Bir Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nden Hizmet Alan Şizofreni ve Bipolar Affektif Tanılı Hastaların Profillerinin İncelenmesi
Yıl 2022,
Cilt: 15 Sayı: 3, 289 - 297, 15.07.2022
Nurten Gülsüm Bayrak
,
Bahadır Geniş
,
Nermin Gürhan
Öz
Giriş: Kronik ruhsal hastalıkların rehabilitasyonu Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri’nde uygulanmaktadır. Amaç: Bu araştırmada bir Toplum Ruh Sağlığı Merkezi'nden hizmet alan şizofreni ve bipolar affektif tanılı hastaların fiziksel sağlıklarının ve kullandıkları psikotrop ilaçların karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada örneklem seçimi yapılmamış olup, Temmuz-Aralık 2018 tarihleri arasında Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde yer alan bir Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’ne kayıtlı 640 hasta kaydı geriye dönük olarak değerlendirilmiştir. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından oluşturulan veri toplama formu ile hastane bilgi sistemi üzerinden toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 22.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen hastaların yaş ortalaması 46.1±11.96, %62.3'ü (n = 399) erkektir. Bipolar affektif tanılı hastalarda, tiroid hastalıkları (p =.024) ve gastrointestinal sistem hastalıklarının (p= .032) şizofreni hastalarına göre istatistiksel olarak anlamlı ölçüde daha yüksek olduğu, şizofreni hastalarında ise çoklu ilaç tedavisi (p=.005) ve depo antipsikotik ilaç kullanımının (p=.001) istatistiksel olarak anlamlı ölçüde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Her iki hastalık grubunda sertralin ve essitalopram en sık tercih edilen antideprasan iken, ketiyapin en sık tercih edilen antipsikotik olarak saptanmıştır. Sonuç: Çalışmanın sonuçlarına göre şizofreni ve bipolar affektif tanılı hastalar, fiziksel tıbbi tanılar ve kullandıkları psikotrop ilaçlar bakımından takip edilmelidir.
Kaynakça
- 1. Bekiroğlu S, Demiröz F. Toplum ruh sağlığı merkezlerinden hizmet alan ağır ruhsal hastalığa sahip bireylerin sosyal işlevselliğinin incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet 2020;31(3):1053-1078.
- 2. İçel S, Özkan B, Aydoğan A. Toplum ruh sağlığı merkezlerinde hemşirenin rolü. Ankara Med J 2016;16(2):208-214.
- 3. Delice AM. Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri İçin Kılavuz. 1.Basım. İstanbul Nobel Tıp Kitabevi; 2017:9-10.
- 4. Diabetes World Health Organization 2020. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes. Erişim Tarihi: 20.09.2020
- 5. Şahin Ş, Elboğa G. Toplum ruh sağlığı merkezinden yararlanan hastaların yaşam kalitesi, tıbbi tedaviye uyumu, iç görü ve işlevsellikleri. Çukurova Med J 2019;44(2):431-438.
- 6. Hossain S, Mainali P, Bhimanadham N.N, Imran S, Ahmad N, Patel S.R. Medical and psychiatric comorbidities in bipolar disorder: Insights from natıonal ınpatient population-based study. Cureus 2019;11(9):e5636.
- 7. Nishanth K.N, Chadda R.K, Sood M, Biswas A, Lakshmy R. Physical comorbidity in schizophrenia & its correlates. Indian Med J Res 2017;146(2): 281-284.
- 8. Türkiye Halk Sağlığı ve Kronik Hastalıklar Enstitüsü (TÜSEB). Bulaşıcı olmayan hastalıklar nelerdir? 2021.URL:https://www.tuseb.gov.tr/tuhke/makaleler/bulasici-olmayan-hastaliklar-nelerdir. Erişim Tarihi: 20.09.2020
- 9. Demir S, Bulut M, İbiloğlu AO, Güneş M, Şimşek S, Sır A. Psikiyatri kliniğinde yatan hastalardaki komorbid somatik hastalıklar. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi 2016;7(26):1-10.
- 10. Döngel D.B, Demirkol M.E, Tamam L. Şizofreni hastalarında fiziksel hastalık eş tanılarının değerlendirilmesi. Çukurova Med J 2018;43(4):892-902.
- 11. Evensen S, Ueland T, Lystad J.U, Bull H, Klungsoyr O, Martinsen E.W et al. Employment outcome and predictors of competitive employment at 2-year follow-up of a vocational rehabilitation programme for individuals with schizophrenia in a high-income welfare society. Nord J Psychiatry. 2017;71:180-187.
- 12. Lee S.J, Kim K.R, Lee S.Y, An S.K. Imparired social and role function in ultra high risk for psychosis and first episode schizophrenia: Its relations with negative symptoms. J Clin Invest 2017;14:186-192.
- 13. Tuncer Z.G, Duman Z.Ç. Kronik ruhsal bozukluğu olan bireylerin gereksinimleri: Sistematik derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2020;12(2):155-167.
- 14. Klimek P, Kautzky WA, Chmiel A. Quantification of diabetes comorbidity risks across life using nation wide big claims data. PLoS Comput Biol 2015;11(4):e1004125.
- 15. Suvisaari J, Keinanen J, Eskelinen S, Mantere O. Diabetes and schizophrenia. Curr Diab Rep 2016; 16:16.
- 16. Bahorik AL, Satre D.D., Simon A.H.K, Weisner C.M., Campbell C. Serious mental illness and medical comorbidities: Findings from an integrated health care system. J Psychosom Res 2017; 100:35-5.
- 17. Brink M, Green A, Bojesen A.B, Lamberti J.S, Conwell Y, Andersan K. Excess medical comorbidity and mortality across the lifespan in schizophrenia. A nationwide Danish register study. Schizophrenia Research 2019;347-354.
- 18. Demir N.Ö, Tuğlu C. Bipolar bozukluk hastalarında metabolik sendrom ve dürtüsellik ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2020;21(3):277-284.
- 19. Correll U.C, Solmi M, Veronese N, Bortolato B, Rosson S, Santonastaso P. et al. Prevalence, incidence and mortality from cardiovascular disease in patients with pooled and specific severe mental illness: a large-scale meta-analysis of 3,211,768 patients and 113,383,368 controls. Wolrd Psychiatry 2017; 16: 163-180.
- 20. Correll C.U, Mak D.C, Mailey D.S, Farrelly E, Rajagopalan K. Cardiometabolic comorbidities, readmission, and costs in schizophrenia and bipolar disorder: a real World analysis. Ann Gen Psychiatry 2017;16-19.
- 21. Piotrowski P, Gondek T.M, Deregowska A.K, Misiak B, Adamowski T, Kiejna A. Causes of mortalıty ın schızophrenıa an updated review of European studıes. Psychiatria Danubina 2017; 29(2): 108-120.
- 22. İpekçioğlu D, Kendirlioğlu B.K. Şizofreni hastalarında fiziksel hastalık ek tanıları ve ölüm nedenleri: geriye dönük tanımlayıcı bir çalışma. Bakırköy Tıp Dergisi 2019; 15:103-109.
- 23. John A, Mcgregor J, Lones I, Lee S.C, Walters J.T.R, Owen M.J.et. al. Premature mortality among people with severe mental illness new evidence from linked primary care data. Schizophrenia Research 2018; 154-162.
- 24. Başoğul C, Kalendaroğlu A. Psikiyatri kliniğinde yatan hastaların bakım gereksinimleri ve öz saygı düzeylerinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2021;8(2):305-314.
- 25. Stentzel U, Berg N, Schulze L.N, Schwaneberg T, Radicke F, Langosch J.M. et.al. Predictors of medication adherence among patients with severe psychiatric disorders: findings from the baseline assessment of arandomized controlled trial (Tecla). BMC Psychiatyr 2018; 18:155.
- 26. Demirkol M.E, Tamam L, Evlice Y.E, Karaytuğ M.O. Psikiyatri hastalarının tedaviye uyumu. Çukurova Medical Journal 2015; 40:555-568.
- 27. Cansız A, İnce B, Altınbaş K, Kurt E. Duygudurum kliniğinde takip edilen bipolar bozukluk tanılı hastalarda ölüm nedenlerinin değerlendirilmesi Turkish J Clinical Psychiatry 2018; 21(4).389-396.
- 28. Pan, Y.J, Yeh L.L, Chan Y.H, Chango C.K. Excess mortality and shortened life expectancy in people with major mental illness in Taiwan. Epidemiology and Psychiatric Sciences 2020; 29, e156; 1-11.
- 29. Soykan A. İki uçlu bozuklukta tedavi uyumunu arttırma stratejileri. Journal of Mood Disorders 2013;1: 9-10.
- 30. Novick D, Montgomery W, Treuer T, Aguado J, Kreamers S, Haro J.M. Relationship of insight with medication adherence and the impact on outcomes in patients with schizophrenia and bipolar disorder: results from a 1-year European outpatient observational study. BMC Psychiatry 2015;15: 189.
31. Vancampfort D, Mitchell A.J, Hert M.D, Sienaert P, Probst M, Buys R. et al. Prevalence and predictors of type 2 diabetes mellitus in people with bipolar disorder: a systematic review and meta-analysis. J Clin Psychiatry 2015;76(11):1490-1499.
- 32. Coşansu G. Diabet: küresel bir salgın hastalık. Ok Meydanı Tıp Dergisi 2015; 31(ek sayı):1-6.
- 33. Varcarolis E.M. Essentials of psychiatric mental health nursing e book: a communication approach to evidence based care. Elsevier Health Sciences 2016.
- 34. Demiralp M. Psikofarmakolojik tedavilerde psikiyatri hemşireliği uygulamaları. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Hemşireliği Özel Konular 2016; 2(3),87-99.
- 35. Wild S, Roglic G, Green A, Sicree R, King H. Global prevalence of diabetes. Diabetes Care 2004; 27(5):1047-1053.
- 36. Kurdyak P, Vigod S, Duchen R, Jacob B, Stukel T, Kiran T. Diabetes quality of care and outcomes: comparison of individuals with and without schizophrenia. Gen Hosp Psychiatry 2017; 46:7-13.
- 37. Holt R.I, Mitchell A.J. Diabetes mellitus and severe mental illness: mechanisms and clinical implications. Nat Rev Endocrinol 2015;11,79-89.
- 38. Bahar A, Tanrıverdi D. Psikiyatrik ve psikososyal açıdan diyabet: bir gözden geçirme. Yeni Symposiun 2017; 55(2):13-18.
- 39. Öztürk O, Uluşahin A. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları 15. Baskı. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri; 2018:668-669.
- 40. Stubbs B, Vancamport D, De Hert M, Mitchell A.J. The prevelance and predictos of type two diabetes mellitus in people with schizophrenia: a systematic review and comparative meta analysis. Acta Psychiatry Scand. 2015; 132(2):144-157.
- 41. Subashini R, Deepa M, Padmavati R, Thara R, Mohan V. Prevelance of diabetes, obesity and metabolic syndrome in subjects with and without schizophrenia. J Postgrad Med. 2011; 57(4); 272-277.
- 42. Yacob D, Dilorenzo C. How to deal pediatric functional gastrointestinal disorders. Current Pediatrics Reports. 2013;1(3): 198-205.
- 43. Brietzke E, Cerqueira O.R, Mansur B.R, Mclntyre S.R. Gluten related illnesses and severe mental disorders: a comprehensive review. Neuroscience and Biobehavioral Reviews 2018; 84,368-375.
- 44. Eaton W, Mortensen P.B, Agerbo E, Byrne M, Mors O, Ewald H. Coeliac disease and schizophrenia: population based case conrtol study with linkage of Danish national registers. BMJ 2004; 328, 438-439.
- 45. Oreski I, Jakovljevic M, Margetic A.B, Orlic C.Z., Cusa V.B. Comorbidity and multimorbidity in patients with schzophrenia and bipolar disorder: similarities and differencies. Psychiatry Danub 2012;24(1):80-85.
- 46. Bayrak N.B, Geniş B, Erdoğan E, Gürhan N. Bir üniversite hastanesinde psikiyatri polikliniklerine başvuran şizofreni, bipolar bozukluk ve depresyon tanılı hastaların retrospektif fiziksel hastalık komorbiditesi. 6. Uluslararası 17. Ulusal Hemşirelik Kongresi; 19-21 Aralık 2019; Ankara.
- 47. Karling P, Maripuu M, Wikren M, Adolfsson R, Norback K.F. Association between gastrointestinal symptoms and affecivity in patients with bipolar disorder. World J Gastroenterol 2016;22(38):8540-8548.
- 48. Rodhakrishnan R, Calvin S, Singh K.J, Thomas B, Srinivasan K. Thyroid dysfunction in majör psychiatric disorder in a hospital based sample. İndian J Med Res 2013; 138(6):888-893.
- 49. Navarro V, Pinilla İ, Spain G, Brava N, Pantagon A, Acosta S. Prevalence of hypothyroidism in majör psychiatric disorders in hospitalized patients in mont serrat hospital during the period march to october 2010. Rev Colomb Psiquiatr 2017; 46(3): 140-146.
- 50. Kraszewska A, Abromowicz M, Wozniak M.C, Sowinski J, Rybakowski J. The effect of lithium on thyroid function in patients with bipolar disorder. Psychiatr Pol 2014;48(3): 417-428.
- 51. Gaudiano B.A, Guzman Holst C, Morena A, Reeves E.L, Sydnor V.J, Lubow G.E. et al. Complex polypharmacy in patients with schizophrenia spectrum disorders before a psychiatric hospitalization prescribing patterns and associated clinical features. J Clin Psychopharmacol 2018;28,180-187.
- 52. Weinstock L.M, Gaudiano B.A, Lubow G.E, Tezanos K, Dehayos C.E., Miller IW. Medication burden in bipolar disorder: a chart review of patients at psychiatric hospital admission. Psychiatry Res 2014; 216,24-30.
- 53. Ripoll O.P, Pedersen C.B, Holtz Y, Benros M.E, Dalsgaard S, Jonge P. et al. Exploring comorbidity with in mental disorders among a Danish natıonal population. JAMA Psychiatry 2019;76,259-270.
- 54. Mojtabai R, Olfson M. Nationaltrends in psychotropic medication polypharmacy in Office based psychiatry. Arch Gen Psychiatry 2010; 67(1);26-36.
- 55. Cuevas D, Sanz E.S. Polypharmacy in psychiatric practice in the Canary Islands. BMC Psychiatry 2004; 4-18.
- 56. Anath J, Parameswaran S, Gunatilake S. Antipsychotic polypharmacy. Curr Pharm Des 2004;10(18);2231-2238.
Patients Profile Who Receive Care From Giresun Community Mental Health Center
Yıl 2022,
Cilt: 15 Sayı: 3, 289 - 297, 15.07.2022
Nurten Gülsüm Bayrak
,
Bahadır Geniş
,
Nermin Gürhan
Öz
Introduction: People with chronic mental illnesses are rehabilitated in Community Mental Health Centers. Objective: This study was conducted to compare the physical health status of patients with schizophrenia and bipolar affective in a Community Mental Health Center and the psychotropic drugs they use. Method: The records of 640 patients registered in a Community Mental Health Center in the Black Sea Region of Turkey between July and December 2018 were evaluated retrospectively, without sampling. The research data were collected through the hospital information system with the data collection form developed by the researchers and analyzed with SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 22.0 package program. Results: The mean age of the patients in the study was 46.1±11.96, and 62.3% (n=399) were male. In patients with bipolar affective diagnosis, thyroid diseases and gastrointestinal system diseases were significantly higher than those with schizophrenia, and the use of multiple drug therapy and depot antipsychotic medication was statistically significantly higher in patients with schizophrenia. In both disease groups, sertraline and esstalopram were the most preferred antidepressants, and quetiapine was the most preferred antipsychotic. Conclusion: The results showed that patients with schizophrenia and bipolar affective diagnosis should be followed in terms of physical medical diagnoses and psychotropic drugs they use.
Kaynakça
- 1. Bekiroğlu S, Demiröz F. Toplum ruh sağlığı merkezlerinden hizmet alan ağır ruhsal hastalığa sahip bireylerin sosyal işlevselliğinin incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet 2020;31(3):1053-1078.
- 2. İçel S, Özkan B, Aydoğan A. Toplum ruh sağlığı merkezlerinde hemşirenin rolü. Ankara Med J 2016;16(2):208-214.
- 3. Delice AM. Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri İçin Kılavuz. 1.Basım. İstanbul Nobel Tıp Kitabevi; 2017:9-10.
- 4. Diabetes World Health Organization 2020. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes. Erişim Tarihi: 20.09.2020
- 5. Şahin Ş, Elboğa G. Toplum ruh sağlığı merkezinden yararlanan hastaların yaşam kalitesi, tıbbi tedaviye uyumu, iç görü ve işlevsellikleri. Çukurova Med J 2019;44(2):431-438.
- 6. Hossain S, Mainali P, Bhimanadham N.N, Imran S, Ahmad N, Patel S.R. Medical and psychiatric comorbidities in bipolar disorder: Insights from natıonal ınpatient population-based study. Cureus 2019;11(9):e5636.
- 7. Nishanth K.N, Chadda R.K, Sood M, Biswas A, Lakshmy R. Physical comorbidity in schizophrenia & its correlates. Indian Med J Res 2017;146(2): 281-284.
- 8. Türkiye Halk Sağlığı ve Kronik Hastalıklar Enstitüsü (TÜSEB). Bulaşıcı olmayan hastalıklar nelerdir? 2021.URL:https://www.tuseb.gov.tr/tuhke/makaleler/bulasici-olmayan-hastaliklar-nelerdir. Erişim Tarihi: 20.09.2020
- 9. Demir S, Bulut M, İbiloğlu AO, Güneş M, Şimşek S, Sır A. Psikiyatri kliniğinde yatan hastalardaki komorbid somatik hastalıklar. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi 2016;7(26):1-10.
- 10. Döngel D.B, Demirkol M.E, Tamam L. Şizofreni hastalarında fiziksel hastalık eş tanılarının değerlendirilmesi. Çukurova Med J 2018;43(4):892-902.
- 11. Evensen S, Ueland T, Lystad J.U, Bull H, Klungsoyr O, Martinsen E.W et al. Employment outcome and predictors of competitive employment at 2-year follow-up of a vocational rehabilitation programme for individuals with schizophrenia in a high-income welfare society. Nord J Psychiatry. 2017;71:180-187.
- 12. Lee S.J, Kim K.R, Lee S.Y, An S.K. Imparired social and role function in ultra high risk for psychosis and first episode schizophrenia: Its relations with negative symptoms. J Clin Invest 2017;14:186-192.
- 13. Tuncer Z.G, Duman Z.Ç. Kronik ruhsal bozukluğu olan bireylerin gereksinimleri: Sistematik derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2020;12(2):155-167.
- 14. Klimek P, Kautzky WA, Chmiel A. Quantification of diabetes comorbidity risks across life using nation wide big claims data. PLoS Comput Biol 2015;11(4):e1004125.
- 15. Suvisaari J, Keinanen J, Eskelinen S, Mantere O. Diabetes and schizophrenia. Curr Diab Rep 2016; 16:16.
- 16. Bahorik AL, Satre D.D., Simon A.H.K, Weisner C.M., Campbell C. Serious mental illness and medical comorbidities: Findings from an integrated health care system. J Psychosom Res 2017; 100:35-5.
- 17. Brink M, Green A, Bojesen A.B, Lamberti J.S, Conwell Y, Andersan K. Excess medical comorbidity and mortality across the lifespan in schizophrenia. A nationwide Danish register study. Schizophrenia Research 2019;347-354.
- 18. Demir N.Ö, Tuğlu C. Bipolar bozukluk hastalarında metabolik sendrom ve dürtüsellik ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2020;21(3):277-284.
- 19. Correll U.C, Solmi M, Veronese N, Bortolato B, Rosson S, Santonastaso P. et al. Prevalence, incidence and mortality from cardiovascular disease in patients with pooled and specific severe mental illness: a large-scale meta-analysis of 3,211,768 patients and 113,383,368 controls. Wolrd Psychiatry 2017; 16: 163-180.
- 20. Correll C.U, Mak D.C, Mailey D.S, Farrelly E, Rajagopalan K. Cardiometabolic comorbidities, readmission, and costs in schizophrenia and bipolar disorder: a real World analysis. Ann Gen Psychiatry 2017;16-19.
- 21. Piotrowski P, Gondek T.M, Deregowska A.K, Misiak B, Adamowski T, Kiejna A. Causes of mortalıty ın schızophrenıa an updated review of European studıes. Psychiatria Danubina 2017; 29(2): 108-120.
- 22. İpekçioğlu D, Kendirlioğlu B.K. Şizofreni hastalarında fiziksel hastalık ek tanıları ve ölüm nedenleri: geriye dönük tanımlayıcı bir çalışma. Bakırköy Tıp Dergisi 2019; 15:103-109.
- 23. John A, Mcgregor J, Lones I, Lee S.C, Walters J.T.R, Owen M.J.et. al. Premature mortality among people with severe mental illness new evidence from linked primary care data. Schizophrenia Research 2018; 154-162.
- 24. Başoğul C, Kalendaroğlu A. Psikiyatri kliniğinde yatan hastaların bakım gereksinimleri ve öz saygı düzeylerinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2021;8(2):305-314.
- 25. Stentzel U, Berg N, Schulze L.N, Schwaneberg T, Radicke F, Langosch J.M. et.al. Predictors of medication adherence among patients with severe psychiatric disorders: findings from the baseline assessment of arandomized controlled trial (Tecla). BMC Psychiatyr 2018; 18:155.
- 26. Demirkol M.E, Tamam L, Evlice Y.E, Karaytuğ M.O. Psikiyatri hastalarının tedaviye uyumu. Çukurova Medical Journal 2015; 40:555-568.
- 27. Cansız A, İnce B, Altınbaş K, Kurt E. Duygudurum kliniğinde takip edilen bipolar bozukluk tanılı hastalarda ölüm nedenlerinin değerlendirilmesi Turkish J Clinical Psychiatry 2018; 21(4).389-396.
- 28. Pan, Y.J, Yeh L.L, Chan Y.H, Chango C.K. Excess mortality and shortened life expectancy in people with major mental illness in Taiwan. Epidemiology and Psychiatric Sciences 2020; 29, e156; 1-11.
- 29. Soykan A. İki uçlu bozuklukta tedavi uyumunu arttırma stratejileri. Journal of Mood Disorders 2013;1: 9-10.
- 30. Novick D, Montgomery W, Treuer T, Aguado J, Kreamers S, Haro J.M. Relationship of insight with medication adherence and the impact on outcomes in patients with schizophrenia and bipolar disorder: results from a 1-year European outpatient observational study. BMC Psychiatry 2015;15: 189.
31. Vancampfort D, Mitchell A.J, Hert M.D, Sienaert P, Probst M, Buys R. et al. Prevalence and predictors of type 2 diabetes mellitus in people with bipolar disorder: a systematic review and meta-analysis. J Clin Psychiatry 2015;76(11):1490-1499.
- 32. Coşansu G. Diabet: küresel bir salgın hastalık. Ok Meydanı Tıp Dergisi 2015; 31(ek sayı):1-6.
- 33. Varcarolis E.M. Essentials of psychiatric mental health nursing e book: a communication approach to evidence based care. Elsevier Health Sciences 2016.
- 34. Demiralp M. Psikofarmakolojik tedavilerde psikiyatri hemşireliği uygulamaları. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Hemşireliği Özel Konular 2016; 2(3),87-99.
- 35. Wild S, Roglic G, Green A, Sicree R, King H. Global prevalence of diabetes. Diabetes Care 2004; 27(5):1047-1053.
- 36. Kurdyak P, Vigod S, Duchen R, Jacob B, Stukel T, Kiran T. Diabetes quality of care and outcomes: comparison of individuals with and without schizophrenia. Gen Hosp Psychiatry 2017; 46:7-13.
- 37. Holt R.I, Mitchell A.J. Diabetes mellitus and severe mental illness: mechanisms and clinical implications. Nat Rev Endocrinol 2015;11,79-89.
- 38. Bahar A, Tanrıverdi D. Psikiyatrik ve psikososyal açıdan diyabet: bir gözden geçirme. Yeni Symposiun 2017; 55(2):13-18.
- 39. Öztürk O, Uluşahin A. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları 15. Baskı. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri; 2018:668-669.
- 40. Stubbs B, Vancamport D, De Hert M, Mitchell A.J. The prevelance and predictos of type two diabetes mellitus in people with schizophrenia: a systematic review and comparative meta analysis. Acta Psychiatry Scand. 2015; 132(2):144-157.
- 41. Subashini R, Deepa M, Padmavati R, Thara R, Mohan V. Prevelance of diabetes, obesity and metabolic syndrome in subjects with and without schizophrenia. J Postgrad Med. 2011; 57(4); 272-277.
- 42. Yacob D, Dilorenzo C. How to deal pediatric functional gastrointestinal disorders. Current Pediatrics Reports. 2013;1(3): 198-205.
- 43. Brietzke E, Cerqueira O.R, Mansur B.R, Mclntyre S.R. Gluten related illnesses and severe mental disorders: a comprehensive review. Neuroscience and Biobehavioral Reviews 2018; 84,368-375.
- 44. Eaton W, Mortensen P.B, Agerbo E, Byrne M, Mors O, Ewald H. Coeliac disease and schizophrenia: population based case conrtol study with linkage of Danish national registers. BMJ 2004; 328, 438-439.
- 45. Oreski I, Jakovljevic M, Margetic A.B, Orlic C.Z., Cusa V.B. Comorbidity and multimorbidity in patients with schzophrenia and bipolar disorder: similarities and differencies. Psychiatry Danub 2012;24(1):80-85.
- 46. Bayrak N.B, Geniş B, Erdoğan E, Gürhan N. Bir üniversite hastanesinde psikiyatri polikliniklerine başvuran şizofreni, bipolar bozukluk ve depresyon tanılı hastaların retrospektif fiziksel hastalık komorbiditesi. 6. Uluslararası 17. Ulusal Hemşirelik Kongresi; 19-21 Aralık 2019; Ankara.
- 47. Karling P, Maripuu M, Wikren M, Adolfsson R, Norback K.F. Association between gastrointestinal symptoms and affecivity in patients with bipolar disorder. World J Gastroenterol 2016;22(38):8540-8548.
- 48. Rodhakrishnan R, Calvin S, Singh K.J, Thomas B, Srinivasan K. Thyroid dysfunction in majör psychiatric disorder in a hospital based sample. İndian J Med Res 2013; 138(6):888-893.
- 49. Navarro V, Pinilla İ, Spain G, Brava N, Pantagon A, Acosta S. Prevalence of hypothyroidism in majör psychiatric disorders in hospitalized patients in mont serrat hospital during the period march to october 2010. Rev Colomb Psiquiatr 2017; 46(3): 140-146.
- 50. Kraszewska A, Abromowicz M, Wozniak M.C, Sowinski J, Rybakowski J. The effect of lithium on thyroid function in patients with bipolar disorder. Psychiatr Pol 2014;48(3): 417-428.
- 51. Gaudiano B.A, Guzman Holst C, Morena A, Reeves E.L, Sydnor V.J, Lubow G.E. et al. Complex polypharmacy in patients with schizophrenia spectrum disorders before a psychiatric hospitalization prescribing patterns and associated clinical features. J Clin Psychopharmacol 2018;28,180-187.
- 52. Weinstock L.M, Gaudiano B.A, Lubow G.E, Tezanos K, Dehayos C.E., Miller IW. Medication burden in bipolar disorder: a chart review of patients at psychiatric hospital admission. Psychiatry Res 2014; 216,24-30.
- 53. Ripoll O.P, Pedersen C.B, Holtz Y, Benros M.E, Dalsgaard S, Jonge P. et al. Exploring comorbidity with in mental disorders among a Danish natıonal population. JAMA Psychiatry 2019;76,259-270.
- 54. Mojtabai R, Olfson M. Nationaltrends in psychotropic medication polypharmacy in Office based psychiatry. Arch Gen Psychiatry 2010; 67(1);26-36.
- 55. Cuevas D, Sanz E.S. Polypharmacy in psychiatric practice in the Canary Islands. BMC Psychiatry 2004; 4-18.
- 56. Anath J, Parameswaran S, Gunatilake S. Antipsychotic polypharmacy. Curr Pharm Des 2004;10(18);2231-2238.