HÜNKAR HACI BEKTAŞ VELİ’NİN KERAMETLERİ

Yıl 2021, TÜRK KÜLTÜRÜNÜ MAYALAYANLAR: YUNUS EMRE, HACI BEKTAŞ VELİ, AHÎ EVRAN ÖZEL SAYISI, 463 - 490, 31.12.2021

İskender Oymak

https://doi.org/10.21054/deuifd.1051854

Öz

Hünkar Hacı Bektaş-ı Veli, duygularıyla Müslümanların gönül dünyalarını, fikirleriyle de kültür damarlarını besleyen bilge bir şahsiyettir. O sadece Anadolu’da değil, Orta Asya, Orta Doğu ve Balkanlarda da düşünceleriyle gönülleri fethetmiş ve adına Dergâhlar kurulmuştur. Onun tarihi kişiliğinden çok menkabevi kişiliği ilgi görmüştür. Menkabevi kişiliğinde en önemli yeri kerametler tutmaktadır. Keramet kavram olarak, tasavvuf ehlinin manevi gücünü göstermesi açısından önemlidir. Keramet ehli, bu gücünü gizlemekle mükellef olmasına rağmen, müritler (erenler) zaman zaman onları bu güçlerini açıklamak durumunda bırakmışlardır. Bu noktada Hacı Bektaş-ı Veli’nin kerametleri, tarikat ehli tarafından çok ilgi gördüğü için sözlü ve yazılı olarak sonraki kuşaklara aktarılmıştır. Söz konusu kerametleri büyük oranda Velayetname isimli eserinde yer almaktadır. Bu kerametlerinden bazıları: Susam yaprağı ve darı çeçi üzerinde namaz kılması; çilehaneye pencere açması, beş taşın konuşup şahitlikte bulunması, deniz üzerinde gemiyi yok etmesi, bıçakla taşı kesmesi, ölüyü diriltmesi vb. şeklinde sıralamak mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Hacı Bektaş-ı Veli, Velayetname, Tasavvuf, Keramet

Kaynakça

• Alkan, Mustafa. “Hacı Bektaş-ı Veli Zaviyesi Vakıfları”, 2. Uluslararası Türk Kültür Evreninde Alevilik Bektaşilik Bilgi Şöleni Bildiri Kitabı II, 955-968), ed. Filiz Kılıç-T. Bülbül, Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Yayınlar, 2007.
• Baha Said. “Bektaşiler” I- III, Türk Yurdu, (Şubat 1927), ed. Murat Şefkatli, XII/76, 153, Ankara: Tutibay Yayınları, 2001.
• Boratav, P. Naili. 100 soruda Türk Folkloru, İstanbul: Gerçek Yayınevi, 1994.
• Eliade, Mircea. Kutsal ve Din Dışı, çev. M. Ali Kılıçbay, Ankara: Gece Yayınları, 1991.
• Eyüboğlu, İ. Zeki. Bektaşilik, İstanbul: Der Yayınları, 1990.
• Güç, Ahmet. “Dinlerde Kutsal ve Kutsallık Anlayışı” Dinler Tarihi Araştırmaları-I (Sempozyum 08-09 Kasım, 1996, ) 337-340, Ankara: Türkiye Dinler Tarihi Deneği Yayını, 1998.
• Güngör, Harun. Türk Bodun Bilimi Araştırmaları, İstanbul: Kum Saati Yayınları, 2005. Gürkan, Leyla Salime. “Mucize”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 30/352-356, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları, 2005.
• Hacı Bektaş-ı Veli. Velayetname, Haz. Hamiye Duran, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.