SMINTHEION BÜYÜK ROMA HAMAMI DAMGA BEZEMELİ GEÇ ROMA SERAMİKLERİ

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 4, 1315 - 1346, 31.12.2020

Onurcan Yavuz

https://doi.org/10.16953/deusosbil.813341

Cited By: 1

Öz

Apollon Smintheion Kutsal Alanı; Anadolu’nun kuzeybatısında, Çanakkale ilinin Gülpınar köyünde yer almaktadır. Kutsal alanda 2008 yılında başlayan Büyük Roma Hamamı kazıları, 2011 yılında tamamlanmıştır. Burada ele geçen ve Geç Roma dönemine tarihlendirilen damga bezemeli seramikler çalışma konusunu oluşturmaktadır. Yapılan kazı çalışmaları sonucunda ortaya çıkarılmış yirmi dokuz adet damga bezemeli seramik çalışılmak üzere değerlendirmeye alınmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda bunların yirmi dört tanesinin Foça’da üretilen damgalılara, beş örneğin ise Afrika üretimi damga bezemeli seramikler olduğu anlaşılmıştır. Örneklerin repertuar çeşitliliğine bakıldığında; on tanesinin haç ve varyasyonlarına, sekiz tanesinin hayvan, beş tanesinin bitkisel, dört tanesinin geometrik ve iki tanesinin de insan damga bezemesi taşıdığı görülmektedir. Yapılacak bu çalışma ile MS 4-6. yüzyıllar arasına tarihlendirilen damga bezemelilerin Batı Anadolu ve özelliklede Troas Bölgesi’ndeki diğer kentlerle olan ilişkilerine değinilerek hangi damga bezemelerin daha baskın olarak kullanıldığı, bunların birbirleriyle olan benzerlik ve farklılıklarının ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Smintheion, Roma Hamamı, Roma Seramiği, Damga Bezeme

Kaynakça

• Açar, E. (2017). Antandros Nekropolü Geç Roma Yerleşimi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Adıbelli, I. A. (2006). Tarsus Geç Roma Seramiği. (Yayınlanmamış Geç Roma Seramiği). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aktaş, R. (2018). Antandros Kazısı Yamaç Ev Roma Dönemi Seramikleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Aktaş, R. & Sezgin, E. & Çilingiroğlu, Ç. (2019). İzmir-Karaburun Yüzey Araştırmasında Ele Geçen Roma Dönemi Seramikleri, OLBA XXVII, 408-410
• Ayaz. M. (2014). Asos Kuzey Stoası Kırmızı Astarlı Roma Seramiği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Смокотина, A. B. (2009). “Штампы На Ранневизантийской Краснолаковой Керамике Из Раскопок г. Боспора”, “Stamps on the Early-Byzantine Red- Slip Wares from Excavations of the City of Bosporus”, The Bosborus, Materials on the Archaeology, History and Ethnography of Tavria, Vol. XV, 163-171.
• Doğer, L. (2007). Byzantine Ceramics: Excavation at Smyrna Agora, B. Böhlendorf- Arslan, A.O. Uysal, J. Witte- Orr (eds.), Çanak, Akdeniz ve Çevresindeki Arkeolojik Kazılarda Ele Geçen Geç Antik ve Ortaçağ Seramiği ve Mimari Seramiği, Byzas 7, (ss. 97-122). İstanbul: Ege Yayınları.
• Domzalski, K. (2012). At The Crossroads of trade Routes: terra sigillata, red slip wares and related fine pottery from the Polish excavations in Ptolemais (2002-2009), Ptolemais in Cyrenaica Studies İn Memory Of Tomasz Mikocki, University of Warsaw Institute of Archaeology, 337-341.
• Domzalski, K. (2013). Terra Sigillata, Red Slip And Glazed Wares From Jiyeh (Porphyreon) And Chhim in Lebanon. Similarities And Differences in Supplying Coastal and Mountain Customers, Archeologia 64, 38-40.
• Erol, D. (2011). Smyrna Agorasında Ele Geçen Terra Sigillata ve Geç Roma Seramiği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Eiwanger, J. (1981). Keramik und Kleinfunde aus der Damokratia-Basilika in Demetrias, Demetrias IV, Teil 1
• Ergürer, E. (2012). Parion Roma Dönemi Seramiği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Ergürer, E. (2016), Parion Tiyatrosunda Bulunan Seramikler, (Ed. C. Başaran – E. Ergürer), Parion Roma Tiyatrosu, (ss. 139-141). İstanbul: İçdaş Yayınları.
• Ergül, G. (2019). Parion Roma Hamamı 2014 Yılı Kazı Çalışmalarından Bir Grup Geç Roma Seramiği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversite Edebiyat Fakültesi Dergisi 2 (1). 44-56.
• Fulford, M. G. & Peacock, D. P. S. (1984). Excavations at Carthage: The British Mission Vol. 1, 2, The Pottery and Other Ceramic Object From The Site, London.
• Hayes, J. W. (1972). Late Roman Pottery. London: The British School at Rome.
• Hayes, J. W. (2008). Roman Pottery Fine-Ware Imports. The Athenian Agora. Vol. 32, New Jersey: The Amerıcan School Of Classıcal Studıes At Athens.
• Hellström, P. (1965). Labraunda; Pottery of Classical and Later Date Terrecotta Lamp and Glass; Swedish Excavations and Researches, vol. II, part, 1.
• Heath, S. & Tekkök, B. (2007-2008). Greek, Roman and Byzantine Pottery at Ilion (Troia), 2007-2008 Project Troia.
• Johnson, B. L. (2008). Ashkelon 2: Imported Pottery of The Roman and Roman Periods, U.S.A: Harvard Semitic Museum Publications.
• Kaplan, D. (2018). The Roman Baths And Related Structures / Smıntheıon Studıes I. Ankara: Pozitif Matbaa.
• Koçyiğit, O. (2013), Troas Bölgesi Geç Antik Konut Mimarlığı Üzerine Gözlemler, Sanat Tarihi Dergisi cilt: XXIV, Sayı: 1, 152-153.
• Mackensen, M. (1993). Die Spatantiken Sigillata und Lampentöpfereien von El Mahrine (Nord Tunusien). Studien Zur Nordafrikanischen Feinkeramik des 4. Bis 7. Jhr., Münchner Beitrage Zur Vor und Frühgeschischte, band 50, Münih.
• Mackensen, M. & Schneider, G. (2002). Production centres of African red slip ware (3rd-7th c.) in northern and central Tunisia: archaeological provenance and referance groups based on chemical analysis, Journal of Roman Archaeology Volume 15, 121-158.
• Mimaroğlu, S. (2017). Myndos (Asar Adası) Geç Antik Dönem Seramikleri, Sanat Tarihi Dergisi 26 (2), 333-361.
• Mocanu, M. (2012). Late Roman Fine Pottery With Stamped Decoration Discovered At (L?) İbida (Province of Scythia), Congressvs Vicesimvs Septimvs Rei Cretariæ Romanæ Favtorvm Singidvni Habitvs MMX (Ed. Susanne Biegert), (ss. 107-111), Rei Cretaarie Romane Favtorum Acta 42.
• Opait, A. (2004). Local and Imported Ceramics in the Roman Province of Scythia (4th- 6th centuries AD), BAR- IS 1274, England: The Basingstoke Press.
• Özgünel, A. C. (1982). Chryse-Apollon Smintheus Tapınağı 1980-1981 Yılı Kazıları, IV. Kazı Sonuçları Toplantısı, Ankara, 207-208.
• Prieto, F. J. N. (1984). Algunos datas sobre las importaciones de ceramica ‘Late Roman C’ en la Peninsula İberica, Papers in Iberian Archaeology, BAR-IS 193 (ii), 540-548. Rautman, M. L. (1995). “Two Late Roman Wells at Sardis”, AASOR 53, 44-45.
• Reynal, C. A. & Sodini, J. P. (1992). La Ceramique Paleochretienne De Thasos (Aliki,Delkos, Fouilles Ancinnes), Etudes Thasiennes XIII, Athens.
• Sabine, L. & Sauer, R. (2005). “Late Roman C-Ware und Lokale Spätantike Feinware aus Ephesos”, Spätantike und mittelalterliche Keramik aus Ephesos, Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften , Band 13, 143-201.
• Şimşek, C. & Bilgin, M. (2018). Leodikeia Geç Antik Çağ Seramikleri, Leodikeia Çalışmaları Ek Yayın Dizisi, Geç Antik Çağ’da Lykos Vadisi ve Çevresi, Ege Yayınları, 181.
• Topoleanu, F. (2003). “La Diffusion de la Ceramique D’Asie Mineure A Halmyris a L’Epoque Romaine Tardive: Importations et Imitations Locales”, (Ed. Catherine Abadie- Reynal), Les Ceramiques en Anatolie aux Epoques Hellenistique et Romain:Varia Anatolica, XV. Paris, 209-217.
• Tüzün, B. (1997). Alexandria Troas Yüzey Seramikleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Uğuz, G. (2015). Phokaia’nın Kuzeyinde Geç Roma Dönemi Bir Terra Sigillata Atölyesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Waagé, F. O. (1933). ‘‘The American Excavations in the Athenian Agora: First Report’’, Hesperia 2, No: 2, 297-299.
• Waagé, F. O. (1948). ‘‘Hellenistic and Roman Tableware of North Syria’’, Antioch on the Orontes IV. Part One, Ceramic and Islamic Coins, New Jersey: Princeton University Press. Williams, C. (1989). Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery, Pontifical Institude of Mediaeval Studies, Toronto: Pontifical Institute of Mediaeval Studies.
• Yeşilova, H. (2007). Allianoi Antik Ilıcası Erken Bizans Dönemi Seramikleri (Kırmızı Astarlı Kaplar ve Günlük Kullanım Kapları, 1999-2005). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Zhuravlev, D. V. (2002). “Terra Sigillata and Red Slip Pottery in The North Pontic Region (A Short Bibliographical Survey)”, Ancient Civilizations from Scythia to Siberia 8. 3- 4, 267.