COVİD-19 Pandemi Sürecinde Emziren Annelere ve Emzirme Hemşirelerine İnsan Bakım Kuramı Temelli Yaklaşım

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 4, 568 - 581, 15.10.2022

Gamze Durmazoğlu , Merlinda Aluş Tokat , Hülya Okumuş

https://doi.org/10.46483/deuhfed.992619

Cited By: 1

Öz

COVID-19 pandemi sürecinde emzirmenin anne ve bebek açısından güvenliği en sık merak edilen konulardandır. Uluslararası kılavuzlar, annelerin COVID-19 olsun veya olmasın, uygun önlemlerle emzirmeye devam edilmesini önermektedir. Bu makalenin amacı pandemi sürecinde emzirmeyi sürdürmek ve desteklemek için İnsan Bakım Kuramı’na (İBK) dayalı bir uygulama örneği oluşturmaktır. Pandemi sürecinden olumsuz etkilenen annelerin hem kendisi hem bebeği için kaygı düzeyi normal zamana göre daha yüksektir. Bu nedenle emzirme hemşiresi annenin duygu ve düşüncelerini açığa çıkarmasına yardımcı olurken bu ilkelere uygun, ahlaki ve etik sorumluluklarının bilincinde davranmaya çalışmalıdır. Emzirme hemşiresi, anneye emzirme sırasında destek olurken, İBK’nın iyileştirici süreçlerinden biri olan sevgi temelli yaklaşımları kullanarak, annelerin COVID-19’a ilişkin endişelerini azaltacak, anne rahatlayacak ve emzirme olumlu yönde etkilenecektir. Hemşirenin hem anneye hem de kendisine karşı merhamet, şefkat ve sevgi dolu yaklaşımları, iyileştirici hemşireliğin bir parçasıdır. Pandemi döneminde emzirmenin başlatılıp sürdürülmesini ve sağlık profesyonellerinin motivasyonunu olumlu yönde etkileyecek, karşılıklı iyileşmeyi sağlayacak olan iyileştirici yaklaşımların kullanılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Emzirme, Pandemi, Hemşire, İnsan Bakım Kuramı.

Human Caring Theory-Based Approach To Breastfeeding Mothers And Lactation Consultant During The Covid-19 Pandemic Process

Öz

During the COVID-19 pandemic, safety of breastfeeding is one of the most frequently asked issues for mother and her baby. International guidelines recommends initiate or continue to breastfeed in this process. The purpose of this article is create an application example based on the Human Caring Theory (HCT)to sustain and support breastfeeding during the pandemic process. The anxiety level of the mothers who are adversely affected by the pandemic process is higher for both themselves and their babies compared to the normal time. Therefore, Lactation Consultant Nurse should try to act in accordance with these principles and be aware of her moral and ethical responsibilities while helping the mother to reveal her feelings and thoughts. During the support of breastfeeding, protective measures should also be followed. While the breastfeeding nurse will support the mother during breastfeeding, using love-based approaches, one of the HCT improvement processes, will reduce mothers’ concerns about COVID 19, the mother will be relieved and breastfeeding will be positively affected. Nurses’ compassionate, affectionate and loving approaches to mother and herself are part of caritas nursing. It is thought that it would be beneficial to start and continue breastfeeding during pandemic period and to use caritas processes that will positively affect the motivation of health professionals and ensure mutual healing.

Anahtar Kelimeler

Breast-feeding, Pandemic, Nurse, Human Caring Theory.

Kaynakça

• Aktaş, Y., Arabacı, L. B., & Dülgerler, Ş. (2020). Watson İnsan Bakım Modeli’ne Göre Şizofreni Tanılı Bir Hastada Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 51-57.
• Australian Breastfeeding Association. (2020). Breastfeeding and COVID-19. 29 Haziran 2022 tarihinde https://www.breastfeeding.asn.au/bfinfo/covid-19 adresinden erişildi.
• Boz, İ. (2018). İyileştirici bakım çevresi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 56-61.
• Boz, İ. (2020). Jean Watson kimdir?. H. Okumuş & İ. Boz (Der.), Postmodern hemşirelik:
• Boz, İ., Akgün, M., & Duman, F. (2021). A feasibility study of a psycho education intervention based on Human Caring Theory in nulliparous women with fear of childbirth. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 42(4), 300-312.
• Brown, A., & Shenker, N. (2021). Experiences of breastfeeding during COVID‐19: Lessons for future practical and emotional support. Maternal & child nutrition, 17(1), e13088.
• Canadian Pediatric Society. (2020). Breastfeeding when mothers have suspected or proven COVID-19. 29 Haziran 2022 tarihinde https://www.cps.ca/en/documents/position/breastfeeding-when-mothers have suspected-or-proven-covid-19 adresinden erişildi.
• Center for Disease Control. (2020). Coronavirus disease (COVID-19) and breastfeeding. 29 Haziran 2022 tarihinde https://www.cdc.gov/breastfeeding/breastfeeding-special-circumstances/maternal-or infantillnesses/covid-19-and-breastfeeding.html adresinden erişildi.
• Chen, H., Guo, J., Wang, C., Luo, F., Yu, X., Zhang, W., ... & Zhang, Y. (2020). Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records. The lancet, 395(10226), 809-815.
• Clark, C. S. (2016). Watson’s human caring theory: Pertinent transpersonal and humanities concepts for educators. Humanities, 5(2), 21.
• Davanzo, R., Moro, G., Sandri, F., Agosti, M., Moretti, C., & Mosca, F. (2020). Breastfeeding and coronavirus disease‐2019: Ad interim indications of the Italian Society of Neonatology endorsed by the Union of European Neonatal & Perinatal Societies. Maternal & Child Nutrition, 16(3), e13010.
• Durgun Ozan, Y. (2020). İnsan bakım kuramının temel kavramları. H. Okumuş & İ. Boz (Der.), Postmodern hemşirelik: İnsan Bakım Kuramı içinde (75-85). Ankara,:Nobel Tıp Kitabevleri.
• Durmazoğlu, G., Yenal, K., & Okumuş, H. (2020). Maternal emotions and experiences of mothers who had breastfeeding problems: a qualitative study. Res Theory Nurs Pract, 34(1), 3-20.
• Erbay, Ö., Yıldırım, Y., Fadıloğlu, Ç., & Aykar, F. Ş. (2018). Hipertansif atak yaşayan hastalara Watson’ın insan bakım modeli kullanılarak uygulanan hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. Turk J Cardiovasc Nurs, 9(19), 82-88.
• Ghiasvand, F., Riazi, H., Hajian, S., Kazemi, E., & Firoozi, A. (2017). The effect of a self-care program based on the teach back method on the postpartum quality of life. Electronic physician, 9(4), 4180.
• Hull, N., Kam, R. L., & Gribble, K. D. (2020). Providing breastfeeding support during the COVID-19 pandemic: Concerns of mothers who contacted the Australian Breastfeeding Association. Breastfeeding Review, 28(3), 25-35.
• International Lactation Consultant Association (ILCA). (2020). Resources for lactation supporters Providing infant and young child feeding advice during COVID-19. 29 Haziran 2022 tarihinde https://ilca.org/wp-content/uploads/2020/03/Resources-for-Lactation-Supporters-Covid-19.pdf adresinden erişildi.
• İnsan Bakım Kuramı içinde (5-12). Ankara,:Nobel Tıp Kitabevleri.
• Kabasakal, A., & Kitiş, Y. Watson’In İnsan Bakım Modelinin Kavramsal Açıdan İncelenmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 6(2), 45-50.
• Kol, E., & Boz, İ. (2020). Yoğun bakım hemşireliğinde bakım davranışları üzerine bir literatür derleme. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 24(1), 32-38.
• Kul Uçtu, A., & Özerdoğan, N. (2020). Emzirme eğitiminde öğrendiğini anlat (teach-back) yönteminin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(1), 162-168.
• Leone-Sheehan, D. M. (2021). Jean Watson: Watson’s Philosophy and Theory of Transpersonal Caring. Nursing Theorists and Their Work E-Book. 29 Haziran 2022 tarihinde https://books.google.com.tr/books hl=tr&lr=&id=usg5EAAAQBAJ&oi=fnd&pg=PA68&dq=Jean+Wats on:+Watson%E2%80%99s+Philosophy+and+Theory+of+Transpersonal+Caring&ots=a_UTorexCV&sig=NugaWjHS5FdXIEw9o6zJzBC2etg&redir_esc=y#v=onepage&q=Jean%20Watson%3A%20Watson%E2%80%99s%20Philosophy%20and%20Theory%20of%20Transpersonal%20Caring&f=false adresinden erişildi.
• Lukose, A. (2011). Developing a practice model for Watson’s theory of caring. Nursing Science Quarterly, 24(1), 27-30.
• McMillan MO. (2017). The effects of Watson's Theory of Human Caring on the nurse perception and utilization of caring attributes and the ımpact on nurse communication. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gardner-Webb University. Boiling Springs.
• Munro, S., Buckett, C., Sou, J., Bansback, N., & Lau, H. (2019). Shared decision making and breastfeeding: Supporting families' informed choices. British Columbia Medical Journal, 61(10), 394.
• Ozan, Y. D., & Okumuş, H. (2017). Effects of nursing care based on watson’s theory of human caring on anxiety, distress, and coping, when infertility treatment fails: A randomized controlled trial. Journal of caring sciences, 6(2), 95.
• Özkara, H., Fidancı, B. E., Yıldız, D., & Kaymakamgil, Ç. (2016). Emzirme danışmanlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(6): 551- 555.
• Perkins, J. B. (2021). Watson’s Ten Caritas Processes with the Lens of Unitary Human Caring Science. Nursing Science Quarterly, 34(2), 157-167.
• Sitzman, K., & Watson, J. (2018). Caring science, mindful practice: Implementing Watson’s human caring theory. Springer Publishing Company.
• Tatarlar, A., & Tokat, M. A. (2016). Vajinal doğum sırasında yaşanan korkunun laktasyona, emme davranışlarına ve ilk emzirme sonuçlarına etkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(2).
• The Royal College of Midwives and Royal College of Obstetricians & Gynaecologists. (2020). Coronavirus (COVID-19) Infection in Pregnancy. Information for health care professionals. 29 Haziran 2022 tarihinde https://www.rcog.org.uk/globalassets/documents/guidelines/2020-04-17-coronaviruscovid-19-infection-in-pregnancy.pdf adresinden erişildi. UNICEF. (2020). Breastfeeding during the COVID-19 pandemic. 29 Haziran 2022 tarihinde https://www.unicef.org/eap/breastfeeding-during-covid-19.
• Victora, C. G., Bahl, R., Barros, A. J., França, G. V., Horton, S., Krasevec, J., ... & Group, T. L. B. S. (2016). Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. The lancet, 387(10017), 475 490 adresinden erişildi.
• Walls, A. C., Park, Y. J., Tortorici, M. A., Wall, A., McGuire, A. T., & Veesler, D. (2020). Structure, function, and antigenicity of the SARS-CoV-2 spike glycoprotein. Cell, 181(2), 281-292.
• Watson J. (2018). Unitary caring science: Philosophy and praxis of nursing. University Press of Colorado, 40-67.
• Watson, J. (2003). Love and caring: Ethics of face and hand—An invitation to return to the heart and soul of nursing and our deep humanity. Nursing administration quarterly, 27(3), 197- 202.
• Watson, J. (2006). Caring theory as an ethical guide to administrative and clinical practices. Nursing Administration Quarterly, 30(1), 48-55. Watson, J. (2009). Caring as the essence and science of nursing and health care. Mundo saúde, 33(2), 143-9.
• Zhou, P., Yang, X. L., Wang, X. G., Hu, B., Zhang, L., Zhang, W., ... & Shi, Z. L. (2020). A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin. Nature, 579(7798), 270-273.
• Zhu, N., Zhang, D., Wang, W., Li, X., Yang, B., Song, J., ... & Tan, W. (2020). A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. New England journal of medicine, 382, 727-733.