In |
Polycyclic Aromatic Hydrocarbons Soil Pollution PAHs Ring Distributions Toxicity Risk Assessments
Bu çalışmada, Bursa’nın 7 farklı bölgesinde yer alan
zeytinlik arazilerinde topraklardaki polisiklik aromatik hidrokarbonların
(PAH’ların) konsantrasyonları, tür dağılımları incelenmiş ve toksisite risk
değerlendirmeleri yapılmıştır. Önemli bir sanayi ve tarım kenti olan Bursa’da
zeytinlik arazi topraklarında PAH kirlilik seviyesinin bölgesel değişiminin
ortaya konması amaçlanmıştır. Toprak örnekleri ultrasonik yöntemle ekstrakte edilmiş
ve PAH konsantrasyonları GC-MS ile ölçülmüştür. PAH kirliliğinin bölgesel
olarak büyük bir salınım gösterdiği tespit edilmiştir (2-2452 ng/g KM).
Topraklardaki ∑12 PAH kirliliğinin en az ve en fazla olduğu bölgeler sırasıyla
Mudanya Yörükali (MY) ve Gemlik Kampüs (GK) bölgeleri olup konsantrasyonları 2
ng/g KM ve 2452 ng/g KM olarak ölçülmüştür. GK ve MK, bölgelerinin sanayi,
yerleşim ve trafiğin yoğun olduğu bölgeler olması sebebiyle yüksek PAH
kirlenmesine maruz kaldığı sonucuna varılmıştır. MY bölgesinde PAH kirliliğinin
çok düşük seviyede olmasının, bu bölgenin kirletici kaynaklardan uzak ve kırsal
bir bölge olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bölgelere göre halka
dağılımları 3 halkalılar, 4halkalılar ve 5-6 halkalılar olarak
değerlendirilmiştir. GK bölgesinde PAH’ların % 87,3’ü 4 halkalılardan oluşmuştur.
Genel olarak örnekleme bölgelerinde 4 halkalı PAH türlerinin baskın olduğu
görülmüştür. ∑12 BAPeq değeri 0,2- 149,4
ng/g KM arasında değişmekte olup en yüksek değer GK bölgesinde ölçülmüştür.
PAH’lar için risk değerlendirmesi yapılmıştır. GK bölgesi için ∑7 PAH kanser
risk (CR) değeri 3,39E-04-159E-0,3 aralığında ölçülmüştür. Kanserojen olmayan
risk tehlike katsayısı (HQ) 0-0,14 aralığında değiştiği gözlenmiştir. PAH kirliliğinin bölgesel olarak büyük bir
salınım gösterdiği tespit edilmiştir.
PAH Toprak kirliliği PAH halka dağılımları Toksisite ve Risk Değerlendirmeleri
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 20 Eylül 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 21 Sayı: 63 |
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Dekanlığı Tınaztepe Yerleşkesi, Adatepe Mah. Doğuş Cad. No: 207-I / 35390 Buca-İZMİR.