Termal Turizm İşletmelerinde Çok Ölçütlü Karar Verme Teknikleri Kullanılarak Uygun Tedarikçinin Seçilmesi

Yıl 2015, Cilt: 30 Sayı: 1, 203 - 222, 30.06.2015

Hatice Gündüz Mehmet Emre Güler

Öz

Ülkemizde doğal sağlık kaynaklarının fazla olması termal turizme olan ilgiyi arttırmıştır. Termal Turizm İşletmeleri, deneyimli sağlık personeli, kullandıkları tedavi yöntemleri ve şifalı suları tedavi hizmeti amacıyla sunmaktadır. Aynı zamanda bu işletmeler birer dinlenme ve iyi vakit geçirme yerleridir. Çalışmada; sağlık, dinlenme ve eğlence hizmetlerini bir arada sunan Termal Turizm İşletmelerinin tedarikçi seçimine yönelik bir tesiste uygulama yapılmıştır. Uygulamada ürün kalitesi ve performansı, ürün bilgilendirmesi, ürün ulaştırma zamanı, fiyat, kalite çalışmaları, esneklik ve işbirliği seviyesi kriterleri göz önüne alınmıştır. Çok ölçütlü karar verme tekniklerinden Analitik Hiyerarşi Sureci (AHS) ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak en iyi tedarikçinin seçilmesi ile ilgili öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Termal Turizm, Tedarikçi Seçimi, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS), TOPSIS

Supplier Selection in the Thermal Tourism Enterprises with Using Multi Criteria Decision Making Techniques

Öz

Turkey has many natural health resources and the interest in Thermal Tourism has increased. Thermal Tourism Enterprises serve their experienced medical staff, treatment methods and the curative springs for the purpose of care services. On the other hand, these enterprises are also the place to have both a rest and a good time. In this study, the supplier selection application is performed in the Thermal Tourism Enterprise that offers a combination of services as health, recreation and entertainment. The criteria as product quality and performance, product information, product arrival time, price, quality practices, flexibility and the collaboration level have been considered. By using multi-criteria decision making techniques as Analytic Hierarchy Process (AHP) and TOPSIS then the suggestions on the selecting the best supplier are offered.

Anahtar Kelimeler

Thermal Tourism, Supplier Selection, Analytic Hierarchy Process (AHP), TOPSIS

Kaynakça

• ACAR, E., GÜNER, M. (2014), “Bir Konfeksiyon İşletmesinde Anahtar Müşterinin TOPSİS Çok Kriterli Karar Verme Metodu Kullanılarak Belirlenmesi”, XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu, 2-5 Nisan:137-145.
• ADIGÜZEL, O., ÇETİNTÜRK İ., ER O. (2009), “Konaklama İşletmelerine Olan Müşteri Tercihinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemi İle Belirlenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 1:17-35.
• AKMAN, G., ALKAN, A. (2006/1), “Tedarik Zinciri Yönetiminde Bulanık AHP Yöntemi Kullanılarak Tedarikçilerin Performansının Ölçülmesi: Otomotiv Yan Sanayinde Bir Uygulama”, Istanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(9):23-46
• ATAY, L., ÖZDAĞOĞLU, A. (2008), “Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) Yöntemiyle Tedarikçi Seçimini Etkileyen Faktörlerin Önem Düzevlerinin Belirlenmesi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Seyehat ve Turizm Araştımaları Dergisi, 8:39-61.
• BALDEMİR, E., AKYURT KURNAZ, H. (2013), “İlçelerin Turizm Potansiyellerinin Analitik Hiyerarşi Yöntemi İle Sıralanması: Muğla Örneği”. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Güz 2008:38-61.
• DAĞDEVIREN, M., AKAY, D., KURT, M. (2004), “İş Değerlendirme Sürecinde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Uygulaması”, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. 19(2):131-138.
• DEMİRELİ, E. (2010), “Topsis Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Cilt:5, Sayı:1:101-112
• DOĞAN, N. Ö., GENCAN, S. (2013), “Seyahat Acentası Yöneticilerinin Bakış Açısıyla En Uygun Otel Seçimi: Bir Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Uygulaması”. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 41, Ocak-Haziran:69-88.
• DUMANOĞLU, S. (2010). “İMKB’de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performansının TOPSİS Yöntemi İle Değerlendirilmesi”. Marmara Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 29 (3):323-339.
• DÜNDAR, S. (2008), “Ders Seçiminde Analitik Hiyerarşi Proses Uygulaması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2):217-226.
• ELEREN, A., ERSOY, M. (2007), “Mermer Blok Kesim Yöntemlerinin Bulanık TOPSİS Yöntemiyle Değerlendirilmesi”. Madencilik, Cilt 46, Sayı 3:9-22, Eylül 2007
• EMİR O., SARAÇLI, S. (2014), “Determination of the thermal hotel location: Application of analytic hierarchy process”, Tourism and Hospitality Management, 20(1), 71-83.
• GÖKTOLGA, Z. G., GÖKALP, B. (2012), “İş Seçimini Etkileyen Kriterlerin ve Alternatiflerin AHP Metodu İle Belirlenmesi”. C.Ü. İİBF Dergisi, Cilt:13, Sayı: 2:71-86
• GÜLÇUBUK A. (2008), “Müşteri Bağlılığı Yaratmada Fiyat Politikasının Önemi ve Uygulanan Fiyatlandırma Yöntemlerinin Değerlendirilmesi”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F., Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 15-26.
• GÜLER, M. E. (2008), “Incorporating Multi-Criteria Considerations Into Supplier Selection Problem Using Analytical Hierarchy Process: A Case Study”, Journal Of Yasar University¸ 3(12):775 – 798.
• GÜRLER, İ., GÜLER, M. E. (2009), “Üretim Süreçlerinde Kullanılan Teknoloji İçin Secim Kriterleri ve Süreçlerin Yeniden Yapılandırılmasında Simulasyon Uygulaması”. Ege Academic Review, 9(2):623-635.
• GÜVEN, M., ÇELİK N. (2007), “Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi İle Otel İşletmelerinde Hizmet Kalitesini Değerlendirme: Bartın Örneği”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 1-20.
• KAPAR, K. (2013), “Bir Üretim İşletmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci İle Tedarikçi Seçimi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1):197-231.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı; http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/tr,11478/ dunyada-saglik-ve-termal-turizm.html (Erişim Tarihi:11.12.2014)
• KOZAK, N., (1992), Termal Turizm İşletmeciliği ve Önemi, Anatolia Turizm Çevre ve Kültür Dergisi, 3 (29):33-34.
• KRAUSE D.R., PAGELL M., CURKOVIC S. (2001), “Toward a measure of competitive priorities for purchasing”, Journal of Operations Management, 19, 497-512.
• LAMBERT D.M., ADAMS R.J., EMMELHAINZ M.A. (1997), “Supplier selection criteria in the healthcare industry: a comparison of importance and performance”, International Journal of Purchasing and Materials Management, 33(1), 16-22.
• MANAP, G; (2006), “Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı İle Turizm Merkezi Seçimi”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2:157-170.
• MOHANTY R.P., DESHMUKH S.G. (1993), “Use of analytic hierarchy process for evaluating sources of supply”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 23(3), 22-29.
• MURALIDHARAN C., ANANTHARAMAN N., DESHMUKH S.G. (2002), “A multi-criteria group decision making model for supplier rating”, Journal of Supply Chain Management, 38(4), 22- 33.
• NYDICK R., HILL R.P. (1992), “Using the analytic hierarchy process to structure the supplier selection procedure”, International Journal of Purchasing and Materials Management, 28(2), 31-36.
• ÖMÜRBEK, N., ÜSTÜNDAĞ, S., HELVACIOĞLU, Ö. C. (2013), “Kuruluş Yeri Seçiminde Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) Kullanımı: Isparta Bölgesi’nde Bir Uygulama”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 101-116.
• ÖZBEK, T. (1991), “Dünyada ve Türkiye'de Termal Turizmin Önemi”. Anatolia Dergisi:17-18.
• ÖZBEK, D., ÖZBEK T. (2008), “Sağlık ve Termal Turizm”, Haber Bülteni (Tmmob Jeoloji Mühendisleri Odası Yayını), 2/3: 99-113.
• ÖZGÜVEN, N. (2011), “Kriz Döneminde Küresel Perakendeci Aktörlerin Performanslarının TOPSİS Yöntemi İle Değerlendirilmesi”. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi/Journal Of Economics And Administrative Sciences, 25(2):15-162.
• ÖZYÖRÜK, B., ÖZCAN EVREN C. (2008), “Analitik Hiyerarşi Sürecinin Tedarikçi Seçiminde Uygulanması: Otomativ Sektöründen Bir Örnek”; Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi; 13:1; 2008:133- 144.
• SAATY T.L. (1977), Scaling method for priorities in hierarchical structure, Journal of Mathematical Psychology, Vol 15, No.3, 234-281.
• SAATY T.L. (1980), The Analytic Hierarchy Process, McGraw Hill Company, USA.
• SAATY T.L., Forman E.H. (1996), The Hierarchon: A Dictionary of Hierarchies, Volume 5, Expert Choice Inc., Pittsburgh.
• SAĞLIK BAKANLIĞI (2014), http://www.saglikturizmi.gov.tr/thermal-tourismregions.php, (11.12.2014).
• SAĞLIK BAKANLIĞI (2011), http://saglikturizmi.gov.tr/admin/content_img/general/big_images/BbKTSFneFi.pdf, (11.12.2014).
• SUPÇİLLER, A. A., ÇAPRAZ, O. (2011), “AHP-TOPSİS Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi Uygulaması”. Ekonometri Ve İstatistik E-Dergisi, (13):1-22.
• ÜNAL, Ö. F. (2011), “Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Personel Seçimi Alanında Uygulamaları”. Journal Of Alanya Faculty Of Business/Alanya İsletme Fakültesi Dergisi, 3(2):18-38.
• VAIDYA, O.S. KUMAR, S. (2006), “Analytic hierarchy process: An overview of applications”, European Journal of Operational Research, 169(1), 1-29.
• YARALIOĞLU, K. (2001), “Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Proses”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 129-142.
• YAYAR, R., BAYKARA, H. V. (2012), “TOPSİS Yöntemi İle Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama”. Business And Economics Research Journal, 3(4):21-42.
• ZAHEDİ, F. (1996), “The Analytic Hierarchy Process-A Survey Of The Method And Its Applications”. Interfaces, 16(4), 96-108.