DIFFERENCES IN MECHANICAL PROPERTIES OF STEELS OF DIFFERENT CARBON CONCENTRATION BY HEAT TREATMENT

Yıl 2004, Cilt: 6 Sayı: 2, 95 - 100, 01.05.2004

N Sinan Köksal Mehmet Uzkut B Sadık Ünlü

Öz

Steels contaning different carbon concentration were tempered at 100, 200, 400 and 600 0
C after
quenching, and were investigated for changes in mechanical properties. F-∆l curves were plotted after
testing these steels. strength coefficent (K), hardening exponent (n), yield and tensile stresses were
obtanied from these curves. For determining changes in hardness values by heat treatment were done
Vickers hardness measurents
Increase in carbon concentration also increased tensile and yield stresses. Also changes in
strength coefficent (K) and hardening exponent (n) were related to temperature, and it was seen that
they had decreased in consiredable amount, by increasing temperature. Increase in tempering
temperature decrases yield and tensile stresses especially in Ç1040 and Ç1050 by significant amount

Anahtar Kelimeler

Mechanical properties, Heat treatment, Carbon concentration

FARKLI KARBON İÇERİKLİ ÇELİKLERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN ISIL İŞLEMLERLE DEĞİŞİMİ

Öz

Farklı karbon oranlarındaki çeliklere, su verme işleminin ardından 100, 200, 400 ve 600 C
sıcaklıklarda temperleme işlemi uygulanmış ve malzemelerin mekanik özelliklerinin değişimi
araştırılmıştır. Karbon içerikleri ağırlıkça % 0.20 - 0.50 olarak değişen bu çeliklere çekme deneyi
uygulanarak F-∆l eğrileri elde edilmiştir. Eğriler yardımıyla mukavemet katsayısı (K), deformasyon
sertleşmesi üssü (n), akma (Reh) ve çekme (Rm) dayanımı değerleri bulunmuştur. Malzemelerde ısıl
işlemlerle oluşan sertlik değerleri (HV) değişiminin saptanması için, Vickers sertlik deneyleri
yapılmıştır.
Karbon oranındaki artış, akma ve çekme dayanımı değerlerini artırmıştır. Mukavemet katsayısı (K)
ve deformasyon sertleşmesi üssü (n) su verme sıcaklığının artışı ile önemli derecede azaldıkları
görülmüştür. Özellikle Ç1040 ve Ç1050 çeliklerde, akma ve çekme dayanımını belirgin bir şekilde
azalmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mekanik özellikler, Isıl işlem, Karbon oranı

Kaynakça

• Çapan L. (1984): “Plastik Şekil Verme Teori ve Uygulamaları”, İstanbul, İ.T.Ü. Makine Fakültesi, s. 19-24.
• Dobrzonski L.A, Sitek W. (1997): “Comparison of Hardenebality Calculation Methods of Heat- Treatable Constructional Steels”, Jour. of Materials Processing Technology 64, p. 117-126.
• Grum J., Slavko B., Martin Z. (2001): “Influnce of Quenching Process Parameters on Residual Stresses in Steel”, Journal of Materials Processing Technology, 114 p. 57-70.
• Güleç Ş., Aran A. (1987): “Malzeme Bilgisi II”, Gebze, TÜBİTAK MBEAE. s. 42.
• Kayalı E.S., Ensari C. (1986): “Metallere Plastik Şekil Verme İlke ve Uygulamaları”, İstanbul, İ.T.Ü. Metalürji Bölümü, s. 124.
• Lane J.D., Stam J.W. (1967): “Iron and Steel Inst. (Prod.Confer.) Machinability”, p 65-70.
• Özçatalbaş Y. (2000): “Isıl İşlemlerin Cr-Mo Esaslı Bir Çeliğin İşlenebilirliğine Etkisi”, 10. Metalürji ve Malzeme Kongresi, İstanbul, s. 759.