SOSYAL MEDYANIN KAMUSAL ALAN OLUŞTURMA POTANSİYELİ ÜZERİNE: BOOKSTAGRAM ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 1, 109 - 140, 31.03.2021

Emel Uzun Yedekci Erdem Yedekci

https://doi.org/10.16953/deusosbil.728206

Cited By: 1

Öz

Günümüzde her yanı saran yeni medya teknolojileri ve beraberinde çoğalan sosyal medya kullanımı, yeni birçok soruyu gündeme taşımıştır. Sosyal medyanın yeni bir kamusal alan oluşturup oluşturamayacağı sorusu da bunlardan biridir. Demokratik bir kamusal alan umudu, bu yeni teknolojilerle birlikte mümkün olabilecek midir? Çok sayıda kullanıcıya sahip bir sosyal ağ olan Instagram üzerinden gerçekleştirilen araştırmanın temel sorusu budur. Instagram birçok farklı kategoride paylaşımın gerçekleştirildiği bir sosyal ağdır. Bu çalışmada odaklanılan grup ise yoğunluklu olarak kitap paylaşımı yapan ve çoğunlukla kendilerine “Bookstagram” adını veren hesaplardır. Bu hesaplara odaklanılmasının nedeni, kamusal alanın ortaya çıktığı dönemlerde edebiyatla olan yakın ilişkisidir. Anket ve söylem analizi yöntemlerinin kullanıldığı araştırma, Bookstagram hesaplarının yeni bir kamusal alan yaratma potansiyeli olup olmadığı sorusunu sormaktadır. Kamusal alan, farklılıkların oluşturduğu çoğunlukla var olabilmektedir. Sosyal medya mecraları da birçok farklı ağdan meydana gelmektedir. Bu bakımdan, bu araştırma büyük bir çemberin sadece bir halkasıdır. Diğer halkalarla/diğer araştırmalarla desteklenen bir çember, sosyal medyanın kamusal alan oluşturma potansiyeli konusunda bizlere daha kapsamlı cevaplar verebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kamusal Alan, Sosyal Medya, Instagram, Bookstagram

ON THE POTENTIAL OF SOCIAL MEDIA TO CREATE A PUBLIC SPHERE: BOOKSTAGRAM EXAMPLE

Öz

Today, new media technologies and increasing social media usage have risen many new questions. The question of whether social media can create a new public sphere is one of them. Will the prospect of a democratic public sphere be possible with these new technologies? This is the main question of research conducted through Instagram, a social network with many users. Instagram is a social network where sharing is performed in many different categories. The group that is focused on this study are the accounts that extensively share books and often call themselves "Bookstagram". The reason for focusing on these accounts is because of their close relationship with literature during periods when the public sphere arises. The research, which used survey and discourse analysis methods, asks whether Bookstagram accounts have the potential to create a new public sphere. The public sphere generally can be created by majorities which have many differences. Social media channels also consist of many different networks. In this regard, this research is only a small part of a large research area. Supporting the field with other researches can give us more comprehensive answers on the potential of social media to create a public sphere.

Anahtar Kelimeler

Public Sphere, Social Media, Instagram, Bookstagram

Kaynakça

• Acar, N. O. (2013). Özgürlük alanı olarak sunulan sosyal medya ve Taksim Gezi Parkı eylemleri. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (20), 178-193.
• Andersson, L. (2017). Neoliberal söyleme karşı alternatif medyanın eleştirel gücünün alternatifsizliği. A. Ay & B. Öztürk (Çev.). F. Aydoğan (Ed.), Yeni medya kuramcılarından yeni medya kuramları içinde (ss. 85- 110). İstanbul: Der Yayınları.
• Arendt, H. (1994). İnsanlık durumu. B. S. Şener (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aydoğan, F. & A. Akyüz (2010). Önsöz. F. Aydoğan & A. Akyüz (Der.), İkinci medya çağında internet içinde. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Aydoğan, F. (2011). Tüm boyutlarıyla küresel medya. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Bauman, Z. (2017). Akışkan modernite. S. O. Çavuş (Çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Briggs, A. & P. Burke (2011). Medyanın toplumsal tarihi. Ü. H. Yolsal & E. Uzun (Çev.). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Budak, H. (2016). Kamusal alanda dönüşen yapılar: agoradan sanal uzama. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (36), 507-530.
• Cangızbay, K. (2004). Globalleşme ve kamusal alan. M. Özbek (Ed.), Kamusal alan içinde (ss.285-307). İstanbul: Hil Yayınları.
• Castells, M (2013). İsyan ve umut ağları: İnternet çağında toplumsal hareketler. E. Kılıç (Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Curan, J. (2014). Medya ve demokrasi: Yeniden değer biçme. S. İrvan (Der.), Medya kültür siyaset içinde (ss. 135-191 ). Ankara: Pharmakon Yayınevi.
• Çambay, S. O. (2015). Bir toplumsallaşma aracı olarak yeni medya: kuramsal bir değerlendirme. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 237-247.
• Çobanoğlu, Y. (2019). Değişen kamusallığın yeni “siyaset yapma” mekânı olarak sosyal medya – (Politik kimlikler ile kamusal haklar ilişkisi bağlamında twitter örneği). OPUS–Uluslararası Toplum Araştırma-ları Dergisi, 10(17), 696-737.
• Filibeli, T. E. & O. Şener (2019). Manipüle edilmiş enformasyonel bir vitrin ve popülist bir enformasyon alanı olarak Twitter. Moment Dergi, 6(2), 492-515.
• Fraser, N. (2004). Kamusal alanı yeniden düşünmek: Gerçekte varolan demokrasinin eleştirisine bir katkı. M. Özbek (Ed.), Kamusal alan içinde (ss. 103-132). İstanbul: Hil Yayınları.
• Fuchs, C. (2014). Social media: A critical introduction. London: Sage Publications.
• Giddens, A. (2005). Sosyoloji. H. Özel & C. Güzel (Çev.). Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Göker, G. (2015). İletişimin Mcdonaldlaşması: Sosyal medya üzerine bir inceleme. Turkish Studies, 10(2), 389-410.
• Güven, Z. C., & M. E. Satır (2018). Yeni bir kamusal alan arayışı olarak change.org. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 46, 257-274.
• Habermas, J. (2004). Kamusal alan. M. Özbek (Ed.), Kamusal alan içinde (ss. 95-102). İstanbul: Hil Yayınları.
• Habermas, J. (2017), Kamusallığın yapısal dönüşümü. T. Bora & M. Sancar (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Holub, R. C. (1991). Jürgen Habermas: Critic in the public sphere, London and New York: Routledge.
• Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. New York: New York University Press.
• Keane, J. (2010). Medya ve demokrasi. H. Şahin (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Köselerli, B. B. (2017). Yeni medya ortamının yeni kamusal alan olarak kullanımı üzerine bir değerlendirme. Humanities Sciences, 12(1), 51-64.
• Kruse, L. M., D. R. Norris & J. R. Flinchum, (2017). Social media as a public sphere? Politics on social media. The Sociological Quarterly, 59(1), 62-84.
• Loader, B. D. & D. Mercea (2011). Networking democracy? Social media innovations and participatory politics. Information, Communication and Society, 14(6), 757–69.
• Miriam, H. (2004). Yirmi yılın ardından Negt ve Kluge’nin “kamusal alan ve tecrübe”si: Değişken karışımlar ve genişlemiş alanlar. M. Özbek (Ed.), Kamusal alan içinde (ss. 141-177). İstanbul: Hil Yayınları.
• Negt, O & A. Kluge. (2004). Kamusal alan ve tecrübe’ye giriş. M. Özbek (Ed.), Kamusal alan içinde (ss. 133-139). İstanbul: Hil Yayınları.
• Özbek, M. (2004a). Giriş: Kamusal alanın sınırları. M. Özbek (Ed.), Kamusal alan içinde (ss. 19-89). İstanbul: Hil Yayınları.
• Özbek, M. (2004b). Giriş: Politik kamusal alan ve kolektif yaratıcılık. M. Özbek (Ed.), Kamusal alan içinde (ss. 181-232). İstanbul: Hil Yayınları.
• Özbek, M. (2004c). David Harvey’e göre postmodernliğin durumu ve tarihsel materyalizm. M. Özbek (Ed.), Kamusal alan içinde (ss. 233-236). İstanbul: Hil Yayınları.
• Özçetin, B., U. T. Arslan & M. Binark (2012). Türkiye’de internet, kamusallık ve demokratik kanaat oluşumu. Folklor / Edebiyat Dergisi, 18(72), 51-76.
• Özgül, G. E. (2012). Bir görme biçimi olarak yeni medya: Kamusal bir alan imkânının araştırılması. Journal of Yasar University, 26(7), 4526-4547.
• Papacharissi, Z. (2002). The virtual sphere: The internet as a public sphere. New Media & Society, 4(1), 9-27.
• Saka, E. & A. Dağsalgüler (2007). Yeni iletişim teknolojileriyle Habermas’ın Kamusal Alanı’nı yeniden düşünmek. Ö. Yılmazkol (Ed.), Medya Okumaları içinde (ss. 161-173). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Saka, E. (2012). Siber medya sonrası kamusal alan ve gazetecilik pratikleri. Folklor/Edebiyat, 18(72), 35-50.
• Sayımer, İ. (2014). Yeni medya ortamlarında ağlar oluşturan toplumsal hareket deneyimleri. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 2(2), 97-112.
• Sennett, R. (2013). Kamusal insanın çöküşü. S. Durak & A. Yılmaz (Çev.). İstanbul: Ayrıntı yayınları.
• Shirky, C. (2008). Here comes everybody: The power of organizing without organizations. New York: Penguin Press.
• Topbaş, H., & A. Doğan (2016). Toplumsalın yeni agorası olarak sosyal medya: Eleştirel yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1), 124-148.
• Trenz, H., (2009). Digital media and the return of the representative public sphere, Javnost-The Public/European Institute for Communication & Culture, 16(1), 33-46.
• Varol, A. (2010). Bilgi toplumunda kamusal alan. Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 121-129.
• Yegen, C. (2013). Demokratik ve yeni bir kamusal alan olarak sosyal medya. ANEMON Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 119-135.
• Yegen, C. (2014). Bir dijital aktivizm biçimi olarak slaktivizm: change.org örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 1(8), 84-108.