A research about the relationship between emotional intelligence factors and burnout factors of academicians: case of kocaeli university

Yıl 2013, Cilt: 15 Sayı: 1, 121 - 144, 01.02.2013

Gönül Konakay

Öz

The aim of the study is to investigate if there is a relationship between levels of emotional intelligence and burnout among academicians. In this context, for the theoretical part, emotional intelligence and burnout was investigated by reviewing the literature and explaining the relationship between emotional intelligence and burnout was determined as the sub-aim of the study. Emotional intelligence of academicians will be determined as Positive Emotional Evaluation, Positive Emotional Management, and Empathetic Susceptibility dimensions by using Chan's EI12 scale. It will be investigated if the emotional intelligence of the academicians differs according to the demographic characteristics such as their term of employment, age, gender, title, field of education. Maslach Burnout Scale was used to evaluate the burnout dimension. In this study, the burnout dimensions were determined as Emotional Exhaustion, Personal Achievement, Emotional Toughness, Emotional Softening and Depersonalization. The changes in emotional intelligence and elements of burnout were investigated using the demographic variables. During the research conducted to determine the relationship between emotional intelligence and burnout, t-test, variance analysis, factor analysis, correlation and regression analyses were used to test the hypotheses. The relationship was found between emotional intelligence and burnout.

Anahtar Kelimeler

Emotional intelligence, Burnout, Emotional Exhaustion, Depersonalization, Personal Achievement.

Akademisyenlerde duygusal zekâ faktörlerinin tükenmişlik faktörleri ile ilişkisine yönelik bir araştırma: kocaeli üniversitesi örneği

Öz

Akademisyenlerin duygusal zekâsı Chan'in EI12 ölçeği ile ölçülmüş ve duygusal zekânın boyutları Pozitif Duygusal Değerlendirme, Pozitif Duygusal Yönetim ve Empatik Duyarlılık olarak tespit edilmiştir. Tükenmişlik boyutunu değerlendirmek üzere, Maslach Tükenmişlik Envanteri (Maslach Burnout Scale) kullanılmıştır. Tükenmişliğin boyutları bu çalışmada Duygusal Tükenme, Kişisel Başarı, Duygusal Katılaşma, Duygusal Yumuşama ve Duyarsızlaşma olarak belirlenmiştir. Demografik değişkenlerle de duygusal zekâ ve tükenmişlik unsurlarındaki değişiklikler incelenmiştir. Duygusal zekâ ile tükenmişlik arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik yapılan araştırmada hipotezlerin test edilmesinde, t testi, varyans analizi, faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Duygusal zekâ ile tükenmişlik arasında ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Zekâ, Tükenmişlik, Duygusal Tükenme, Duyarsızlaşma, Kişisel Başarı.

Kaynakça

• Aslan, Ş. ve Özata, M. (2008). Duygusal zekâ ve tükenmişlik arasındaki ilişkilerin araştırılması: sağlık çalışanları örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2008 (30): 77-97.
• Atabek, E. (1999). Bizim duygusal zekâmız. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Bar‐On, R. (2003). How important is it to educate people to be emotionally and socially intelligent, and can it be done?. Perspectives in Education, 21 (4):3- 13.
• Baysal, A. (1995). Lise ve dengi okul öğretmenlerinde meslekte tükenmişliğe etki eden faktörler. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Budak, G. ve Sürvegil, O. (2005). Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2): 95- 108.
• Brown, R. F. ve Schutte, N. S. (2006). Direct and indirect relationships between emotional intelligence and subjective fatigue in university students. Journal of Psychosomatic Research, 60 (6): 585-593.
• Chan, D. W. (2006). Emotional intelligence and components of burnout among chinese secondary school teachers in Hong Kong. Teaching and Teacher Education, 22 (8): 1042-1054.
• Cordes, C. L. ve Dougherty, T. W. (1993). A review and in integration of research on job burnout. Academy of Management Review, 18 (4): 621-656. Cooper, R. K. ve Sawaf, A. (2003). Liderlikte duygusal zekâ. Çev: Zelal Bedriye Ayman, Banu Sancar, 3.Baskı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Çapri, B. (2006). Tükenmişlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1): 62-77.
• Damasio, A. R. (1999). Descartes'in yanılgısı. Çev. Bahar Atlamaz. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Duran, A., Extremera, N., Rey, L., Fernandez-Berrocal P. ve Montalban, F. M. (2006). Predicting academic burnout and engagement in educational settings: assessing incremental validity of perceived emotional intelligence beyond perceived stress and general self-efficacy. Psicothema, 18 (Özel Sayı 1): 158-164.
• Doğan, S. (2005). Personel güçlendirme. İstanbul: Sistem Yayıncılık. Druskat, V. U. (2007). “Emotional intelligence and performance at work”, Dokuz Eylül Üniversity International Emotional Intelligence and Communication Symposium, May 7-9, İzmir, Turkey.
• Gaines, J. ve Jermier, J. M. (1983). Emotional exhaustion in a high stress organization. Academy of Management Journal, 26 (4): 567-586.
• Gerits, L., Derksen, J. L., Verbruggen A.B. ve Katzko, M. (2005). Emotional intelligence profiles of nurses caring for people with severe behaviour problems. Personality and Individual Differences, 38 (1): 33-43.
• George, J. (2000). Emotions and leadership: the role of emotional intelligence. Human Relations, 53 (8): 1027-1055.
• Goleman, D. (2000). Duygusal zekâ. Çev: Banu Seçkin Yüksel, İstanbul: Varlık Yayınları.
• Güllüce, A. Ç. ve İşcan, Ö. F. (2010). Mesleki tükenmişlik ve duygusal zekâ arasındaki ilişki. Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5 (2): 7-29.
• İkiz, E. ve Totan, F. (2012). Üniversite öğrencilerinde öz-duyarlılık ve duygusal zekânın incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1): 51-71.
• Kocayörük, A. (2004). Duygusal zekâ eğitiminde drama etkinlikleri. 1.Basım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Lacktritz, J. R. (2004). Exploring burnout among university faculty: incidence, performance, and demographic issues. Teaching and Teacher Education, 20 (7): 713-729.
• Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1982). Burnout in health professions: a social psychological analysis. G. Sanders ve J. Suls (Der.), Social psychology of health and illness: İçinde 227-251. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52 (1): 397-422.
• Oginska-Bulik, N. (2005). Emotional intelligence in the workplace: exploring its effects on occupational stress and health outcomes in human service workers. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 18 (2): 167-175.
• Onay, M. ve Uğur, B. (2011). Sağlıktaki memnuniyetin sessiz sihri: “duygusal zekâ”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2): 23-34. Sürgevil, O. (2006). Çalışma hayatında tükenmişlik sendromu. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
• Wong, C. S. ve Law, K. S. (2002). The effects of leader and follower emotional intelligence on performance attitude: an exploratory study. The Leadership Quarterly, 13 (3): 243-274.
• Zampetakis, L. A., Beldekos, P. ve Moustakis,V. S. (2009). Day‐today entrepreneurship within organizations: the role of trait emotional intelligence and perceived organizational support. European Management Journal, 27 (3): 165-175