Luteryen-Katolik Diyaloğu: Aklanma Doktrini Ortak Bildirisi

Yıl 2022, Sayı: 55, 7 - 40, 15.06.2022

Osman Şahin

https://doi.org/10.21054/deuifd.1038568

Öz

Hıristiyanlık tarihi ayrılık hikâyeleri ile doludur. Bu ayrılıkları gidermek için çeşitli kiliseler arasında birtakım diyalog faaliyetleri gerçekleşmiştir. Özellikle 19. yüzyılda bu çerçevede yeni bir canlanma yaşanmış ve 20. yüzyılda da bu tür girişimler artarak devam etmiştir. Roma Katolik Kilisesi başlangıçta bu tür çalışmalara karşı çoğunlukla mesafeli bir tutum takınmıştır. Ancak II. Vatikan Konsili’nden sonra Roma Kilisesi de ökümenik diyalog faaliyetlerine aktif bir şekilde katılmaya başlamıştır. Bu çerçevede Roma Katolik Kilisesi ile Luteryen Kiliseler arasında bir takım diyalog çalışmaları yürütülmüş ve bu iki kilise arasındaki en önemli teolojik sorun olan “aklanma doktrini” üzerine ortak bir bildiri yayımlanmıştır. Bu çalışma, Roma Katolik Kilisesi ile Luteryen Kiliseler arasında imzalanan “Aklanma Doktrini Ortak Bildirisi’nin” nasıl bir süreç sonunda ortaya çıktığını, içeriğini ve önemini açıklamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Ökümenizm, Katolik-Luteryen Diyaloğu, Aklanma Doktrini.

Kaynakça

• Abercrombie, Nigel. The Origins of Jansenism. London: Oxford University Press, 1936.
• Augustine, Saint. Four Anti-Pelagian Writings. terc. John A. Mourant ve William J. Collinge. Washington DC: CUA Press, 2010.
• Celsor, Scott A. “God's Grace Effects What He Declares: Scriptural Support for the Agreement on Justification in the Joint Declaration on the Doctrine of Justification and Salvation and the Church". Journal of Ecumenical Studies 39/4 (2002), 289-304.
• Cholvy, Brigitte. “A New Ecumenical Translation with Commentary of the Joint Declaration on the Doctrine of Justification into French”. One in Christ 54/1 (2020), 33-51.
• Creswell, Dennis. Saint Augustine’s Dilemma. New York: Peter Lang Publishing, 1997.
• “Die Verfluchungen des Konzils von Trient Bestehen Fort”. Frankfurter Allgemiene Zeitung, (21.07.1998).
• Ellingsen, Mark. “The Use of Luther in the Joint Declaration on the Doctrine of Justification: Reflections on Hermeneutical Directions for Future”. Journal of Ecumenical Studies 53/4, University of Pennsylvania Press (2018), 484-497.
• Eroğlu, Ahmet Hikmet. “Günümüzde Hıristiyan Ökümenizmi”, Dinler Tarihi Araştımaları III, Ankara: Dinler Tarihi Derneği Yayınları (2002), 247-257.
• Eroğlu, Ahmet Hikmet. Ökümenizm ve Fener Patrikhanesi. Ankara: Aziz Andaç Yayınları, 2005.
• Ferdek, Bogdan. “The Decleration on the Doctrine of Justification - 20 Years Later”. Poznanskie Studia Teologiczne 36, Wroclaw (2020), 97-110.
• Fuliga, Jose Babao. “The Joint Declaration on the Doctrine of Justification by Faith”. Asia Journal of Theology 15 (2001), 92-104.
• Gündüz, Şinasi. Din ve İnanç Sözlüğü. Ankara: Vadi Yayınları, 1998.
• Güngör, Ali İsra. Vatikan, Misyon ve Diyalog. İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayınları, 2016.
• Hegstad, Harald. “United with Christ in the Spirit: The Pneumatological Dimension of the Doctrine of Justifiaction”. Dialog 60/1 (2021), 79-85.
• Hunt, John. Contemporary Essays in Theology. London: Strahan & Co., 1873.
• Huntington, Samuel P. "The Clash of Civilizations?". Culture and Politics, New York: Palgrave Macmillan (2000), 99-118.
• Jüngel, Eberhard. “Um Gottes Willen — Klarheit! Kritische Bemerkungen zur Verharmlosung der Kriteriologischen Funktion des Rechtfertigungsartikels — Aus Anlaß Einer Ökumenischen: Gemeinsamen Erklärung zur Rechtfertigungslehre”. Zeitschrift für Theologie und Kirche 94/3, Mohr Siebeck GmbH & Co. KG (1997), 394–406.
• Joint Declaration on the Doctrine of Justification 20th Anniversary Edition. Geneva: The Lutheran World Federation, 2019.
• Keech, Dominic. The Anti-Pelagian Christology of Augustine of Hippo 396-430. Oxford: Oxford University Press, 2012.
• Kley, Dale Van. The Jansenists and the Expulsion of the Jesuits from France 1757-1765. New Haven and London: Yale University Press, 1975.
• Kühn, Ulrich. “The Joint Declaration on the Doctrine of Justification: Opportunities - Problems – Hopes”. Gregorianum 80/4, Rome (1999), 609-622.
• Legrand, Herve. “Differentiated Consensus as a Means of Correcting Unilateral Ecclesiological Developments?”. The Ecumenical Review 71/3, World Council of Churhces (2019), 267-279.
• Lehmann, Karl ve Wolfhart Pannenberg, (ed.). The Condemnations of the Reformation Era: Do They Still Divide?. Minneapolis: Fortress Press, 1990.
• Nestingen, James Arne. “Anti-JDDJ: Visions and Realities”. Dialog 39/2 (2000), 140-141.
• Şahin, Osman ve İskender Oymak. “Hıristiyan Dünyada Yeniden Birleşme Girişimleri: Eski Katolik ve Anglikan Kilisesi Arasında Ortak Komünyon”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25/2 (2020), 1-19.
• Stanley, Brian. The World Missionary Conference Edinburgh 1910. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing, 2009.
• Schenk, Richard. “The Unsettled German Discussions of Justification: Abiding Differences and Ecumenical Blessings”. Dialog 44/2 (2005), 152-163.
• Tappert, Theodore G., (ed.). The Book of Concord. Philadelphia: Fortress Press, 1959.
• Vidovic, Julija. “An Orthodox Perspective on the Joint Declaration on the Doctrine of Justification”. The Ecumenical Review 71/3, World Council of Churches (2019), 280-295.
• Wallmann, Johannes. “Der Streit Um Die Gemeinsame Erklärung Zur Rechtfertigungslehre”. Zeitschrift Für Theologie Und Kirche 95/10, Mohr Siebeck GmbH & Co. KG, (1998), 207–51.
• Whitacre, Aelred. “Molinizm”. Encyclopaedia of Religion and Ethics 8. James Hastings (ed.). New York: Charles Scribner’s Sons, (1916), 774-777.
• Witte, Peter De. Doctrine, Dynamic and Difference. London: T&T Clark, 2012.
• Worthing, Mark ve Vic Pfitzner. “Another Look at the JDDJ”. Dialog 39/2, (2000), 141-142.
• “Address of the Holy Father to the President of the World Lutheran Federation”, Papalık Web Sayfası, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/speeches/1999/december/documents/hf_jp-ii_spe_09121999_lutheran-fed.html, Erişim Tarihi: 20.10.2021.
• “Annex to the Offcical Common Statement”, Pontificial Council for Promoting Christian Unity Web Sayfası, http://www.christianunity.va/content/unitacristiani/en/dialoghi/sezione-occidentale/luterani/dialogo/documenti-di-dialogo/1999-dichiarazione-congiunta-sulla-dottrina-della-giustificazion/en4.html, Erişim Tarihi: 18.10.2021.
• “Church and Justification; Understanding the Church in the Light of the Doctrine of Justification”, Pontifical Council for Promoting Christian Unity Web Sayfası, http://www.christianunity.va/content/unitacristiani/en/dialoghi/sezione-occidentale/luterani/dialogo/documenti-di-dialogo/1993-church-and-justification.html, Erişim Tarihi: 28.10.2021.
• “General Council of Trent: Sixth Session (Decree on Justification)”, Papal Encycylicals Online Web Sayfası, https://www.papalencyclicals.net/councils/trent/sixth-session.htm, Erişim Tarihi: 25.10.2021.
• “Official Common Statement”, Pontificial Council for Promoting Christian Unity Web Sayfası, http://www.christianunity.va/content/unitacristiani/en/dialoghi/sezione-occidentale/luterani/dialogo/documenti-di-dialogo/1999-dichiarazione-congiunta-sulla-dottrina-della-giustificazion/en3.html, Erişim Tarihi: 05.10.2021.
• “Prayer for the 20th Anniversary of the Joint Declaration on the Doctrine of Justification”, The Lutheran World Federation Web Sayfası, https://www.lutheranworld.org/sites/default/files/2019/documents/liturgy_jddj_thanksgiving_2019_en.pdf, Erişim Tarihi: 29.10.2021.
• “Response of the Catholic Churhc to the Joint Declaration of the Catholic Churhc and the Lutheran World Federation on the Doctrine of Justification”, Pontifical Council for Promoting Christian Unity Web Sayfası, http://www.christianunity.va/content/unitacristiani/en/dialoghi/sezione-occidentale/luterani/dialogo/documenti-di-dialogo/1999-dichiarazione-congiunta-sulla-dottrina-della-giustificazion/en1.html, Erişim Tarihi: 18.10.2021.
• “Salvation: Grace, Justification and Synergy,” Lutheran World Web Sayfası, https://www.lutheranworld.org/sites/default/files/1998-Lutheran_Orthodox_Dialogue-EN.pdf, Erişim Tarihi: 18.10.2021.
• “The Pontificial Council for Promoting Christian Unity”, Papalık Web Sayfası, https://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/chrstuni/documents/rc_pc_chrstuni_pro_20051996_chrstuni_pro_en.html, Erişim Tarihi: 10.10.2021.
• “Understanding of Salvation in the Light of the Ecumenical Councils,” Lutheran World Web Sayfası, https://www.lutheranworld.org/sites/default/files/1995-Lutheran_Orthodox_Dialogue-EN.pdf, Erişim Tarihi: 18.10.2021.