Hazır Giyim Endüstrisinde Çalışan Tasarımcıların Sürdürülebilir Modaya Yönelik Yaklaşımları

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 60, 955 - 971, 15.09.2018

Bahar Tiber , Sibel Yücel

Öz

Hızla
artan dünya nüfusu ve sürekli gelişim gösteren sanayileşme, insanoğlunu daha
fazla üretim yapmaya ve tüketmeye sürüklemektedir. Üretim ve tüketim
faaliyetlerinde meydana gelen bu hızlı artış dünyanın geleceğini tehdit
etmekte, çevrenin kirlenmesine, doğal kaynakların azalmasına ve giderek yok
olmasına neden olmaktadır.   Sürdürülebilir
moda kavramı,  tekstil ve hazır giyim
sektöründe hızlı üretimin yol açtığı problemlere alternatif bir çözüm olarak, ekolojik
hayata zarar veren giysilerin üretimine, üretimde çalışan işçilerin uğradıkları
haksızlıklara, gereksiz tüketime karşı ortaya çıkmış ve son zamanlarda dikkat çeken bir
konu haline gelmiştir. Bu
yaklaşımın bir diğer amacı ise yüksek kaliteli giysiler üreterek düşük üretim
rakamlarıyla çevre dostu geri dönüştürülebilir ürünler tedarik edilmesini
sağlayarak moda endüstrisini yavaşlatmaktır. Bu çalışmada hazır giyim
firmalarında çalışan tasarımcıların; hızlı moda, sürdürülebilir moda, yavaş
moda, ekolojik moda, eko-etiket ve geri dönüşüm kavramlarına karşı bilgi
düzeylerinin, bakış açılarının ve farkındalık durumlarının öğrenilmesi amacıyla
anket formu hazırlanmış olup Türkiye’de rastgele olarak seçilen hazır giyim
fabrikalarında çalışan tasarımcılara online olarak uygulanmıştır. Anket çalışması rastgele seçilmiş hazır giyim
firmalarından çeşitli yaş, cinsiyet ve eğitim durumuna sahip toplam 30
tasarımcıya uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar değerlendirilmiş,
katılımcıların bilgi ve bilinç düzeyleri öğrenilerek bu konulara karşı düşünce
ve algıları belirlenmiş olup önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Moda tasarımcısı, Sürdürülebilir moda, Hızlı moda, Yavaş moda, Hazır giyim

Approaches of Designers Working at Ready-to-Wear Industry to Sustainable Fashion

Öz

Rapidly
increasing world population and industry that has demonstrated perpetual
development have been leading human being to more production and consumption.
This rapid increase taking place within the activities of production and
consumption is threatening the future of the world, causing the pollution of
environment, decreasing the natural sources and their consequent depletion. The
concept of sustainable fashion has emerged against the production of clothes
damages ecological life, the injustices of the workers working in production,
and unnecessary consumption, as an alternative solution to the problems caused
by fast production in the textiles and ready-to-wear sector and it has become a
remarkable issue in recent times.
Another objective of this approach is to slow down the fashion industry by
producing highly qualified garments with low production quantities with the
supply of environmentally-friendly recyclable products. In this study, a questionnaire was prepared and implemented online to
randomly selected designers working in clothing companies in Turkey, in order
to learn the knowledge, perspective and awareness of the designers working in
clothing companies about concepts such as fast fashion, sustainable fashion,
slow fashion, eco fashion, eco-label and recycling.  The questionnaire was applied to a total of
30 designers of various age, gender and educational status from randomly
selected apparel companies. The obtained results were evaluated, the
participants’ knowledge and the level of consciousness learned, their opinions
about this issue and perceptions were determined and suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Fashion designer, Sustainable fashion, Fast fashion, Slow fashion, Ready-to-wear

Kaynakça

• [1] Pektaş, H., Dengin, S. 2012. İkinci El Giysi Pazarları ve Türkiye’deki Durumu, Akdeniz Sanat Dergisi, Cilt 4, s. 109-112.
• [2] Tekin Akbulut, A.S. 2012. Türkiye’de Etik Moda Üzerine Bir Araştırma, Akdeniz Sanat Dergisi, Cilt 4, s. 39-43.
• [3] Pookulangara, S., Shephard, A. 2013. Slow fashion movement: Understanding consumer perceptions — An exploratory study, Journal of retailing and consumer services, Cilt 20(2), s. 200-206.
• [4] Yavuz, V. 2010. Sürdürülebilirlik Kavramı ve İşletmeler Açısından Sürdürülebilir Üretim Stratejileri, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 7, s. 63-86.
• [5] Can, Ö., Ayvaz, K.M. 2017. Tekstil ve Modada Sürdürülebilirlik, Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 1, s. 110-119.
• [6] Özdemir, S., Tekoğlu, O. 2013. Ekolojik Tekstil Ürünlerinde Kullanılan Hammaddeler, Akdeniz Sanat Dergisi, Cilt 4, s. 27-30.
• [7] Aktan, C. 2013. Tüketici temelli moda değeri: hızlı moda sektöründe bir uygulama. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 310s, İstanbul.
• [8] Cachon, G. Swinney, R. 2011, The Value of Fast Fashion: Quick Response, Enhanced Design, and Strategic Consumer Behavior, Management Science, Cilt 57(4), s. 778–795. DOI: 10.1287/mnsc.1100.1303
• [9] De Brito, M.P., Carbone, V., Blanquart, C.M. 2008. Towards a sustainable fashion retail supply chain in Europe: Organization and performance, Int. J. Prod. Econ, 114, 534–553.
• [10] Yüksel, C., Gürcüm, H.B. 2012. Moda Sektörünü Yavaşlatan Eğilim: Eko Moda ve Sürdürülebilirlik, Akdeniz Üniversitesi Dergisi, Cilt 4, s. 48-51.
• [11] Shen, B., Wang, Y., Lo, C., Shum, M. 2012. The impact of ethical fashion on consumer purchase behavior. Journal of Fashion Marketing and Management, 16, 234–245. DOI: 10.2752/175174115 X13340749707123
• [12] Mangır, A.F. 2016. Sürdürülebilir Kalkınma İçin Yavaş ve Hızlı Moda, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 19 41.Yıl Özel Sayısı, s.143-154.
• [13] Joy, A., Sherry Jr, J. F., Venkatesh, A., Wang, J., Chan, R. 2012. Fast fashion, sustainability, and the ethical appeal of luxury brands, Fashion Theory, Cilt 16(3), s. 273-295. DOI: 10.1108/13612021211222842
• [14] Göklüberk Özlü, P., Saatçıoğlu, K. 2015. Etik Moda Kavramı ve Tasarımcılar, İdil Sanat ve Dil Dergisi, Cilt 4, s. 87-110.
• [15] Peirson-Smith, A., Evans, S. 2017. Fashioning Green Words and Eco Language: An examination of the user perception gap for fashion brands promoting sustainable practices, Fashion Practice, Cilt 9(3), s. 373-397. DOI: 10.1080/17569370.2017.1366688
• [16] Fletcher, K. 2007. Slow fashion, The Ecologist, Cilt 37(5), s. 61.
• [17] Alpat, E. 2012. Yavaş Moda Nedir?, Akdeniz Sanat Dergisi, Cilt 4, s. 44-47.
• [18] Türkmen, N. 2009. Tekstil ve moda tasarımı açısından sürdürebilirlik ve dönüşüm. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi, 182s, İstanbul.
• [19] Kılıç, S. 2013. Giyim sektöründeki üretim artıklarının sürdürülebilir moda yaklaşımı ile değerlendirilmesi ve örnek bir uygulama. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 142s, Ankara.
• [20] İşmal, Ö.E., Yıldırım, L. 2012. Tekstil Tasarımında Çevre Dostu Yaklaşımlar, Akdeniz Sanat Dergisi, Cilt 4, s. 9-13.
• [21] Niinimäki K. 2006. Ekodesign and Textiles, RJTA, Cilt 10(3), s. 67-75.
• [22] Bradley, Q. 2002. Techno Fashion. Berg, s.115.
• [23] Balım, M. 2017. H&M Değiş-Tokuş Marketini Açtı. http://blog.adgager.com/degis-tokus-marketi-hm/ (Erişim Tarihi: 30.04.2017).
• [24] Erdil, M. 2017. Sıfır Atık Modası. http://www.hurriyet.com.tr/sifir-atik-modasi-40375721 (Erişim Tarihi: 22.03.2017).
• [25] Öç, B., 2013. Sürdürülebilir Tasarım: Ürün Tasarımı ve Üretimi Temelinde Malzemelerin Geri Dönüştürülmesi Bilinci. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 155s, İstanbul.
• [26] Ecoana, Daha İyi Bir Pamuk, Geri Dönüşmüş Bir Kot: Levı’s, http://www.ecoana.com/daha-iyi-bir-pamuk-geri-donusmus-bir-kot-levis/, (Erişim Tarihi: 8.10.2016).
• [27] Eser, B., Çelik, P., Çay, A., Akgümüş, D. 2016. Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Sürdürülebilirlik ve Geri Dönüşüm Olanakları, Tekstil ve Mühendis Dergisi, Cilt 23 (101), s. 44-60. DOI: 10.7216/1300759920162310105
• [28] Blanchard, T. Marks & Spencer launch the world’s most sustainable suit. Telegraph, 19 June 2012, http://fashion.telegraph.co.uk/columns/tamsin-blanchard/TMG9340870/ Marks-and-Spencer-launch-the-worlds-most-sustainable-suit.htm, (Erişim tarihi: 30.05.2018).
• [29] Yeşim, İnovatif Uygulamalar, http://www.yesim.com/icerik/22/inovatif-uygulamalar/, (Erişim Tarihi: 17.1.2017).
• [30] Niinimäki, K., Hassi, L. 2011. Emerging design strategies in sustainable production and consumption of textiles and clothing, Journal of Cleaner Production, Cilt 19(16), s. 1876-1883. DOI: 10.1016/j.jclepro.2011.04.020
• [31] Göksel, N., Yanmaz, K. 2012. Modası Geçmiş Giysilerin Yeniden Kullanımına Yönelik Bir Araştırma, Akdeniz Sanat Dergisi, Cilt 4, s. 34-38.
• [32] Jung, S., Jin, B. 2014. A theoretical investigation of slow fashion: sustainable future of the apparel industry, International Journal of Consumer Studies, Cilt 38(5), s. 510-519. DOI: 10.1111/ijcs.12127
• [33] Shen, B. 2014. Sustainable fashion supply chain: Lessons from H&M, Sustainability, Cilt 6(9), s. 6236-6249. DOI: doi.org/10.3390/su6096236
• [34] Palomo-Lovinski, N., Hahn, K. 2014. Fashion design industry impressions of current sustainable practices, Fashion Practice, Cilt 6(1), s. 87-106. DOI: 10.2752/175693814X13916967094911
• [35] Ericsson A., Brooks A. 2014. African Second-Hand Clothes: Mima-te and the Development of Sustainable Fashion, Editör: Fletcher, K., Tham, M., Routledge, s. 91-99.
• [36] Ayanoğlu, S.G., Ağaç, S. 2017. Sürdürülebilir Moda Kavramına Yönelik Tasarım Fikirleri 1. SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, Cilt:10, s. 252-273. DOI: 10.21602/sduarte.285083