Kendi Kendine Deri Muayenesi (KKDM) Formunun Türkçe Uyarlaması: Geçerlilik Çalışması

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 1, 7 - 11, 01.02.2014

Nazan Koştu Özüm Erkin Ayla Bayık Temel

Öz

Giriş: Deri kanserleri toplumda sık rastlanılan kanserlerden biridir. Deri kanseri genç yaşlarda oluşabilir ve yaş ilerledikçe risk artar. Eğer erken evrelerde saptanırsa, deri kanserlerinin tedavisi kolaydır. Erken tanı ve tedavi için kendi kendine deri muayenesi önemlidir.Amaç: Kendi kendine deri muayenesi adımlarını Türk diline uyarlamak ve geçerliliğini test etmek amaçlanmıştır.Yöntem: Metodolojik araştırma Şubat 2012’de İzmir ilinde yürütülmüştür. Amerikan Deri Kanseri Vakfı (The Skin Cancer Foundation) tarafından önerilen kendi kendine deri muayenesi adımları uyarlanmıştır. Kendi kendine deri muayenesi basit sekiz adım içermektedir. Uyarlama için elektronik postayla izin alınmıştır. Formun dil uyarlaması, kapsam geçerlik indeksi, Kendall W uyumluluk düzeyi ve pilot uygulama çalışmaları yürütülmüştür.Bulgular: Dil uyarlaması kapsamında çeviri, geri çeviri ve orijinal ölçek ile karşılaştırma yapıldıktan sonra form oluşturulmuştur. Kapsam geçerlik indeksi .98 bulunmuştur. Analiz sonucunda Kendall W .047 olarak elde edilmiştir (p= .889). Pilot çalışma sonucunda forma son hali verilmiştir.Sonuç: Kendi kendine deri muayenesi formu Türk diline uygun, açık, anlaşılır, geçerli ve uygulanabilir bir erken tanı aracıdır.

Anahtar Kelimeler

Deri kanseri, Kendi kendine deri muayenesi, Geçerlilik

Turkish Version Of Skin Self Examination (SSE) Form: Validity Study

Öz

Introduction: Skin cancer is a common cancer in society. Skin cancer may occur at a young age and risk increases with age. If detected early stages, the treatment could be easy to detect. Skin self examination is important for early diagnosis and treatment. Aim: It was aimed to test Turkish version of skin self examination form and its the validity. Method: Methodological research was conducted in February 2012 in Izmir. Steps of skin self examination offered by The Skin Cancer Foundation was adapted. Skin self examination includes simple eight steps. Permission was granted by electronic mail for adaptation. Steps for adapting to the Turkish language has been allowed by electronic mail. Language adaption, content validity index, Kendall's W coefficient of concordance test, and pilot study were carried out. Results: Form was prepared after language adaptation under the translation, back translation and the comparison with the original scale. Content validity index was found .98. After the analysis Kendall W was found .047 (p = .889). The final version of the form was prepared as a result of the pilot study. Conclusion: Skin self examination form is an early diagnostic tool, suitable for Turkish language, clear, understandable, valid and applicable

Anahtar Kelimeler

Skin cancer, Skin self examination, Validity

Kaynakça

• Aksayan, S., Gözüm S. (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber I: Ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Geliştirme Dergisi, 4(1), 9-14.
• Allı, N. (2004). Güneşten Korunmada genel prensipler. Türkiye Klinikleri Kozmetoloji Dergisi, 5(4), 153-156.
• American Academy of Dermatology (2012). What to look for: The ABCDEs of melanoma. Erişim tarihi: 07.01.2012, http://www.aad.org/spot-skin-cancer/understanding-skin- cancer/how-do-i-check-my-skin/what-to-look-for/what-to- look-for
• American Cancer Society, (2011). Skin cancer prevention and Erişim http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent /003184-pdf.pdf tarihi: 01.02.2012
• American Cancer Society, (2012). Cancer facts & figures. Atlanta.1-2.
• Australasian College of Dermatologists, (2012). How to check Erişim http://www.dermcoll.asn.au/public/az_of_skinhow_to_check _your_skin_moles.asp tarihi: 09.01.2012
• Australian Institute of Health and Welfare (AIHW) & Australasian Association of Cancer Registries (AACR) (2007). Cancer age specific data cube. Erişim tarihi: 09.07.2012, www.aihw.gov.au
• Balk, S.J. et al. (2011). Technical report-ultraviolet radiation: A hazard to children and adolescents. Pediatrics, 127(3), 791- 817.
• Baum, A., Cohen, L. (1998). Successful behavioral interventions to prevent cancer: The example of skin cancer. Annual Review of Public Health, 19, 318-333.
• Boyett, T., Leigh, D., Wearhers, L., et al. (2002). Sun protection of children at the beach. The Journal of the American Board of Family Practice, 15, 112-117.
• Cassel, K.D. (2010). “Sun safe kids,” Implementing a low cost, school-based public policy to protect Hawaii’s children from skin cancer risks. Hawaii Medical Journal, 69(11), 274-277.
• Davis, K.J., Cokkinides, V.E., Weinstock, M.A., O'Connell, M.C., Wingo, P.A. (2002). Summer sunburn and sun exposure among US youths ages 11 to 18: national prevalence and associated factors. Pediatrics, 110 (1 Pt 1), 27–35.
• Emmons, K.M., Geller, A.C., Viswanath, V. et al. (2008). The SunWise policy intervention for school-based sun protection: A Pilot Study. Journal of School Nursing, 24(4), 215-221.
• Erefe, İ. (2002). Veri toplama araçlarının niteliği. İ. Erefe (Ed.), Hemşirelikte araştırma ilke süreç ve yöntemleri, İstanbul: Odak Ofset, 169-188.
• Ergül, S., Özeren, E. (2011). Sun protection behavior and individual risk faktors of Turkish primary school students associated with skin cancer: A Questionnaire-Based Study. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 12(3), 765-770.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1. Basım. Ankara.
• Erkut, S., Alarcón, O., García Coll, C., Trop, L.R., Vázguez García, H.A. (1999). The dual-focus approach to creating bilingual measures. Journal of Cross-Cultural Psychology, 30(2), 206–218.
• Feher, K., Cercato, M.C., Prantner, I., et al. (2010). Skin cancer risk factors among primary school children: Investigations in Western Hungary. Preventive Medicine, 51(3-4), 320-324.
• Friedman, R.J., Rigel, D.S., Kopf, A.W. (1985). Early detection of malignant melanoma: the role of the physician examination and self-examination of the skin. A Cancer Journal for Clinicians, 35, 130–151.
• Glanz, K., Saraiya, M., Wechsler, H. (2002). Centers for Disease Control and Prevention. Guidelines for school programs to prevent skin cancer. MMWR Recommendations and Reports, 51(RR-4), 1– 18.
• Gözüm, S., Aksayan, S. (2003). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II- ölçek psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelik Araştırma Geliştirme Dergisi, 5(1), 3-14.
• Heckman, C.J., Coups, E.J. (2011). Correlates of sunscreen use among high school students: a cross-sectional survey. BMC Public Health, 11, 679. Erişim tarihi: 09.07.2012, http://www.biomedcentral.com/1471-2458/11/679.
• Hilton, A., Skrutkowski, M. (2002). Translating instruments into other languages: development and testing process. Cancer Nursing, 25(1), 1–7.
• James, A.S., Tripp, M.K., Parcel, G.S., Sweeney, A., Gritz, E.R. (2002). Psychosocial correlates of sun-protective practices of preschool staff toward their students. Health Education Research. 17(3), 305-314.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 10. Basım, Ankara. Nobel Yayın Dağıtım, 150-152.
• Maguire-Eisen, M., Rothman, K., Demierre, M.F. (2005). The ABCs of sun protection for children. Dermatology Nursing, 17(6), 419-433.
• Mahon, S.M. (2003). Skin cancer prevention: Education and public health issues. Seminars in Oncology Nursing, 19(1), 52-61.
• Özdamar, K. (1997). Paket programları ile istatistiksel veri analizi. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Özgüven, E. (2000). Psikolojik testler. PDREM Yayınları. IV. Baskı. Ankara.
• Özpoyraz, M., Yücel, A. (2004). Ultraviyole ve fotoyaşlanma. Türkiye Klinikleri Kozmetoloji Dergisi, 5(4), 145-148.
• Task Force on Community Preventive Services, (2004). Recommendations to prevent skin cancer by reducing exposure to ultraviolet radiation. American Journal of Preventive Medicine, 27, 467-470.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı (2009). Ulusal kanser programı 2009-2015. M. Tuncer (Ed.), Ankara: Yayın no:760.
• The Skin Cancer Foundation, (2012). Step by step self examination. http://www.skincancer.org/skin-cancer-information/early- detection/step-by-step-self-examination. 09.01.2012
• Uslu, M., Karaman, G., Şendur, N. (2006). Adnan Menderes Üniversitesi hekimlerinin deri kanserleri ve güneşin etkileri konusundaki davranışlarının değerlendirilmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 7(1), 5-10. ile güneşten korunma
• Utaş, S. (2004). Çocuklarda Güneşten Korunma. Türkiye Klinikleri Kozmetoloji Dergisi, 5(4), 182-185.
• Uysal, A., Altuğ Özsoy, S., Ergül, Ş. (2004). Öğrencilerin cilt kanseri risklerinin ve güneş ışınlarından korunmaya yönelik uygulamalarının değerlendirilmesi. Ege Tıp Dergisi, 43(2), 95-99.
• Ülkür, E., Karagöz, H., Açıkel, C., Yüksel, F., Çeliköz, B. (2005). Melanoma dışı deri kanserlerinin nüks oranları: 11 yıllık retrospektif analiz. Cerrahpaşa Journal of Medicine, 36, 189–193.
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (Kongre Kitabı). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Denizli. 28-30 Eylül.