FAİZ ORANI PARİTESİ GEÇERLİLİĞİNİN TEST EDİLMESİ: KIRILGAN BEŞLİ ÜLKELER ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 4, 1521 - 1546, 31.12.2020

Ayşe Genç , Barış Aksoy

https://doi.org/10.16953/deusosbil.725710

Öz

Bu çalışmada, “Kırılgan Beşli” olarak adlandırılan ülkelerde (Brezilya, Endonezya, Güney Afrika, Hindistan, Türkiye), 2009-2019 arası veriler aylık bazda kullanılarak korunmasız faiz oranı paritesinin geçerliliğinin, zaman serileri yöntemiyle eşbütünleşme ve asimetrik nedensellik modelleri oluşturularak test edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, Kırılgan Beşli ülkelerde faiz oranı paritesinin geçerliliği hem yapısal kırılmalı eşbütünleşme testleri ile hem de kırılmasız eşbütünleşme testleri ile sınanmış ve elde edilen bulgulara göre, yapısal kırılmayı dikkate almayan (ADF, PP, KPSS) birim kök testleri ve Engle & Granger (EG) (1987) eşbütünleşme testi sonuçları, analize tabi tutulan tüm ülkelerde faiz oranı paritesinin geçerli olmadığını göstermiştir. Aynı testler yapısal kırılmayı dikkate alan Zivot & Andrews (ZA) (1992) yapısal kırılmalı birim kök ve Gregory & Hansen (GH) (1996) yapısal kırılmalı eşbütünleşme modelleri yardımıyla tekrarlandığında ise, analiz sonuçlarının farklılaşabileceği görülmüştür. Yapısal kırılmayı dikkate almayan modellere göre hiçbir ülkede eşbütünleşme tespit edilememişken, yapısal kırılmalı model sonuçlarına göre Brezilya’da eşbütünleşme tespit edilmiş ve faiz oranı paritesinin geçerli olduğu görülmüştür. Dolayısıyla, elde edilen bu sonuç, yapılan çalışmalarda, yapısal kırılmalı modellerin dikkate alınmasının gerekliliğini göstermiştir. Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik testi sonuçlarına göre, Brezilya, Endonezya, Güney Afrika ve Hindistan ülkelerinde nedensellik bulgularına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Faiz Oranı Paritesi, Kırılgan Beşli Ülkeleri, Yapısal Kırılma, Eşbütünleşme, Asimetrik Nedensellik

Kaynakça

• Aslan, N. & Kanbur, A. N. (2007). Türkiye’de 1980 sonrası satın alma gücü paritesi yaklaşımı. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 23(2), 9-43.
• Atasoy, A. B. (2016). Satınalma gücü paritesi, Kırılgan Beşli Ülkeleri’nde geçerli midir?. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16 Özel Sayı, 237-246.
• Ayuso, J. & Restoy, F. (1996). Interest rate parity and foreign exchange risk premia in the ERM. Journal of International Money and Finance, 15(3), 369-382.
• Baharumshah, A. Z., Haw, C. T. & Fountas, S. (2005). A panel study on real interest rate parity in East Asian Countries: Pre- and post-liberalization era. Global Finance Journal, (16), 69-85.
• Bhatt, V. & Virmani, A. (2005). Global integration of India's money market : Interest rate parity in India. Working Paper, (164), 1-20.
• Brüggemann, R. & Lütkepohl, H. (2005). Uncovered interest rate parity and the expectations hypothesis of the term structure: Empirical results for the U.S. and Europe. Econstor, (35), 1-11.
• Camarero, M., Carrion-I-Silvestre, J. L. & Tamarit, C. (2009). Testing for real interest rate parity using panel stationarıty tests with dependence: A note. The Manchester School, 77(1), 112-126.
• Chinn, M. D. (2007). Two essays in international finance: Interest rate parity and the forward premium puzzle. 1. La Follette School Working Paper, 1-16.
• Chinn, M. D. & Meredith, G. (2004). Monetary policy and long-horizon uncovered interest parity. IMF Staf Papers, 51(3), 409-430.
• Cuestas, J. C. & Harrison, B. (2010). Further evidence on the real interest rate parity hypothesis in Central and East European Countries: Unit roots and nonlinearities. Emerging Markets Finance and Trade, 46(6), 22-39.
• Dahalan, J. & Mohammed, U. (2017). Asymmetric causality between exchange rate and interest rate differentials: A test of international capital mobility. International Journal of Globalisation and Small Business, 9(1), 70-79.
• Dickey, D.A. & Fuller, W.A. (1981) Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49 (4), 1057-1072.
• Doğukanlı, H. (2012). Uluslararası finans . Adana: Karahan Yayınları.
• Dornbusch, R. (1985). Purchasing power parity. Nber Working Paper Series, 1-37.
• Enders W. (2015). Applied econometric time series. Fourth Edition, USA: John Wiley & Sons.
• Engle, R. F. & Granger, C. W. (1987). Co-integration and error correction: representation, estimation, and testing. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 55(2), 251-276.
• Erdas, M. L. & Çağlar, A. E. (2018). Analysis of the relationships between Bitcoin and exchange rate, commodities and global indexes by asymmetric causality test. Eastern Journal of European Studies, 9(2), 27.
• Francis, B. B., Hasan, I. & Hunter, D. M. (2002). Emerging market liberalization and the impact on uncovered interest rate parity. Journal of International Money and Finance, (21), 931-956.
• Frenkel, J. A. (1980). The collapse of purchasing power parities during the 1970s. NBER Working Paper Series, (569), 1-31.
• Gregory, A. W. & Hansen, B. E. (1996). Residual-based tests for cointegration in models with regime shifts. Journal of Econometrics, 70, 99-126.
• Gujarati, D. N. (2004) Basic Econometrics. Fourth Edition, New York: The McGraw-Hill Companies.
• Güney, A. & Tunalı, H. (2017). Faiz oranı paritesi yaklaşımı üzerine bir değerlendirme. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(16), 35-48.
• Hatemi-j, A. (2012). Asymmetric causality tests with an application. Empirical Economics, 43(1), 447-456.
• Holtemoller, O. (2005). Uncovered interest rate parity and analysis of monetary convergence of potential EMU accession countries. International Economics and Economic Policy, 2, 33-63.
• Jhy, L. W. & Show, L. C. (1998). A re-examination of real interest rate parity. The Canadian Journal of Economics, 837-851.
• Kılavuz, E., Topcu, B. A. & Tülüce, N. S. (2011). Yükselen ekonomilerde döviz kuru rejimi seçimi: Ampirik bir analiz. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (1), 83-109.
• Küçüksille, E. & Karaoğlan, S. (2016). Kırılgan Beşli ülkelerin Amerikan Doları bazında parite getirileri arasındaki ilişkilerin analizi. Sosyal Bilimler Dergisi, Kasım, 46-61.
• Kwiatkowski, D., Philips, P.C., Schmidt, P. & Shin, Y. (1992). Testing the null hypothesis of stationarity against the alternative of a unit root: How sure are we that economic time series have a unit root?. Journal of Econometrics, 54, 159-178.
• Levich, R. (2013). Interest rate parity. The Evidence and Impact of Financial Globalization, 417-427.
• Lothian, J. R. & Wu, L. (2011). Uncovered interest-rate parity over the past two centuries. Journal of International Money and Finance, 448-473.
• Mike, F. (2018). Faiz oranı paritesi ve etkin piyasa hipotezinin gelişen piyasa ekonomileri için test edilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 65-86.
• Özmen, E. & Gökcan, A. (2004). Deviations from PPP and UIP in a financially open economy: The Turkish evidence. Applied Financial Economics, (14), 779–784.
• Phillips, P. C. B. & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrica, 75(2), 335-346.
• Ruthberg, R. & Zhao, S. (2014). Interest rate parity and monetary integration: A cointegration analysis of Sweden and the EMU. (Degree Project), In Applied Mathematics and Industrial, First Level Economics Stockholm, Sweden.
• Saatcioglu, C. & Korap, L. (2007). Does the interest differential explain future exchange rate return? A re-examination of the uip hypothesis for the Turkish economy. International Research Journal of Finance and Economics, (10), 120-128.
• Seyidoğlu, H. (2013). Uluslararası Finans. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Skinner, F. S. & Mason, A. (2011). Covered interest rate parity in emerging markets. International Review of Financial Analysis, 355-363.
• Tang, K. B. (2011). The precise form of uncovered interest parity: A heterogeneous panel application in ASEAN-5 countries. Economic Modelling, 28(1-2), 568-573.
• Tarı, R. (2015). Ekonometri. 11. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Taylor, M. P. (1987). Risk premia and foreign exchange: A multiple time series approach to testing uncovered interest-rate parity. Review of World Economics, 579-591.
• Vasilyev, D., Busygin, V. & Busygin, S. (2017). Testing and interpreting uncovered interest parity in Russia. Russian Journal of Economics, 158-173.
• Yalçıner, K. (2012). Uluslararası Finansman. Ankara : Detay Yayınları.
• Yılancı, V. & Bozoklu, Ş. (2014). Türk sermaye piyasasında fiyat ve işlem hacmi ilişkisi: Zamanla değişen asimetrik nedensellik analizi. Ege Academic Review, 14(2), 211-220.
• Zhang, J. & Dou, Y. (2010). The effectiveness of interest rate parity. The ANU Undergraduate Research Journal, 99-114.
• Zivot, E. & Andrews, D. W. K. (2002). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 20(1), 25-44.