ÇALIŞMA HAYATINDA COVID-19 PANDEMİSİNE MARUZ KALANLARIN SOSYAL GÜVENLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 672 - 693, 05.06.2020

Ammar Yasir Korkusuz

https://doi.org/10.16953/deusosbil.722975

Cited By: 1

Öz

Aralık 2019’da Çin’in Vuhan kentinde başlayan yeni koronavirüs hastalığı (COVID-19) kısa sürede küresel bir salgına dönüşmüştür. Çalışma alanında bu salgına yakalanan çalışanların sosyal güvenlik açısından sahip olacakları haklar, hastalığın iş kazası veya meslek hastalığı olarak tanımlanıp tanımlanmayacağına bağlı olarak değişmektedir. COVID-19’un iş kazası mı, meslek hastalığı mı yoksa normal hastalık olarak mı tanımlanacağı belirsizdir. Bu çalışmada ilk olarak iş kazası ve meslek hastalıkları arasındaki farklar incelenmiştir. Sonrasında COVID-19’un iş kazası veya meslek hastalığı nitelikleri konusunda Türkiye’deki ve dünyadaki görüşler araştırılmıştır. Yapılan iş ile COVID-19 arasında doğrudan bir ilişki bulunan, maruziyet riski yüksek işlerde çalışanların COVID-19’a yakalanmasının meslek hastalığı niteliğinde olacağı ancak diğer çalışanların COVID-19’a yakalanmalarının iş kazası veya meslek hastalığı niteliğinde olmayacağı görüşü tercih edilen görüş olarak sunulmuştur. Çalışmanın son bölümünde COVID-19’a yakalanan çalışanların SGK’dan (Sosyal Güvenlik Kurumu) alabilecekleri parasal yardımlar belirtilmiştir. Yazarın bilgisine göre bu çalışma; iş kazası ve meslek hastalığının farklarını tartışarak çalışma alanında COVID-19’a yakalanmanın iş kazası ve meslek hastalığı niteliğini araştıran ve COVID-19 sonrası çalışanların sosyal güvenlik haklarını inceleyen ülkemizdeki ilk çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Güvenlik, Koronavirüs Hastalığı (COVID-19), Meslek Hastalığı, İş Kazası, İş Güvenliği

EVALUATION OF THE COVID-19 PANDEMIC INFECTION IN WORK FIELD FROM THE PERSPECTIVE OF SOCIAL SECURITY

Öz

The new coronavirus disease (COVID-19), which started in Wuhan, China in December 2019, rapidly became a global epidemic. In terms of social security, the rights of workers who was infected in the work field, depend on whether the disease is identified as a work accident or an occupational disease. It is uncertain whether COVID-19 to be identified as work accident, occupational disease or normal disease. In this study, firstly, the differences between work accidents and occupational diseases are examined. Afterwards, the concepts in Turkey and in the world about identifying COVID-19 as work accident or occupational disease were investigated. It is suggested that, the case for infected employees, whose duties directly related with COVID-19 and who work at high risk of exposure to COVID-19, should be identified as an occupational disease. However, in the case for other employees, COVID-19 should not be identified as a work accident or occupational disease. In the last part of the study, financial supports of SGK (Social Security Institution in Turkey) for COVID-19 infected employees are specified. To the author's knowledge, this is the first study in Turkey to investigate the differences of work accident and occupational disease in order to identify infection of COVID-19 in work environment and the social security rights of employees after COVID-19 infection.

Anahtar Kelimeler

Social Security, Coronavirus Disease (COVID-19), Occupational Disease, Work Accident, Occupational Safety

Kaynakça

• Akarsu, H., Ayan, B., Çakmak, E., Doğan, B., Boz Eravcı, D., Koçak, D., & Karaman, E. (2013). Meslek Hastalıkları. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi.
• BBC (2020). Sağlık Bakanı Koca: Bugün 63 kişi vefat etti, 601 sağlık çalışanı hastalığa yakalandı. https://www.bbc.com/turkce/live/haberler-dunya-52088533, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• Beeck, R. Op De, & Broek, K. Van den. (2016). Accidents and incidents - OSHWiki. https://oshwiki.eu/wiki/Accidents_and_incidents, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• Cascella, M., Rajnik, M., Cuomo, A., Dulebohn, S. C., & Di Napoli, R. (2020). Features, evaluation and treatment coronavirus (COVID-19). StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32150360, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• Güzel, A., Okur, A. R., & Caniklioğlu, N. (2009). Sosyal güvenlik hukuku (12. Bası). İstanbul: Beta Yayınevi.
• ILO (2002). International Labour Organization. P155 - Protocol of 2002 to the Occupational Safety and Health Convention 1981, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:P155#A10, (Erişim Tarihi: 21 Nisan 2020).
• ILO (2015). International Labour Organization. 102 No’lu Sosyal Güvenlik (Asgari Standartlar) Sözleşmesi. https://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377270/lang--tr/index.htm, (Erişim Tarihi: 21 Nisan 2020).
• ILO (2020). International Labour Organization. Can COVID-19 be classified as an occupational disease?, ILO Standards and COVID-19 (coronavirus). https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_norm/---normes/documents/publication/wcms_739937.pdf, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• İSGGM (2015). İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü. Meslek hastalıkları ve iş ile ilgili hastalıklar tanı rehberi. Ankara.
• ISSA (2020). International Social Security Association. Can COVID-19 be considered an occupational disease?. https://ww1.issa.int/news/can-covid-19-be-considered-occupational-disease, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• Korkusuz, M. R., & Korkusuz, A. Y. (2017). Sosyal güvenliğin temel risklerinden iş kazaları ve mağdurların hakları. Uluslararası Hakemli İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Dergisi (UHİGÇSD), 2017 (3), 30–54.
• Korkusuz, M. R., & Uğur, S. (2016). Sosyal güvenlik hukuku (5. Baskı). İstanbul: Ekin Yayınevi.
• Laurie, A. (1998). Statistics of occupational injuries. Sixteenth International Conference of Labour Statisticians. Geneva: International Labour Organization.
• Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y., & Feng, Z. (2020a). Early Transmission dynamics in Wuhan, China, of novel coronavirus-infected pneumonia. The New England Journal of Medicine, 382 (13), 1199–1207. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001316
• Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y., & Feng, Z. (2020b). Presumed asymptomatic carrier transmission of COVID-19. JAMA, 323 (14),1406–1407. https://doi.org/10.1001/jama.2020.2565
• Oğuz, Ö. (2018). İş Kazası ve meslek hastalığında sigortalıya sağlanan yardımlar. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7 (18), 317–332. https://doi.org/10.31199/hakisderg.416837
• Şahan, C., Aydın Özgür, E., Arkan, G., Alagüney, M. E., & Demiral, Y. (2020). COVID-19 Pandemisi’nde meslek hastalığı tanı kılavuzu. https://korona.hasuder.org.tr/wp-content/uploads/Mesleksel-COVID_19_Tanı_Rehberi_2020.pdf (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• SGK. (2016a). Sosyal Güvenlik Kurumu. Malullük. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/emekli/malulluk/malullukk, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• SGK. (2016b). Sosyal Güvenlik Kurumu, Ölüm geliri. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/emekli/olen_sigortalinin_haksahipleri/olum_geliri, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• SGK. (2016c). Sosyal Güvenlik Kurumu, Evlenme ödeneği. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/emekli/olen_sigortalinin_haksahipleri/evlenme_odenegi, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• SGK. (2016d). Sosyal Güvenlik Kurumu, Cenaze ödeneği. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/emekli/olen_sigortalinin_haksahipleri/cenaze_odenegi, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• Sözer, A. N. (2015). Türk Sosyal sigortalar hukuku. (2. Baskı). İstanbul: Beta Yayınevi.
• The New York Times. (2020). Coronavirus in Europe: Thousands of health workers out of action. https://www.nytimes.com/2020/03/24/world/europe/coronavirus-europe-covid-19.html, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020).
• TTB (2020). Türk Tabipleri Birliği, Sağlık çalışanında Covid-19 tanısı iş kazası veya meslek hastalığıdır - Koronavirüs (COVID-19). https://www.ttb.org.tr/kollar/COVID19/haber_goster.php?Guid=9223e88e-726a-11ea-b12d-d839943d748d, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020)
• Tuncay, C., & Ekmekçi, Ö. (2016). Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri (18. Bası). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Washington State Department of Labor Industry (2020). Workers’ Compensation Coverage and Coronavirus (COVID-19). https://lni.wa.gov/agency/outreach/workers-compensation-coverage-and-coronavirus-covid-19-common-questions, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020)
• WHO (2004). World Health Organization. Summary of probable SARS cases with onset of illness, , https://www.who.int/csr/sars/country/table2004_04_21/en/, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020)
• WHO (2020). World Health Organization. Q&A on coronaviruses (COVID-19), https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020)
• Worldometer (2020). Coronavirus COVID-19 Virus Pandemic Statistics. https://www.worldometers.info/coronavirus/#countries, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020)
• Wu, D., Shu, T., Yang, X., Song, J.-X., Zhang, M., Wen, L., & Zhou, X. (2020). Plasma metabolomic and lipidomic alterations associated with COVID-19. medRxiv, 14. https://doi.org/10.1101/2020.04.05.20053819
• Yargıtay. (2013). Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2013/3429 E. 2013/26001 K. https://www.lexpera.com.tr/ictihat/yargitay/10-hukuk-dairesi-e-2013-3429-k-2013-26001-t-27-12-2013, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020)
• Yargıtay. (2019). Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2018/5018 E. 2019/2931 K. https://www.lexpera.com.tr/ictihat/yargitay/21-hukuk-dairesi-e-2018-5018-k-2019-2931-t-15-4-2019, (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2020)