INVERSION OF GRAVITY DATA USING SINGULAR VALUE DECOMPOSITION TECHNIQUE AND DETERMINATION OF THE SEDIMENT THICKNESS OF THE GEDİZ AND BÜYÜKMENDERES GRABENS

Yıl 2003, Cilt: 5 Sayı: 1, 121 - 135, 01.01.2003

Coşkun Sarı

Öz

Inversion of gravity anomalies consists of some mathematical and statistical operations on the
data to generate the most suitable geophysical model approximating the subsurface geological
structure. The initial values of the model parameters are assumed approximately in the inversion
procedure. The initial values of model parameters are improved iteratively based on the differences
between the observed anomalies and theoretical anomalies caused by the model structure.Rrecently,
the processes of the chancing parameter values, making a decision for the data fitting, closeness
between the determined and true parameter values and determination of the relationship level between
parameter values are realized by the computer algorithms. In this study, the two Bouguer gravity
profiles crossing the Gediz and Büyük Menderes grabens are evaluated by the damped least squares
method using singular value decomposition (SVD) technique. As a result of the applications, thickness
of the sedimentary fill in both grabens are estimated about 1.5 km for Büyük Menderes graben and
about 2.0 km for Gediz graben.

GRAVİTE VERİLERİNİN TEKİL DEĞER AYRIŞTIRMA YÖNTEMİYLE TERS ÇÖZÜMÜ VE GEDİZ VE BÜYÜK MENDERES GRABENLERİNİN TORTUL KALINLIKLARININ SAPTANMASI

Öz

Gravite anomalilerinin ters çözümü yeraltındaki jeolojik yapıya en uygun jeofizik modeli üretmek
amacıyla verilere uygulanan matematiksel bir işlemden oluşmaktadır. Bir ters çözüm işleminde yapı
parametrelerinin başlangıç değerleri yaklaşık olarak kabul edilir. Gözlenen anomali ile model yapının
neden olduğu kuramsal anomali arasındaki farklara dayanılarak başlangıç parametre değerleri
yinelemeli olarak düzeltilerek yapıyı en iyi simgeleyen parametre değerleri saptanır. Günümüzde, ters
çözüm uygulamalarında parametre değerlerinin değiştirilmesi, çakışmanın oluştuğuna karar verilmesi,
saptanan parametrelerin gerçek değerlere yakınlığı ve parametre değerleri arasındaki ilişkilerin
düzeyinin belirlenmesi işlemler bilgisayar algoritmaları ile gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada,
Gediz ve Büyük Menderes grabenlerini kesen iki Bouguer gravite profili iki boyutlu çokgen bir model
yardımıyla sönümlü en küçük kareler yöntemine tekil değer ayrıştırma tekniği uygulanarak
değerlendirilmiştir. Uygulamalar sonucunda grabenleri dolduran tortulların kalınlığının Büyük
Menderes grabeni için 1.5 km civarında, Gediz grabeni için ise 2.0 km civarında olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gravite, Ters çözüm, Parametre, Graben