A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN LEADERSHIP STYLES AND LEADER-MEMBER EXCHANGE IN THE CONTEXT OF PSYCHODYNAMIC LEADERSHIP APPROACH: THE MODERATOR EFFECT OF ORGANIZATION CULTURE

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 3, 1335 - 1360, 30.09.2022

Utku Demirci Soner Taslak

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1106298

Öz

It is known that many studies have been done on the idea of leadership in the management discipline. When the theories, approaches and models put forward for a better understanding and explanation of the concept of leadership are examined in general, it has been determined that these studies mostly deal with tangible and rational leadership behaviors. Unlike previous leadership approaches the psychodynamic leadership approach tries to understand the intangible and irrational leader behaviors by going beyond concrete and rational events.
From this point of view, the main purpose of the study is to scrutinize the relationship between leadership styles and leader-member exchange within the context of psychodynamic leadership approach and to reveal whether organizational culture has a moderator role in this relationship. In order to carry out the research, a population of 156 people consisting of the mayor of Muğla Metropolitan Municipality and middle level managers and top executives working in this municipality was determined. It was collected data via face-to-face survey method and interview and the sample of study was consisted 128 participant. Data collected were analyzed with the mixed method (quantitative and qualitative method).
As a result of the analysis, it was determined that there is a significant and positive relationship between the transformational leadership style and all sub-dimensions of the leader-member exchange. In other words, a transformational leader profile emerged in the perception of the followers. Similarly it was seen that there is a leader who has transformational leader characteristics as a result of the interview conducted in the context of the psychodynamic leadership approach. It has been found that organizational culture does not have a moderator role in the relationship between leadership styles and leader-member exchange.

Anahtar Kelimeler

Psychodynamic leadership approach, Leadership styles, Leader-member exchange, Organization culture

PSİKODİNAMİK LİDERLİK YAKLAŞIMI BAĞLAMINDA LİDERLİK TARZLARI İLE LİDER-ÜYE ETKİLEŞİMİ İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN DÜZENLEYİCİ ETKİSİ

Öz

Yönetim disiplininde liderlik düşüncesi üzerine birçok çalışmanın yapıldığı bilinmektedir. Liderlik kavramının daha iyi anlaşılması ve açıklanması adına ileri sürülen teorilere, yaklaşımlara ve modellere genel olarak bakıldığında bu çalışmaların daha çok somut ve rasyonel nitelikteki liderlik davranışlarını ele aldığı tespit edilmiştir. Psikodinamik düşünce anlayışından doğan ve liderlik olgusuna yeni bir pencere açan psikodinamik liderlik yaklaşımı ise daha önceki liderlik yaklaşımlardan farklı olarak somut ve rasyonel olayların ötesine geçerek soyut ve irrasyonel nitelikteki lider davranışlarını da anlamaya çalışır.
Bu noktadan hareketle, psikodinamik liderlik yaklaşımı bağlamında liderlik tarzları ile lider-üye etkileşimi arasındaki ilişkinin irdelenmesi ve bu ilişkide örgüt kültürünün düzenleyici bir rolünün olup olmadığının ortaya çıkartılması çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Araştırmanın gerçekleştirilebilmesi adına Muğla Büyükşehir Belediyesi başkanı ile bu belediyede görev yapan orta ve üst kademe yöneticilerden oluşan 156 kişilik bir evren belirlenmiştir. Anket ve görüşme teknikleriyle veri toplanan 128 katılımcı, çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Elde edilen veriler karma yöntem (nicel ve nitel yöntemler) ile analiz edilmiştir.
Yapılan analizler neticesinde dönüşümcü liderlik tarzı ile lider-üye etkileşiminin tüm alt boyutları arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Bir başka ifadeyle, takipçilerin algısında bir dönüşümcü lider profili ortaya çıkmıştır. Bu duruma benzer olarak psikodinamik liderlik yaklaşımı bağlamında yapılan görüşme sonucunda dönüşümcü lider anlayışına ve özelliklerine sahip bir liderin varlığı görülmüştür. Örgüt kültürünün ise liderlik tarzları ile lider-üye etkileşimi arasındaki ilişkide düzenleyici bir rolünün olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikodinamik liderlik yaklaşımı, Liderlik tarzları, Lider-üye etkileşimi, Örgüt kültürü.

Kaynakça

• Akdemir, B. & Özer, E. K. (2018). Psikodinamik yaklaşım temelinde liderlik. Social Sciences Studies Journal, 4(13), 39-50.
• Arkonaç, S. (1998). Psikoloji: Zihin süreçleri bilimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Bass, B. M. & Avolio, B. (1993). Transformational leadership: A response to critiques. M. Chemers & R. Ayman (Eds.), Leadership theory and research: Perspectives and directions (ss. 49-80). New York: Academic Press.
• Bowditch, J. L. & Buono, A. F. (1997). A primer on organizational behaviour. New York: John Wiley & Sons.
• Burns, M. G. (1978). Leadership. New York: Harper-Row.
• Cilliers, F. (2018). The experienced impact of systems psychodynamic leadership coaching amongst professionals in a financial services organisation. South African Journal of Economic and Management Sciences, 21(1), 1-10.
• Cilliers, F. & Terblanche, L. (2010). The systems psychodynamic leadership coaching experiences of nursing managers. Health SA Gesondheid, 15(1), 1-9.
• Danışman, A. & Özgen, H. (2003). Örgüt kültürü çalışmalarında yöntem tartışması: niteliksel-niceliksel yöntem ikileminde niceliksel ölçümler ve bir ölçek önerisi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 91-124.
• Dansereau, F., Graen, G. & Haga, W. J. (1975). A vertical dyad linkage approach to leadership within formal organizations: A longitudinal investigation of the role making process. Organizational Behavior and Human Performance, 13(1), 46-78.
• De Jager, W. J., Cilliers, F. & Veldsman, T. (2003). Leadership development from a systems psychodynamic consultancy stance. SA Journal of Human Resource Management, 1(3), 85-92.
• Epitropaki, O. & Martin, R. (2005). From ideal to real: A longitudinal study of the role of implicit leadership theories on leader-member exchanges and employee outcomes. Journal of Applied Psychology, 90(4), 659-676.
• Gerstner, C. R. & Day, D. V. (1997). Meta analytic review of leader-member exchange theory: Correlates and construct issues. Journal of Applied Psychology, 82(6), 827-844.
• Graen, G. B. & Uhl-Bien, M. (1995). Relationship-based approach to leadership: Development of leader-member exchange theory of leadership over 25 years: Applying a multi-level multi-domain perspective. The Leadership Quarterly, 6(2), 219-247.
• Green, S. G., Anderson, S. E. & Shivers, S. L. (1996). Demographic and organizational influences on leader-member exchange and related work attitudes. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 66(2), 203-214.
• Güler, H. (2008). Algıların ötesi: Bilinçaltı reklamcılığın tüketici davranışları üzerindeki etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Karahan, Ş. (2019). Psikodinamik liderlik yaklaşımı. K. Y. Genç (Ed.). Liderlik (ss. 233-256). Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Kets de Vries, M. F. R. & Cheak, A. (2014). Psychodynamic approach. SSRN Electronic Journal, 2-22.
• Kets de Vries, M. F. R., Florent-Treacy, E., Guillén, L. & Korotov, K. (2010). The proof of the pudding: An integrative, psychodynamic approach to evaluating a leadership development program. In M. F. R. Kets de Vries, L. Guillén, K. Korotov & E. Florent-Treacy (Eds.), The Coaching Kaleidoscope (ss. 3-19). New York: Palgrave Macmillan.
• Kets de Vries, M. F. R., Florent-Treacy, E. & Korotov, K. (2015). Psychodynamic issues in organizational leadership. SSRN Electronic Journal, 2-42.
• Kets de Vries, M. F. R., Korotov, K., Florent-Treacy, E. & Rook, C. (2016). Introduction: A psychodynamic approach to leadership development. In M. F. R. Kets de Vries (Ed.), Coach and couch (ss. 1-15).
• Khan, U., Khan, A., Umber, H. ve Ahmad, A. (2016). Impact of transactional & transformational leadership styles on organizational commitment. International Journal of Management Sciences and Business Research, 5(11).
• Kilmann, R. H. (1985). Corporate culture. Psychology Today, 19(4), 62-68.
• Liden, R. C. & Maslyn, J. M. (1998). Multidimensionality of leader-member exchange: an empirical assessment through scale development. Journal of Management, 24(1), 43-72.
• Lukasova, R. (2004). Organizational culture: Relationship between organizational character and behavior. Organızacıjuvadyba Sıstemınıaı Tyrımaı, 32, 95-103.
• McLeod, S. (2020). The psychodynamic approach. Simply Psychology. https://simplypsychology.org/psychodynamic.html, (Erişim Tarihi: 08.02.2020).
• Northouse, P. G. (2016). Leadership: Theory and practice. Londra: Western Michigan University Sage Publications.
• Pacleb, T. & Bocarnea, M. (2016). The relationship between leadership styles, leader communication style and impact on leader–member exchange relationship within the banking sector in the United States. In Challenges, Performances and Tendencies in Organisation Management.
• Schein, E. H. (1997). Organizational culture and leadership. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
• Serinkan, C. (2008). Liderlik ve motivasyon, geleneksel ve güncel yaklaşımlar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Stech, E. L. (2013). Psychodynamic approach. In P. G. Northouse (Ed.), Leadership: Theory and Practice (ss. 319-348). New Delhi: Sage Publications.
• Türker, B., Keskin, N. & Mert, İ. S. (2010). Lider üye etkileşimi (LÜE) modeli ve ölçme aracının Türkçe’de geçerlik ve güvenilirlik analizi. Ege Akademik Bakış, 10(3), 1013-1039.
• Wallace, E. R. (2008). Dinamik psikiyatri: Kuramı ve uygulaması. (H. Atalay, Çev.), İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
• Ward, G., Loo, E. & Have, S. (2014). Psychodynamic group executive coaching: A literature review. International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring, 12(1), 63-78.
• Winkler, I. (2010). Contemporary leadership theories: Enhancing the understanding of the complexity, subjectivity and dynamic of leadership. Berlin: Physica-Verlag Publisher.
• Yukl G. (1989). Managerial leadership: a review of theory and research. Journal of Management, 15(2), 252.
• Yurtkoru, S. (2001). The role of leadership in the organizational change process (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.