of Medicine. (2000). To err is human: Building a safer health system. Washington: National Academies Press.
• Institute of Medicine. (2004). Keeping patients safe: Transforming the work environment of nurses. Washington: National Academies Press.
• Institute of Medicine. (2007). Preventing medication errors. Washington: National Academies Press.
• Karaalp, A., Akici, A., Kocabaşoğlu, Y.E., Oktay, S. (2003). What do graduates think about a two-week rational pharmacotherapy course in the fifth year of medical education? Medical Teacher, 25(5), 515–521.
• McCaughey, C.S., Traynor, M.K. (2010). The role of simulation in nurse education. Nurse Education Today, 30(8), 827–832.
• Novis, D. A., Miller, K. A., Howanitz, P. J., Renner, S. W., Walsh, M. K. (2003). Audit of transfusion procedures in 660 hospitals: A College of American Pathologists Q-Probe study of patient identification and vital sign monitoring frequencies in 16494 transfusions. Archives of Pathology & Laboratory Medicine, 127, 541−548.
• Özata, M., Altunkan, H. (2010). Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: Konya örneği. Tıp Araştırmaları Dergisi, 8(2), 100 -111.
• Sears, K., Goldsworthy, S., Goodman, W.M. (2010). The relationship between simulation in nursing education and medication safety. J Nurs Educ. 49(1), 52–5.
• Sezgin, B. (2007). Kalite Belgesi alan Hastanelerde Çalışma Ortamı ve Hemşirelik Uygulamalarının Hasta ve Hemşire Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamış Doktora Tezi.
• The Joint Commission. 10 Ekim 2012: Summary Data of Sentinel http://www.jointcommission.org/sentinel_event_statistics_qu arterly/ Reviewed by
• Toklu, H.Z., Ayanoğlu Dülger, G., Gümüsel, B., Yaris, E., Kalyoncu, N.I., Akici, A. (2010). Developing a model checklist for the evaluation of the dispensing scores in the pharmacy. Basic and Clin. Pharmacol. Toxicol., 107 (supl 1), 617–618.
• Toklu, H.Z., Demirdamar, R., Gümüşel, B., Yarış, E., Dülger, G. (2012). Rational drug use awareness of the nurses in the Turkish Republic of Northern Cyprus Near East University Hospital. Marmara Pharmaceutical Journal, 16, 150–154.
• Türk Tabipleri Birliği. (2010). Füsun Sayek TTB raporları: Hasta güvenliği: Türkiye ve Dünya, Türk Tabipleri Birliği Yayınları, ISBN 978-605-5867-51-5.
• Uzun, Ş., Aslan, F. (2008). İlaç uygulama hataları, Türkiye Klinikleri, 28 (2), 217-222.
• Ulrich, B., Mancini E.M. (2014). Mastering Simulation: A Nurse's Handbook for Success Paperback. Sigma Theta Tau International.
• Unver, V., Basak, T., İyigün, E., Taştan, S., Demiralp, M., Yıldız, D., et al. (2013). An evaluation of a course on the rational use of medication in nursing from the perspective of the students. Nurse Educ Today, 33(11), 1362-8
• WHO (2011). Patient Safety Curriculum Guide. Multi- professional http://whqlibdoc.who. int/publications/2011/9789241501958_eng.pdf 25/01/13). World Health Organization, (accessed
• WHO (2012). Patient Safety Research. A guide for developing training http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/75359/1/978924 1503440_eng.pdf (accessed 25/05/13). Organization