PIPELINE TRANSPORT OF TURKEY: GENERAL SITUATION, INTERNATIONAL COMPARISON AND OBJECTIVES WITH RECOMMENDATIONS FOR POLICY

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 54, 399 - 408, 01.09.2016

Hulusi Aydemir

Öz

Transportation systems; comprises of five main modes which include highway, railway, airline, sea line and pipeline. Pipeline transportation mode holds major importance for regional location of Turkey and Turkey’s energy corridor. This article; firstly provides general information on the mode of transportation pipeline. After the change over the years with the status of Turkey's pipeline is shown. Then, Turkey and some EU countries considering the amount of freight distribution in pipelines and other terrestrial species have been compared and evaluated. As a result it has been concluded that it is necessary to complete investment in an international scope in regards to transport politics, to also maintain a coordinated working synchronism, to place Turkey in the forefront of prioritization and lastly managing transport utilization balance in an active manner

Anahtar Kelimeler

Pipelines, Oil, Freight Transportation, Transportation, Transportation Planning

TÜRKİYE’DE BORU HATTI ULAŞTIRMASI: GENEL DURUMU, ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMALAR VE HEDEF İLE POLİTİKALARA YÖNELİK ÖNERİLER

Öz

Ulaştırma sistemleri; karayolu, demiryolu, havayolu, denizyolu ve boru hattı olmak üzere beş ana türden oluşmaktadır. Boru hattı ulaştırma türü, Türkiye’nin bölgesel konumu gereği ve Türkiye’nin enerji koridoru olması açısından oldukça önemlidir. Bu makalede; ilk önce boru hattı ulaştırma türü üzerine genel bilgiler verilmiş, sonrasında Türkiye’nin boru hatlarının durumu ile yıllara göre değişimi gösterilmiştir. Ardından, Türkiye ve bazı AB ülkelerinin petrol boru hatlarının yük taşımacılık miktarları ve diğer karasal türlerdeki dağılımı dikkate alınarak karşılaştırma ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Bunun sonucunda, ulaştırma politikalarında uluslararası alandaki yatırımların tamamlanması, AB ile eşgüdümlü çalışma senkronunun yakalanması, Türkiye'nin jeopolitik önemini ön plana çıkaracak ve taşıma kullanma dengesinin etkin yönetilmesi gerekliliği sonuçlarına varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Boru Hatları, Petrol, Yük Taşımacılığı, Ulaştırma, Ulaştırma Planlaması

Kaynakça

• Bagwell, M.V., Pipeline Transportation in the 70s, Transportation Engineering Journal of ASCE, Vol. 99, No. 1, 1973, s.5-15.
• Öney, F. , T.N. Vezirolut, Dülger,Z., Evaluation Of Pipeline Transportation of HydrogenAnd Natural Gas Mixtures, International Journal of Hydrogen Energy, Volume 19, Issue 10, 1994, s.813–822.
• A. Saniere, I. Hénaut and J. F. Argillier, Pipeline Transportation of Heavy Oils, a Strategic, Economic and Technological Challenge, Oil & Gas Science and Technology - Rev. IFP, Vol. 59, No. 5, 2004, s.455-466.
• Soszynska J., Reliability and Risk Evaluation of A Port Oil Pipeline Transportation System in Variable Operation Conditions, International Journal of Pressure Vessels and Piping, Volume 87, Issues 2–3, 2010, s.81–87.
• Shadi W. H., Mamdouh T. G., Nabil E., Heavy Crude Oil Viscosity Reduction and Rheology for Pipeline Transportation, Fuel, Volume 89, Issue 5, 2010, s.1095–1100.
• Akgüngör, A.P., Demirel, A., Türkiye’deki Ulaştırma Sistemlerinin Analizi ve UlaştırmaPolitikaları, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, Cilt: 10 Sayı: 3, 2004, s.423-430.
• Zengin E., Esedov, A., Türkiye ve Azerbaycan Örneğinde Boru Hatları Ulaştırmasının Çevre Üzerindeki Etkileri, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:5, Sayı:9, 2009, s.97–108.
• Kaşıkçı, L., Türkiye Boru Taşımacılığında Enerji Analizi, , Yüksek Lisans Tezi, MustafaKemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü , 2011.
• Aykan, Y.E., Deprem Etkilerine Maruz Gömülü Sürekli Boru Hatlarının Emniyetlerinin Güvenirlik Esaslı Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. 2013.
• Aydemir, H., Türkiye’de Ulaştırma Sistemlerinin Durumu İle Taşımalardaki Dağılımının Analizi ve Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013, s.18, 30-53, 104-110.
• Devlet Planlama Teşkilatı, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Ulaştırma Özel İhtisas Komisyonu Raporu Boru Hattı Ulaştırması Alt Komisyonu Raporu, DPT: 2585 ÖİK: 597, Ankara, 2001, s.1.
• T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi Hedef 2023, [http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/93C5Y+
• Turkiye_Ulasim_veIletisim_Stratejisi.pdf], Erişim Tarihi: 27.01.2016.
• Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, 2014 Yılı BOTAŞ Sektör Raporu, [http://www.enerji.gov.tr/File/?path=ROOT%2F1%2F Documents%2FSekt%C3%B6r+Raporu%2F2014+Y%C4%B1l%C4%B1+Sekt%C3%B 6r+Raporu.pdf], 2015, Erişim Tarihi: 27.01.2016.
• T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, 11. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Şurası Boru Hatları Çalışma Grubu, 11’inci Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Şurası 2013 Boru Hatları Çalışma Grubu Raporu, Ankara, 2013, s. 6-7, 39.
• Türkiye Petrolleri A.O. Genel Müdürlüğü, 2012 Yılı Hampetrol ve Doğal Gaz Sektör Raporu, [http://www.tpao.gov.tr/tpfiles/userfiles/files/2012-sektor-rapor-mayis-tr.pdf], 2013, Erişim Tarihi: 27.01.2016.
• Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, BOTAŞ 2014 Faaliyet Raporu Annual Report( Rev. 2) [http://www.enerji.gov.tr/File/?path=ROOT %2F1%2FDocuments%2FSekt%C3%B6r+Raporu%2F2014+Y%C4%B1l%C4%B1+ Sekt%C3%B6r+Raporu.pdf.], 2015, Erişim Tarihi: 27.01.2016.
• European Commission, Statistical Pocketbook 2015, Luxembourg: Publications Office of the European Union, [ http://ec.europa.eu/transport/facts-fundings/statistics/pocketbook- 2015_en.htm], 2015, Erişim tarihi 27.01.2016.
• European Commission and European Statistics, Modal split of freight transport [http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode =tsdtr220&plugin=1], Erişim Tarihi 27.01.2016.
• T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel MüdürlüğüAraştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı İstatistik Şubesi, T.C.Devlet Demiryolları İstatistik Yıllığı 2008 – 2012, TCDD Yayın No: 2013-3, Ankara, 2013, s.15-120.
• T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel MüdürlüğüAraştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı İstatistik Şubesi, T.C.Devlet Demiryollarıİstatistik Yıllığı 2010 – 2014, ISSN 1300-2503, TCDD Yayın No: 2014-4, Ankara, 2015, s.111- 112.
• 11. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Şurası Boru Hatları Çalışma Grubu, “11’inci Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Şurası 2013 Boru HatlarıÇalışma Grubu Raporu”, T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Ankara, 6-7, 39 (2013)