Pomza, Perlit ve Cam Elyaf Katkılarının Yüksek Sıcaklık Altındaki Kum-Kaolin Karışımlarının Kayma Dayanımı Davranışına Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 71, 657 - 663, 16.05.2022

İsa Çirkin Yeliz Yukselen Aksoy

https://doi.org/10.21205/deufmd.2022247128

Öz

Günümüzde sayısı ve çeşitliliği artan enerji yapıları ile birlikte, bu yapıları çevreleyen zeminlerin yüksek sıcaklıklar ve termal döngüler altında mühendislik özelliklerinin değişiminin detaylı bir şekilde anlaşılması büyük önem arz etmeye başlamıştır. Zeminler yüksek sıcaklığa maruz kalsalar da uzun yıllar boyunca mühendislik özelliklerini tasarım aşamasındaki değerlerde koruyabilmelidir. Literatürdeki çalışmalar incelendiğinde yüksek sıcaklık altında zeminlerin sıkışabilirlik, kayma dayanımı, hidrolik iletkenlik gibi mühendislik özelliklerinin olumsuz etkilendiği rapor edilmiştir. Perlit, pomza ve cam elyaf ısı yalıtımında yaygın olarak kullanılan yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı malzemelerdir. Bu nedenle kum-kaolin karışımlarının yüksek sıcaklık altında mühendislik özelliklerinin iyileştirilmesinde kullanılabilirler.

Bu çalışmada kum-kaolin karışımlarının perlit, pomza ve cam elyaf katkıları varlığında kayma dayanımı davranışları incelenmiştir. Kesme kutusu deneyleri oda sıcaklığı ve yüksek sıcaklık (80°C) altında gerçekleştirilerek katkıların yüksek sıcaklık altındaki etkileri karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre katkısız kum-kaolin karışımının sıcaklık 80°C’ye çıkarıldığında kayma dayanımı artmaktadır. Perlit, pomza ve cam elyaf katkılarının yüksek sıcaklık altında yapılan deneylerde katkısız karışıma göre kayma dayanımını iyileştirme konusunda belirgin bir etkisi gözlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Pomza, Cam Elyaf, Yüksek Sıcaklık, Kum-Kaolin Karışımı, Kayma Dayanımı, Perlit

Destekleyen Kurum

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)

Proje Numarası

217M553

Teşekkür

Bu çalışma Tübitak 217M553 nolu proje tarafından desteklenmektedir. TÜBİTAK’a projeye verdiği destek için teşekkür ederiz.

Kaynakça

• [1] https://www.perlite.org/ (Erişim Tarihi: 18.08.2021)
• [2] Samar M., Saxena Shweta P. 2016. Study of Chemical and Physical Properties of Perlite and Its Application in India. International Journal of Science Technology and Management, Cilt. 5, s. 70–80. ISSN 2394-1537
• [3] Gray, D.H., Ohashi, H. 1983. Mechanics of Fiber Reinforcement in Sand. Journal of Geotechnical Engineering, Cilt. 109(3), s. 335-353, DOI: 10.1061/(ASCE)0733-9410(1983)109:3(335)
• [4] Maher, M.H., Ho, Y.C. 1994. Mechanical Properties of Kaolinite/Fiber Soil Composite. Journal of Geotechnical Engineering, Cilt. 120(8), s. 1381-1393. DOI: 10.1061/(ASCE)0733-9410(1994)120:8(1381)
• [5] Kartal, G., Sarıgan, O., Baş, H., Ergül,H., İlgün, F. 1988. Türkiye Pomza Yatakları, Türkiye Pomza Taşı Semineri, İstanbul, s. 5-11.
• [6] İlhan, S., Özdağ, H. 1997. Pomza Partiküllerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi. Bilimsel Madencilik Dergisi, Cilt. 36(3), s. 25-34.
• [7] Alpaydin, S.G., Güneri, E., Yukselen-Aksoy, Y. 2022. Improvement of Shear Strength of Zeolite-Bentonite Liner Material Under High Temperatures with Tincal and Pumice. Teknik Dergi, Cilt. 33(5), in press. DOI: 10.18400/tekderg.788422
• [8] Mitchell, J.K., 1969. Temperature Effects on the Engineering Properties and Behavior of Soils. Proceeding of International Conference on the Effects of Temperature and Heat on Engineering Behaviour of Soils, Cilt. 9(6), s. 9–28.
• [9] Burghignoli, A., Desideri, A., Miliziano, S., A. 2000. Laboratory Study on the Thermomechanical Behaviour of Clayey Soils. Canadian Geotechnical Journal, Cit. 37(4), s.764–780. DOI: 10.1139/cgj-37-4-764
• [10] Abuel-Naga, H. M., Bergado, D. T., Ramana, G. V., Grino, L., Rujivipat, P., Thet, Y. 2006. Experimental Evaluation of Engineering Behavior of Soft Bangkok Clay Under Elevated Temperature. Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, Cilt. 132(7), s. 902–910. DOI: 10.1061/(ASCE)1090-0241(2006)132:7(902)
• [11] https://www.kompozit.net/cam-elyaf-kirpilmis-3mm-1-kg (Erişim Tarihi: 18.08.2021)
• [12] Yılmaz, G. 2011. The Effects of Temperature on the Characteristics of Kaolinite and Bentonite. Scientific Research and Essays, Cilt. 6(9), s. 1928-1939. DOI: https://doi.org/10.5897/SRE10.727