AZERBAYCAN – SOVYET YAZARLARININ YARATICILIĞINDA TÜRKİYE: 1960-1980 DÖNEMİ KAYNAKLARINA BİR BAKIŞ

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1, 269 - 276, 20.03.2019

Namiq Ahmadov

https://doi.org/10.16953/deusosbil.463414

Öz

Sovyet lideri
Stalin’in ölümünden sonra demir  perdelerin kaldırılması Türkiye ile
ilişkilerin yeniden oluşturulmasında yeni bir dönem başlattı. Sovyetler
Birliği ile Türkiye arasında yapılan bilimsel ve kültürel anlaşmalardan, yani
1964 senesinden sonra Azerbaycan’dan birçok yazar, sanat ve bilim insanının
Türkiye’ye seyahati için olanaklar sağlandı.

Azerbaycan Sovyet basınında, Türkiye ile
ilgili konularda yazılarıyla toplumun merakını gidermeye çalışan ilk isimler
arasında, Mehdi Hüseyin, Gasım Gasımzadə,
Elçin ve Memmed Aslan’ın adlarını anmamız gerekir. Azerbaycan’ın ünlü yazarı, dramaturg,
eleştirmen, aydın Mehdi Hüseyin’in Türkiye’ye ilk kez gidişi ve 1964 senesinde “Bir Ay ve Bir Gün” adlı kitabının okurlara sunulması   dönemin
en önemli olaylarından birisiydi. Daha sonraki dönemlerde  Gasım Gasımzade, Elçin ve Memmed Aslan’ın Türkiye
ile ilgili kitapları da  yayınlar
arasında yerini almıştı.

Azerbaycan-Türkiye
ilişkileri  bakımından
değerlendirildiğinde,  eleştirmenler
tarafından  bugün bile  edebiyatın iyi  örnekleri olarak  kabul edilen 
bu değerli sanat eserleri bu konuda  yazılmış ilk örnekler olarak  kabul edilmektedir.

İzvestiya
gazetesinin Türkiye’deki muhabirleri olarak 
çalışan Azad Şerifov ve Zaur Gadimbeyov’un  kardeş Türkiye’de yaşadıklarıyla ilgili
izlenimlerinin yer aldığı eserleri de Sovyet döneminde ses getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sovyetler Birliği, Türkiye, Gasım Gasımzadə, Elçin, Mehdi Hüseyin, Memmed Aslan, İzvestiya Gazetesi

TURKEY IN THE CREATIVITY OF THE SOVIET AZERBAIJANI WRITERS: AN OVERVIEW OF THE SOURCES BETWEEN 1960-1980

Öz

Removal of the iron
curtain after the death of the Soviet leader Joseph Stalin brought about a new
stage in the restoration of relations with Turkey. After the agreements between
the Soviet Union and Turkey in the field of science and culture in 1964, many
Azerbaijani writers, artists and scientists were enabled to visit Turkey.

When we mention Turkish theme in the
Azerbaijani soviet press, the first names come to mind such authors who try to
satisfy public interest as Mehdi Huseyn, Kasum Kasumzade, Elchin and finally
Mammad Aslan who have created the very first journalistic works in the Soviet
era-Azerbaijan. The folk writer of Azerbaijan, dramaturge, critic and public
figure Mehdi Huseyn’s first visit to Turkey and presentation of his book titled
“A Month and One Day” to his audience in 1964 were significant events of that
time. Then books of Kasum Kasumzade, Elchin and
Mammad Aslan about Turkey were presented.

These valuable works of art, which even today are represented as good
literary examples by critics, are considered in terms of Azerbaijani-Turkish
relations the first examples written during the new era. The article also contains information about two
prominent Azerbaijani journalists, who created interesting literary examples of
the Soviet journalism about brotherly Turkey – Azad Sharifov and Zaur
Kadymbekov, who worked in Turkey during Soviet times as the correspondents of
popular “Izvestiya” newspaper, as well as their books about their lives in
Turkey.

Kaynakça

• Memmed, A. (1985). Erzurum’un gediğine vardığında... Bakü: İşık Yayınları.
• Askerova, S. (12 Nisan 2003). Elçin’in eserleri Türkiye’de. 525-ci qəzet.
• Elçin. (1983). Yakın, uzak Türkiye. Gençlik Dergisi.
• Elçin. (15 Nisan 1981). Narsissı iz Tursii (Türkiye’den nergiz çiçekleri). Literaturnaya gazeta.
• Gasımzade, G. (1971). Getdim, gördüm, düşündüm. Gençlik Dergisi.
• Gılman, İ. (2007). Türk yazarları Bakü’de. AzATA M, 39.
• Gadimbeyov, Z. (1982). Asya ile Avrupa burada buluşuyor. Gençlik.
• Gasımlı, M. (2007). SSCB-Türkiye ilişkileri (Türkiye 1960 darbesinden SSCB’nin dağılmasına kadar. I cilt. 1960-1979. Bakü: Adiloğlu.
• Hüseyin, M. (1964). Bir ay ve bir gün. Bakü: Azerneşr Yayınları.
• Samedova Naile. (2011). İnsan, zaman ve hayat gerçeği. Bakü: Nurlan, 2011.
• Şerifov Azad (1991). Bosfor üzerinde martılar(Çayki nad Bosforom). Bakü, Gençlik.
• Şıhlı, E. Mehti Hüseyin dedi ki, yanlış yaşamışım. http://kulis.lent.az/news/9953