Within the frame of construction contractual Turkish accounting standards (tms 11), accounting of construction contracting works over the years

Yıl 2011, Cilt: 13 Sayı: 3, 113 - 135, 01.04.2011

Yereli Ayşe N. Nilgün Kayalı Lale Demirlioğlu

Öz

Nowadays, it has a great importance that period income/loss and project costs in construction and contracting Works over years has been determined properly and reflected to that period by the business. Two methods has been used in over years recognition of construction and contracting Works. First method is completed contract methods that has been used in our country for years. The feature of this method is that the complete or the large part of the work must be built in order to determine the profit/loss, revenue and costs of construction work in question. The other method is percentage of completion method being provided by Turkish Accounting Standards 11. This method indicates that in the works being subject to the construction contracts over years, the starting and completing of the work constitutes different periods, and it is based on the periodicity concept. So, according to this method; in accounting, the revenue and cost record in reference to the degree of work completion is distributed within that accounting periods. Therefore, more trustable financial statements have been formed, and thanks to these statements, it is given more exact information to the users. The aim of this article is to examine the accounting records in relation to the construction contracts within the frame of both methods and to emphasize the resultant differences of them.

Anahtar Kelimeler

-

İnşaat sözleşmelerine ilişkin Türkiye muhasebe standardı (tms 11) çerçevesinde yıllara yaygın inşaat taahhüt işlerinin muhasebeleştirilmesi

Öz

Günümüzde işletmelerce yıllara yaygın inşaat taahhüt işlerinde dönem kârının (zararının) ve proje maliyetlerinin doğru saptanması ve ilgili döneme yansıtılması büyük önem taşımaktadır. Yıllara yaygın inşaat taahhüt işlerinin muhasebeleştirilmesinde iki yöntem kullanılmaktadır. Yöntemlerden ilki ve ülkemizde yıllardır kullanılmakta olanı tamamlanmış sözleşme yöntemidir. Bu yöntemin özelliği, söz konusu inşaat işinin kâr (zarar), gelir, maliyet tutarının belirlenmesi için işin tamamının veya büyük bir kısmının inşa edilmiş olması gerekmektedir. Yöntemlerden diğeri Türkiye Muhasebe Standardı 11'in öngördüğü tamamlanma oranı (yüzdesi) yöntemidir. Bu yöntem, yıllara yaygın inşaat sözleşmelerine konu olan işlerde işin başlaması ile tamamlanması farklı dönemleri teşkil ettiğini belirtmekte ve dönemsellik kavramına dayanmaktadır. Dolayısıyla bu yönteme göre muhasebeleştirmede işin tamamlanma derecesine göre gelir ve maliyetlerin kaydı gerçekleştikleri hesap dönemlerine dağıtılmaktadır. Böylece daha güvenilir finansal tablolar oluşturulmakta bu tablolar sayesinde kullanıcılarca daha doğru bilgilere ulaşılabilmektedir. Bu makalenin amacı inşaat sözleşmelerine ilişkin muhasebe kayıtlarını her iki yöntem çerçevesinde incelemek ve ortaya çıkan farklılığı vurgulamaktır.

Anahtar Kelimeler

İnşaat Taahhüt İşlemleri Muhasebesi, Türkiye Muhasebe

Kaynakça

• Adıyaman, B. (2010). İnşaat sektörünün genel değerleme. Türkiye Birinci Sektörel Muhasebe Uygulamaları Sempozyumu. Kayseri SMMMO, 29-35. Adrian, J. J. ve Adrian, D. J. (2006). Construction accounting: financial, managerial, auditing, and tax. Fourth Edition. Illinois, USA: Stipes Publishing L.L.C. Akdoğan, N. ve Sevilengül O. (2007). Türkiye muhasebe standartları ile uyumlu tekdüzen muhasebe sistemi uygulaması. 12. Baskı. Ankara: Gazi Kitabevi. Alexander, D., Britton, A. ve Jorissen, A. (2009). International financial reporting and analysis. 4th edition, UK: South Western Cengage Learning. Epstein, B. J., Jermakowicz, E. K. (2010). 2010 Interpretation and application of international financial reporting standards. Canada: Wiley&Sons,Inc. Greuning, H. V. 2005. International financial reporting standards: a practical guide. The World Bank, USA. Karyağdı, M. (2009). İnşaat işlerinde vergi ve muhasebe mevzuatı ile inşaat sözleşmelerine ilişkin Türkiye muhasebe standardı TMS-11’in analizi-1. Yaklaşım Dergisi, 17 (197): 108-114. Kavacık, M. (2008). Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde vergilendirme ve muhasebe işlemleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa. Kieso, D. E. Weygandt, J. J. ve Warfield, T. D. (2001). Intermediate accounting. 10th edition. USA: Wiley. Kızılot, Ş. (2000). İnşaat muhasebesi vergilendirilmesi mevzuatı ve asgari işçilik. Ankara: Yaklaşım Yayınları. Örten, R. ve Karapınar, A. (2009). Dönem sonu muhasebe uygulamaları. Ankara: Gazi Kitabevi. Örten, R. Ve Kaval H. ve Karapınar A. (2007). Türkiye muhasebe – finansal raporlama standartları TMS – TFRS. Ankara: Gazi Kitabevi. Sayarı, M. (2004). İnşaat taahhütleri (yıllara yaygın inşaat ve onarım sözleşmeleri) standardı. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 6 (3): 61-76. Sayarı, M. (2010). İnşaat taahhüt sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesi. Türkiye Birinci Sektörel Muhasebe Uygulamaları Sempozyumu. Kayseri, SMMMO 2010: 107-118. Susmuş, T. ve Zengin Y. (2008). Muhasebe standartları, temel kavramlar ve yaklaşımlar; Türkiye muhasebe standartları, temel kavramlar ve yaklaşımlar: Türkiye Muhasebe Standartları Sempozyumu XII, İnşaat Sözleşmeleri Standardı (TMS 11) ve Uygulamaları, 26-30 Kasım 2008, KIBRIS: 180-241. Şenlik, M. (2005). İnşaat muhasebesi. 1.Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık. Yüksel O. (2002). Yapı işlerinde ihale düzenimiz. Ege Üniversitesi Basımevi: İzmir. T.C. Yasalar, (06.01.1961) Gelir Vergisi Kanunu,193 Sayılı. Ankara: 10700 sayılı Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10700.pdf (Erişim Tarihi: 18.01.2011) T.C. Yasalar, (09.05.1985) İmar Kanunu, 3194 Sayılı. Ankara: 18749 sayılı Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18749.pdf, (Erişim Tarihi: 07.02.2011) T.C. Yasalar, (08.12.2001) Medeni Kanun, 4721 Sayılı. Ankara: 24607 sayılı Resmi Gazete,http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2001/12/20011208.htm, (Erişim Tarihi: 01.02.2011) Türkiye Muhasebe Standardı, 11 26/10/2005 Tarih ve 25978 Sayılı Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/10/20051026.htm, (Erişim Tarihi: 09.01.2011) IFRS Workbooks for accounting professionals, “IAS construction contracts”, http://accountingreform.ru/en/materials/accounting/workbooks//en/ materials/accounting/workbooks/, (Erişim Tarihi: 16.02.2011). TUİK İşgücü istatistikleri veri tabanı, http://tuikrapor.tuik.gov.tr/reports/ (Erişim Tarihi:25.07.2011).