İDARİ KARARLA GREVE MÜDAHALE

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 4, 617 - 653, 20.03.2017

İlke Gürsel

Öz

Toplu iş uyuşmazlıklarında önemli bir mücadele aracı olan grev hakkı sendika özgürlüğünün ayrılmaz bir parçasıdır ve bu hakkın kullanımı hukukumuzda sıkı usul kurallarına bağlanmıştır. Bu sıkı kurallar yanında grev hakkını sınırlandıran bir başka unsur, idari kararla grevi erteleme yetkisinin idareye tanınmış olmasıdır. Türk hukukunda bu yetki Bakanlar Kuruluna aittir. Bakanlar Kurulu kendi takdiri çerçevesinde karar alınmış ya da başlanmış olan bir grevin genel sağlık ve/veya milli güvenlik üzerinde tehdit oluşturduğu gerekçesiyle ertelenmesine karar verebilir. Erteleme kavramının anlamı gereği bu idari kararın grevi geçici bir süre ile durduracağı düşünülebilir. Aslında tam tersine altmış günlük erteleme süresi sonunda taraflar arasında bir anlaşmaya varılamamışsa grev hakkı kalıcı bir sınırlama ile karşı karşıya kalmaktadır. İdarenin uygulamada somut olayın özelliklerini dikkate almadan sıklıkla başvurduğu bu yöntem nedeniyle, grev hakkının özüne dokunacak şekilde hukuka aykırı müdahaleler gerçekleşmektedir.    

Anahtar Kelimeler: Grev Hakkı, Grevin Ertelenmesi, Genel Sağlık, Milli Güvenlik, Yargısal Denetim.

INTERVENTION ON STRIKE ACTION BY AN ADMINISTRATIVE DECISION

Öz

The right to strike, which is a substantial instrument to help struggling in collective labour conflicts, is an integral part of the freedom of association and the exercise of this right has been bound to strict rules of procedure in our law system. In addition to these strict rules, the power of the administration to postpone strikes by an administrative decision is an another restrictive factor on the right to strike. This authority belongs to the Council of Ministers in Turkish law. According to his appreciation, the Council of Ministers can decide to postpone a legal strike which has been called or commenced on the grounds that the strike is threatening public health or national security. Due to the notion of postponement, it is likely to suppose that this administrative decision will suspend strike actions temporarily. Actually in contrast, the right to strike is confronted with a permanent limitation if there is not an agreement between the parties at the end of the sixty-day suspension period. Because of the fact that the administration has frequently invoked this procedure in practice without taking into consideration the circumstances of the present case, interferences often occur in such a way that the core of the right is breached.       

Keywords: The Right to Strike, Postponement of Strike, Public Health, National Security, Judicial Control.

Kaynakça

• Aydemir, M. (2001). Grev hakkı ve lokavtın sınırları. İstanbul: Selüloz-İş Sendikası.
• Aydın, U. (2005). From the taft-hartley act to Turkish industrial relations - postponement of legal strikes: a legal borrowing case. Comparative Labor Law & Policy Journal, (25): 365-390.
• Barnard, C. (2012). EU employment law. Oxford: Oxford University Press.
• Cameron, I. (2011). An introduction to the european convention on human rights. Uppsala: Iustus Förlag.
• Caniklioğlu, N. (2013). 6356 sayılı kanuna göre grev yasakları ve grevin ertelenmesi. Çalışma ve Toplum, 4 (39): 289-316.
• Carta, L., Deschamps, M., Jannin, A. ve Le Luduec, A.-L. (2008). France. A. Stewart, & M. Bell (Der.) The right to strike: a comparative perspective-a study of national law in six EU states: İçinde 27-52. Liverpool: The Institute of Employment Rights.
• Cengiz Urhanoğlu, İ. ve Manav, E. (2011). Türk hukukunda grev yasakları. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 1 (5): 211-256.
• Centel, T. (2013). Grev yasak ve sınırlamalarına topluca bakış. TİSK Akademi, 8 (15): 7-21.
• Çelik, A. (2008). Milli güvenlik gerekçeli grev ertelemeleri. Çalışma ve Toplum, 3 (18): 87-132.
• Çelik, N., Caniklioğlu, N. ve Canbolat, T. (2015). İş hukuku dersleri. İstanbul: Beta.
• Demir, F. (2014). En son yargıtay kararları ışığında iş hukuku ve uygulaması. İzmir: Albi Yayınları.
• Demircioğlu, M. (1991). Türk iş hukukunda grev hakkına idari tasarruflarla müdahale. İş Hukuku Dergisi, 1 (2): 165-198.
• Dereli, T. (2013). 6356 sayılı yeni sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanunu: genel bir değerlendirme. Çalışma ve Toplum, 1 (36): 41-64.
• Dockès, E. (2007). Droit du travail. Paris: Dalloz.
• Edström, Ö. (2011). The right to collective action – in particular the right to strike – as a fundamental right. M. Rönnmar (Der.) Labour law, fundamental rights and social Europe, Swedish studies in European law: İçinde 57-75. Oxford: Hart Publishing.
• Esener, T. (1978). İş hukuku. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Ezer, B. (2016). Grev hakkına ilişkin sınırlama ve yasaklar. Ankara: Seçkin.
• Fabbrini, F. (2014). Fundamental rights in europe. Oxford: Oxford University Press.
• Gaudu, F. (2004). Droit du travail. Paris: Dalloz.
• Getman, J. G. ve Marshall, F. R. (2001). The continuing assault on the right to strike. Texas Law Review, (79): 703-735.
• Gross, J. S. (2005). Yet another reappraisal of the taft-hartley act emergency injunctions. University of Pennsylvania Journal of Labor and Employment Law, 7 (2): 305-339.
• Gülmez, M. (2008). Sendika hakkı, toplu sözleşme ve grevi de içeren toplu eylem haklarını kapsar mı?. Çalışma ve Toplum, 3 (18): 137-169.
• Harris, D., O’Boyle, M. ve Warbrick, C. (2009). Law of the european convention on human rights. Oxford: Oxford University Press.
• ILO. (2006). Digest of decisions and principles of the freedom of association committee of the governing body of the ILO. Fifth (revised) edition. Geneva: International Labour Office.
• Javillier, J.-C. (1992). Droit du travail. Paris: LGDJ.
• Kabakçı, M. (2004). Grev ve lokavt. İstanbul: EMO Yayıncılık.
• Kutal, M. (1972). Hükümetin greve müdahalesi (hukukî esasları ve tatbikatı). Sosyal siyaset konferansları: İçinde 45-62. İstanbul.
• Mazeaud, A. (2004). Droit du travail. Paris: Montchrestien.
• Narmanlıoğlu, Ü. (1990). Grev. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Narmanlıoğlu, Ü. (2013). İş hukuku II-toplu iş ilişkileri. İstanbul: Beta.
• Nielsen, R. (2013). EU labour law. Copenhagen: DJOF Publishing.
• Oğuzman, K. (1964). Hukuki yönden grev ve lokavt. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• Oğuzman, K. (1984). Hukuki yönden işçi-işveren ilişkileri, cilt I, toplu iş ilişkileri. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• Pélissier, J., Supiot, A. veJeammaud, A. (2006). Droit du travail. Paris: Dalloz.
• Reisoğlu, S. (1986). 2822 sayılı toplu iş sözleşmesi grev ve lokavt kanunu şerhi. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Sinay, H. ve Javillier, J.-C. (1984). Droit du travail, la grève. Paris: Dalloz.
• Sur, M. (1987). Grev kavramı türk ve fransız hukuku açısından karşılaştırılmalı inceleme. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Sur, M. (2010). Avrupa hukukunda grev. Prof. Dr. Ali Güzel'e Armağan: İçinde 659-674. İstanbul: Beta.
• Sur, M. (2013). 6356 sayılı sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanununun uluslararası normlar açısından değerlendirilmesi. Çalışma ve Toplum, 4 (39): 317-356.
• Sur, M. (2015). İş hukuku toplu ilişkiler. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Swiatkowski, A. M. (2005). European social charter: the right to strike. Managerial Law, 47 (6): 284-301.
• Teyssié, B. (2007). Droit du travail-relations collectives. Paris: LexisNexis.
• Topalhan, T. (1999). Türk iş hukukunda grev ertelemesi ve uygulamaları. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, (2): 17-39.
• Tuncay, C. (2015). Dirlik (barışı koruma) borcu üzerine. Sicil İş Hukuku Dergisi, (33): 23-26.
• Tuncay, C. ve Savaş Kutsal, B. (2015). Toplu iş hukuku. İstanbul: Beta.
• Tunçomağ, K. (1980). İş hukuku cilt-II. Kırklareli: Sermet Matbaası.
• Uşan, F. ve Kaya, C. (2011). Danıştay kararları ışığında bakanlar kurulunun grev ertelemesi. Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan: İçinde 1721-1741. İstanbul: Beta.
• Verdier, J.-M., Cœuret, A. ve Souriac, M.-A. (1999). Droit du travail. Paris: Dalloz.
• Yurdakul, C. (1969). Bakanlar kurulunun grevi geçici olarak durdurma yetkisinin alanı – sebep unsurlarının yorumu. İş Hukuku Dergisi, 1 (9): 781-785.
• Zararsız, E. (1991). Grevin idari kararla ertelenmesi ve bunun yargısal denetimi. Çimento İşveren Dergisi, 5 (3): 3-15.