KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMINI ETKİLEYEN BİREYSEL VE ÖRGÜTSEL DEĞİŞKENLER

Yıl 2008, Cilt: 23 Sayı: 2 - Cilt: 23 Sayı: 2, 173 - 191, 25.07.2016

Tunç Demirbilek Özlem Çakır

Öz

İşyerlerinde sağlık ve güvenlik uygulamalarının etkinliği, yönetimin işçi sağlığı ve güvenliği konusundaki temel yaklaşımı ile yakından ilgilidir. Bununla birlikte, çalışanların kişisel özellikleri ve kendi sağlıkları üzerindeki kontrol duygularının da etkisi vardır. Sağlık ve güvenliğin sağlanması ile çalışanların güvenlik davranışlarının etkileşimi incelenirken, söz konusu uygulamaların çalışanlarca algılanışı belirlenmelidir. Bu nedenle, makalede işyerinde iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları konusunda çalışanların tutumları, güvenlik davranışı, güvenlik ihtiyacı gibi bireysel etkenler yanında yöneticilerin konuyla ilgili yaklaşım ve uygulamalarının çalışanlarca algılanışının belirlenmesi de amaçlanmıştır.Makalenin odak noktasını güvenli davranışın bir göstergesi olarak “kişisel koruyucu donanım kullanımı” oluşturmaktadır. Bu kapsamda gerçekleştirilen amprik çalışmada, “kişisel koruyucu donanım kullanımı” ile ilişkili olduğu varsayılan değişkenler güvenlik etkinliği, güvenlik ihtiyacı, yönetici tutumları ve koruyucu donanım olanaklarıdır. Araştırmanın temel hipotezi, kişisel koruyucu donanım kullanımının bireysel ve örgütsel değişkenler ile ilişki içinde olduğu yönündedir. Araştırma bulguları, çalışanların güvenlik ihtiyacını hissetmelerinin yanında, kişisel koruyucu donanımın ulaşılabilirliğinin onları güvenli davranışa ya da koruyucu donanım kullanımına sevk ettiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik davranışı, Kişisel koruyucu donanım, Güvenlik uygulamaları

INDIVIDUAL AND ORGANIZATIONAL VARIABLES AFFECTING THE USE OF PERSONAL PROTECTIVE EQUIPMENT

Öz

Management’s safety approach and commitment are related to occupational health and safety applications in workplaces. However, personal characteristics and attitudes on their health of employees are very influential factors on occupational health and safety applications. For examine of interaction between behaviors and the health and safety applications it is required that determine of employee’s perceptions. For this reason this paper’s purpose is to establish of safety needs, attitudes and behaviors of employees and their perceptions regarding management’s safety approach and applications.The study’s focal point is use of personal protective equipment as an indicator “safety behavior”. In empirical study, assumption variables regarding the use of personal protective equipment are safety effectively, safety need, management attitudes and protective equipment conditions. The fundamental hypothesis of this paper is use of personal protective equipment is related to individual and organizational variables. Implications of research findings are to indicate impelling the workers to safety behaviour or using the personal protective equipment by their feeling of the safety behaviour and availability of personal protective equipment.

Anahtar Kelimeler

Safety Behavior, Personal protective equipment, Safety applications.

Kaynakça

• AKI, Levent (2005); İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşyerinin Örgütlenmesi, Ankara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 54, Sa: 1, s. 1-60.
• ASFAHL, C. Ray (2004); Industrial Safety and Health Management, Fifth Edition, Pearson Prentice Hall, Upper Saddle River.
• AYBEK, A., GÜVERCİN Ö. ve HURŞİTOĞLU Ç. (2003); “Teknik Personelin İş Kazalarının Nedenleri ve Önlenmesine Yönelik Görüşlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”, Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Dergisi, C. 6, Sa: 2, s. 91-100.
• BROWN, Karen A., WILLIS, P. Geoffrey ve PRUSSIA,Gregory E. (2000); “Predicting Safe Employee Behavior in The Steel Industry: Development and Test of a Sociotechnical Model”, Journal of Operations Management, Vol. 18, Issue: 4, s. 445-465.
• COLVIN, Raymond J. (1992); The Guidebook to Successful Safety Programing, Lewis Publishers, Boca Raton.
• DEDOBBELEER, Nicole ve BELAND, François (1991); “A Safety Climate Measure for Construction Sites”, Journal of Safety Research, Vol. 22, Issue: 2, s. 97-103.
• GELLER, E. Scott, (200); Keys to Behavior-Based Safety, ABS Consulting Government Institutes, Maryland.
• HALE, Andrew R. ve GLENDON, A. Ian (1987); Individual Behaviour in the Control of Danger, Elsevier Science Publishers, Amsterdam.
• HEINRICH, H. W. (1959); Industrial Accident Prevention: A Scientific Approach, Fourth Edition, McGraw-Hill Book Company, New York.
• JUNG, Kurt (1993); “Marking of Personel Protective Equipment”, Safety Science, Vol. 16, Issue: 3-4, s. 169-188.
• KRAUSE, Thomas R. (1995); Employee-Driven Systems for Safe Behavior, Van Nostrand Reinhold, New York.
• NOBLE, Michael T. (2000); Organizational Mastery with Integrated Management Systems: Controlling the Dragon, A John Wiley & Sons, New York.
• REESE, Charles D. (2003); Occupational Health and Safety Management-A Practical Approach, Lewis Publishers, Boca Raton.
• SGK; 2006 Yılı İstatistikleri, T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu, http://www.ssk.gov.tr/sskdownloads/anasayfa/istatistik/istatistik2006 /4_2006_ISKAZASI_16_45.xls, (Erişim: 17.11.2008).
• SÜZEK, Sarper (2005); İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda İşçinin Hak ve Yükümlülükleri, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, C. 6, s. 610–622.
• TÜİK; 2006–2007 İş Kazaları ve İşe Bağlı Sağlık Problemleri Araştırma Sonuçları, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=3916, Erişim: (07.07.2008).
• WEINSTEIN, Michael B. (1997); Total Quality Safety Management and Auditing, Lewis Publishers, Boca Raton.
• WENTZ, Charles A. (1998); Safety, Health and Environmental Protection, McGraw-Hill Book Company, Boston.
• WALLSTON, K. A., WALLSTON, B. S. ve DEVELLIS, R. (1978); “Development of the Multidimensional Health Locus of Control (MHLC) Scales”, Health Education Monographs, Vol.6, No:1, s. 160–170.
• WILLIAMSON, Ann M., FEYER, Anne-Marie, CAIRNS, David ve BIANCOTTI, Deborah (1997); “The Development of a Measure of Safety Climate: The Role of Safety Perceptions and Attitudes”, Safety Science, Vol. 25, No: 1-3, s. 15-27.