SAHÎH-İ BUHÂRÎ’DE TEMRÎZ SÎGASIYLA AKTARILAN MUʿALLAK RİVÂYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Sayı: 47, 55 - 99, 04.08.2018

Halil İbrahim Turhan Ayşegül Toprak

https://doi.org/10.21054/deuifd.450901

Cited By: 2

Öz

Buhârî’nin eṣ-Ṣaḥîḥ’i ile şöhret kazanmış olan
mu‘allak rivâyetlerde kimi zaman zayıflığa delâlet ettiği iddia edilen temrîz
sîgası kullanılmıştır. İlgili sîganın böyle bir iddia ile gündeme gelmiş
olmasının doğal bir sonucu olarak bu rivâyetlerin sıhhat durumu asırlarca
muhaddisler tarafından tartışma konusu yapılmıştır. Kimileri bu sîganın, ilgili
rivâyetlerin zayıflığına vurgu yapma amacıyla tercih edildiği görüşünü
savunurken bazıları da onun, sahîh hadislerde de kullanıldığını ileri sürerek
bu durumun rivâyetlerin zayıflığıyla bir ilgisinin olmadığına kanaat
getirmiştir.

Temrîz sîgasının, rivâyetlerin sıhhatine veya zayıflığına
delâlet etmesi noktasındaki bu görüşler her ne kadar farklılık arz etse de
Buhârî’nin, es-Sahîh’inde bu sîgayla aktardığı rivâyetlern tümünün aynı sıhhat
derecesine sahip olduğunu söylemek mümkün değildir. Bu sebeple Buhârî’nin kullanımı
ile ilişkilendirildiğinde, temrîz sîgasının kesin olarak zayıflığa veya
sağlamlığa delâlet ettiği söylenemez. Zira Buhârî’nin bu hususta herhangi bir
açıklamasının olduğu bilinmemektedir. Bununla beraber ilgili hadisler hakkında
klasik ve çağdaş dönem hadis âlimlerinin görüşleri doğrultusunda belirtilmiş
olan sıhhate dair hükümlerin ortaya konulması, Buhârî’nin eṣ-Ṣaḥîḥ’te
ilgili sîgayla hadis naklederken nasıl bir yol izlediği hususuna ışık tutması
bakımından önemlidir. 

Anahtar Kelimeler

Buhârî, Ṣaḥîḥü’l-Buḫârî, Muʿallak, Temrîz Sîgası, Rivâyet

THE EVALUATION OF THE SUSPENDED TRANSMISSIONS NARRATED IN THE FORM OF THE UNKNOWN IN AL-BUKHARI’S AL-SAHIH

Öz

al-Bukhari’s al-Sahih, which had earned reputation,
sometimes used the unknown form of alleged violence in narrations. As a natural
consequence of the fact that the concerned regime has come to an end with such
a claim, the state of health of these reports has been discussed by hadith
scholars for centuries. While some argue that such reports are preferred to
emphasize the weakness, others have suggested that this phenomenon is also used
in sahih hadiths, suggesting that this situation is not a matter of weakness.

Although
these views point to the point of indicating the sanctity or weakness of the
unknown movement, the fact that the provisions about the sanitary conditions
stated in the view of the classical and modern hadith scholars about them are
different and the way that al-Bukhari observes the way in the hadiths. This is
because the provisions laid down about the said narratives show that
al-Bukhari's views on the weakness of the authentic indicate weakness and that
they are accepted mostly by the past and present-day hadith scholars. 

Anahtar Kelimeler

Bukhari, Ṣaḥīḥ al- Bukhārī, Muallaq, Narration, Unknown Form

Kaynakça

• Abdürrezzâk b. Hemmâm, Ebû Bekr Abdürrezzâk es-Sanʿânî. el-Muṣannef. Nşr. Habîburrahmân el-Aʿzamî. 11 Cilt. Beyrut: Meclisü’l-ʿİlmî, 1403/1983.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. el-Müsned. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. Kitâbü’l-ʿİlel ve maʿrifetü’r-ricâl. Nşr. Vasiyyullah b. Muhammed Abbâs. 3 Cilt. Riyad: Dârü’l-Hânî, 1422/2001.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. Müsnedü Ahmed b. Hanbel. Nşr. Şuʿayb Arnaût. 50 Cilt. Beyrut: Müʾessesetü’r-Risâle, 1416/1995.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. Suʾâlâtu Ebî Dâvud min âs̱âri’l-imâm Aḥmed b. Ḥanbel fî’l-cerḥ ve’t-taʿdîl. Nşr. Ziyâd Muhammed Mansûr. Medine: Mektebetü’l-ʿUlûm ve’l-Hikem, 1415/1994.
• Aydın, Osman. Ṣaḥîḥ-i Buḫârî’nin Bâb Başlıklarındaki Merfûʿ Rivâyetlerin Kütüb-i S̱emâniye Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, 2015.
• ʿAynî, Bedruddin Ebû Muhammed. ʿUmdetü’l-ḳâri şerḥu Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. 25 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Fikr, ts.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin b. Alî. Delâʾilü’n-nübüvve. Nşr. Abdülmuʿtî Kalʿacî. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 1408/1988.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin b. Alî. el-Câmiʿ li şuʿabi’l-îmân. Nşr. Abdülalî Abdülhamîd Hâmid. Riyâd: Mektebetü’r-Rüşd, 1472/2003.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin b. Alî. es-Sünenü’l-kübrâ. Nşr. Muhammed Abdülkadir ʿAtâ. 11 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 1423/2002.
• Bevâʿine, Saʿîd Muhammed Alî, Taʿlîḳu’l-İmâm el-Buḫârî an şuyûḫihî fî kitâbihi’l-Câmiʿi’ṣ-Ṣaḥîḥ. Doktora Tezi, Camiʿatü’l-Ürdüniyye, 1430/2009.
• Bezzâr, Ebû Bekir Ahmed b. Amr b. Abdülhâlik el-Bezzâr. Müsned. Nşr. Âdil b. Saʿd. 18 Cilt. Medine: Mektebetü’l-ʿUlûm ve’l-Hikem, 1424/2003.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil b. İbrâhîm el-Cuʿfî. Kitâbü’ḍ-Ḍuʿafâʾi’ṣ-saġîr. Nşr. Muhammed İbrâhîm Zâyed. Beyrut: Dârü’l-Maʿrife, 1406/1986.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil b. İbrâhîm el-Cuʿfî. et-Târîḫu’l-kebîr. 9 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, ts.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil b. İbrâhîm el-Cuʿfî. Ṣaḥîḥu’l-Buḫârî. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
• Dârekutnî, Ebü’l-Hasan Ali b. Ömer b. Ahmed. Sünenü’d-Dâreḳuṭnî. Nşr. Şuʿayb Arnaût. 6 Cilt. Beyrut: Müʾessesetü’r-Risâle, 1425/2004.
• Dârekutnî, Ebü’l-Hasan Ali b. Ömer b. Ahmed. Suʾâlâtü’l-Ḥâkim en-Nîsâbûrî li’d-Dâreḳuṭnî fi’l-cerḥ ve’t-taʿdîl. Nşr. Muvaffak b. Abdullah b. Abdülkadîr. Riyad: Mektebetü’l-Meʿârif, 1404/1984.
• Ebû Avâne, Yakub b. İshâk el-İsferâyinî. Müsned. Nşr. Eymen b. ʿÂrif ed-Dimeşkî. 5 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Mâʿrife, 1419/1998.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b.Eşʿas b. İshâk b. el-Ezdî es-Sicistânî. Sünenü Ebî Dâvûd. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
• Ebû Nuʿaym, Ahmed b. Abdillah b. Ahmed b. İshâk el-İsbehânî. 7 Cilt. Maʿfiretü’ṣ-ṣaḥâbe. Nşr. Âdil b. Yusuf. Riyad: Dârü’l-Vatan, 1418/1997.
• Ebû Yaʿlâ, Ahmed b. Alî b. el-Müsennâ et-Temîmî. Müsned. Nşr. Hüseyin Selîm Esed. 13 Cilt. Dımaşk: Dârü’l-Meʾmûn li’t-Turâs, 1407/1987.
• Ebû Zürʿa er-Râzî. eḍ-Ḍuʿafâʾ ve Ecvibetühû ʿalâ esʾileti’l-Berzeʿî. Nşr. Saʿdî el-Hâşimî. 3 Cilt. Medine: Mektebetü İbn Kayyim, 1409/1989 -Ebû Zürʿa er-Râzî ve cühûdühu fi’s-sünneti’n-nebevî ile birlikte-.
• Elbânî, Muhammed Nâsırüddîn. Ḍaʿîfu Süneni Ebî Dâvud. 2 Cilt. Kuveyt: Mektebetü Geras, 1423/2002.