YÜKSEKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN MADDE BAĞIMLILIĞI ALGILARININ METAFOR YOLUYLA BELİRLENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 4, 1399 - 1433, 26.12.2022

Latif Gökalp Şule Egüz

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1190154

Cited By: 1

Öz

Madde bağımlılığı, sağlığı etkileyebilecek farklı kullanım yöntemi ve miktarda uyuşturucu, uyarıcı veya keyif verici madde kullanımıdır. Madde kullanımının fiziksel ve psikolojik kapsamının yanında bir süreci içermesi, soyut niteliğe de sahip olması bu kavramı anlamlandırmayı güçleştirmektedir. Bu araştırma, yüksekokul öğrencilerinin “madde bağımlılığı” kavramını ne şekilde algılayıp, nasıl betimlemeye çalıştıklarını incelemeyi amaçlamıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında Yozgat Bozok Üniversitesi Sorgun Meslek Yüksekokulu ve Şefaatli Meslek Yüksekokulu’nda öğrenimlerine devam eden 73 erkek ve 57 kız olmak üzere toplam 130 öğrenci oluşturmaktadır. Nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik model kullanılarak tasarlanan araştırmada veri toplama aracı olarak yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Toplanan verilerin çözümlenmesinde nitel araştırma tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların “madde bağımlılığı” kavramına ilişkin ürettikleri metaforik algılar incelendiğinde erkek öğrencilerin 73, kız öğrencilerin ise 57 olmak üzere toplam 130 adet metaforik algı ürettikleri tespit edilmiştir. Üretilen 130 metafordan benzer olanları ayıklandığında 80 adet farklı metaforik algının geliştirilmiş olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda katılımcıların en fazla sıklıkta ürettikleri metaforların çiçek, aşk ve ağaç olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin “madde bağımlılığı” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforik temsilleri 9 farklı kategori altında incelenmiştir. Bütün kategorilerde her iki cinsiyet grubu tarafından metaforlar üretildiği ayrıca kız öğrencilerin erkek öğrencilere kıyasla sadece “Gıda Algısı Olarak Madde Bağımlılığı” ve “Materyal Algısı Olarak Madde Bağımlılığı” kategorilerinde daha sık metaforik temsilde bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Metafor, Madde Bağımlılığı, Yüksekokul, Öğrenci

DETERMINING HIGHER EDUCATION STUDENTS' PERCEPTIONS OF SUBSTANCE ABUSE THROUGH METAPHOR

Öz

Substance abuse is the use of different methods and amounts of drugs, stimulants or recreational substances that can affect health. The fact that substance use includes a process in addition to its physical and psychological scope and has an abstract nature makes it difficult to make sense of this concept. The purpose of this study was to investigate how vocational high school students try to describe the concept of "substance abuse" and how they perceive it. The study group of the research consists of 130 students, 73 boys and 57 girls, who continue their education at Yozgat Bozok University Sorgun Vocational School and Intercession Vocational School in the 2021-2022 academic year. A structured interview form was used as a data collection tool in the research, which was designed using a phenomenological model, one of the qualitative research designs. Content analysis, one of the qualitative research techniques, was used in the analysis of the collected data. As a result of the research, when the metaphorical perceptions produced by the participants regarding the concept of "substance abuse” were examined, it was determined that 73 of the male students and 57 of the female students produced a total of 130 metaphorical perceptions. When similar ones were excluded from the 130 metaphors produced, it was seen that 80 different metaphorical perceptions were developed. In this direction, it was determined that the most frequently produced metaphors by the participants were flower, love and tree. In addition, the metaphorical representations developed by the students regarding the concept of "substance addiction" were examined under 9 different categories. In all categories, metaphors were produced by both gender groups, and it was determined that female students made more frequent metaphorical representations only in the categories of "Substance Addiction as Food Perception" and "Substance Addiction as Material Perception" compared to male students.

Anahtar Kelimeler

Metaphor, Substance Abuse, High School, Student

Kaynakça

• Abrams, M. H. (1999). A glossary of literary terms. US: Harcourt Brace Collage Publisher.
• Akers, L., Gordon, J. S., Reyna, S., & Severson, H. H. (2014) Metaphors of smokeless tobacco addiction and cessation. Addiction Research & Theory, 22 (1), 49-56.
• Akıncı, H. (2017). Madde bağımlılığı ve manevi destek. Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yalova.
• Alavi, S. S., Ferdosi, M., Jannatifard, F., Eslami, M., Alaghemandan, H., & Setare, M. (2012). Behavioral addiction versus substance addiction: Correspondence of psychiatric and psychological views. Int J Prev Med, 4, 290-294.
• APA (American Psychiatric Association). (1952). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. www.turkpsikiyatri. org/arsiv/dsm-1952.pdf, (Erişim Tarihi: 22.02.2022).
• APA (American Psychiatric Association). (1968). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. https://www.madinamerica.com/wp-content/uploads/2015/08/DSM-II.pdf, (Erişim Tarihi: 22.02.2022).
• Alter, A. (2018). Irresistible: The rise of addictive technology and the business of keeping Us hooked. London: Penguin Press.
• Avcı, F. (2020). Öğretmenlerin sosyal medya kullanımları ve sosyal medya kavramına ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 6 (2), 769-788.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 231– 274.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 368-388.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Blumenberg, H. (2010). Paradigms for a metaphorology. Ithaca: Cornell University Press.
• Borges, J. L. (2000). This craft of verse. Cambridge: Harvard University Press.
• Buisman, W. R. (1995). Drug education: Programmes and methodology an overview of opportunitiesfor drug prevention. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000100921, (Erişim Tarihi: 21.08.2022).
• Cambridge Dictionary. (2022). Metaphor. https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/metaphor, (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (2nd ed.), Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Çelik, Y. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının uyuşturucu madde kavramına ilişkin algıları. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1 (1), 85-104.
• Egüz, Ş. & Kesten, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin sosyal medya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 7 (3), 219-240.
• Eyal, N. (2020). Indistractable: How to control your attention and choose your life. London: Bloomsbury Publishing PLC.
• Geary, J. (2012). I is an other: The secret life of metaphor and how it shapes the way we see the world. New York: Harper Collins Publishers.
• Gentner, D., Imai, M., & Boroditsky, L. (2002). As time goes by: Evidence for two systems in processing space-time metaphors. Language and Cognitive Processes, 17, 537-565.
• Giorgia, A. (2009). The descriptive phenomonological method ın psychology: A modified husserlian approach. Pittsburgh, PA: Duquesne University Press.
• Goldstein R. Z., & Volkow, N. D. (2002). Drug addiction and its underlying neurobiological basis: Neuroimaging evidence for the involvement of the frontal cortex. Am J Psychiatry, 159, 1642-1653.
• Gyuró, M. (2016). Conceptualizing the metaphors of drug abusers. Topics in Linguistics, 17 (1), 81-91.
• Hills, D. (2017). Metaphor. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/entries/metaphor/, (Erişim Tarihi: 03.04.2022).
• Hyman, S. E. (2007). The neurobiology of addiction: Implications for voluntary control of behavior. Am J Bioeth, 7 (1), 8-12.
• Jacobs, C. D., & Heracleous, L. T. (2006). Constructing shared understanding: The role of embodied metaphors in organization development. Journal of Applied Behavioral Science, 42 (2), 207-226.
• Kuhn, T. (2000). Metaphor in science. In T. Kuhn (Ed.), The road since structure içinde (ss. 129-135). Chicago: University of Chicago Press.
• Koçoğlu, E. (2018). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “siyaset” kavramına ilişkin metaforik algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 23 (40), 1-20.
• Lai, V., Howerton, O., & Desai, R. (2019). Concrete processing of action metaphors. Brain Research, 174, 202-209.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2003). Metaphors we live by. Chicago: The University of Chicago Press.
• Langham, E., Thorne, H., Browne, M., Donaldson, P., Rose, J., & Rockloff, M. (2016). Understanding gambling related harm: A proposed definition, conceptual framework, and taxonomy of harms. BMC Public Health, 16 (80), 1-23.
• Marlatt, G. A., & Fromme, K. (1987). Metaphors for addiction. Journal of Drug Issues, 17 (1), 9-28.
• Marshall, M. N. (1996). Sampling for qualitative research. Family Practice, 13 (6), 522-526.
• Merriam-Webster. (2022). Metaphor. https://www.merriam-webster.com/dictionary/metaphor, (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerde metafor. (Çev., G. Bulut). İstanbul: MESS Yayınları.
• Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Thousand Oaks, C.A: Sage Publications.
• NIDA. (2018). Understanding drug use and addiction drugfacts. https://nida.nih.gov/publications/drugfacts/understanding-drug-use-addiction, (Erişim Tarihi: 06.11.2022).
• Nardon, L., & Hari, A. (2021). Sensemaking through metaphors: The role of ımaginative metaphor elicitation in constructing new understandings. International Journal of Qualitative Methods, 20, 1-10.
• Nestler, E. J. (2001). Molecular basis of long-term plasticity underlying addiction. Nat Rev Neurosci, 2 (3), 119-129.
• Oxford English Dictionary. (2022). Metaphor. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/metaphor, (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• Pasanek, B. (2015). Metaphors of mind. Baltimore: John Hopkins University Press.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Pope, C., Ziebland, S. & Mays, N. (2006). Analysing qualitative data. Qualitative Research in Health Care, 63-81.
• Rundgren, C. J., Hirsch, R., & Tibell, L. A. E. (2009). Death of mertaphors in life science? A study of upper secondery and tertiary student’s use of metaphors in their meaning-making of scientific content. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 10 (1), 1-21.
• Sarper Kahveci, M., Çakmak, G., & Karagün, E. (2022). Profesyonel sporcuların teknoloji bağımlılığına ilişkin metaforları. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 8 (58), 712-771.
• ScienceDaily. (2019). How the brain finds meaning in metaphor. https://www.sciencedaily.com/releases/2019/04/190402113157.htm#:~:text=A%20study%20by%20University%20of,the%20way%20we%20understand%20language, (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• Shaffer, H. J., Hall, M. N., & Vander Bilt, J. (1999). Estimating the prevalence of disordered gambling behavior in the United States and Canada: A research synthesis. Am J Public Health, 89 (9), 1369-1376.
• Shuell, T. J. (1990). Teaching and learning as problem solving. Theory into Practice, 29 (2), 102-108.
• Swedberg, R. (2020). Using metaphors in sociology: Pitfalls and potentials. The American Sociologist, 51, 240-257.
• Taylor, C., & Dewsbury, B. (2018). On the problem and promise of metaphor use in science and science communication. Journal of Microbiological and Biological Education, 19 (1), 1-5.
• Taylor, W. (1984). Metaphors of education. Portsmouth, NH: Heinemann Educational Books Ltd.
• Teddlie, C. & Yu, F. (2007). Mixed methods sampling: a typology with examples. Journal Of Mixed Methods Research, 1 (1), 77-100.
• Theodorou, S. (2019). Metaphor and phenomenology. https://www.iep.utm.edu/met-phen/, (Erişim Tarihi: 25.02.2022).
• Volkow, N. D. (2014). Drugs, brains, and behavior the science of addiction. https://nida.nih.gov/sites/default/files/soa_2014.pdf (Erişim Tarihi: 06.11.2022)
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, A., Akça, N., Öke Karakaya, P., & Sönmez, S. (2020). Perception of individuals who study in the field of health sciences regarding the concept of addiction: A metaphor analysis. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (2), 428-439.
• Zastrow, C. (2015). Sosyal hizmete giriş. (Çev., G. Albayrak & Ç. Karaca). Ankara: Nika Yayınları.
• Zou, Z., Wang, H., Uquillas, F. D, Wang, X., Ding, J., & Chen, H. (2017). Definition of substance and non-substance addiction. Advances in Experimental Medicine and Biology, 1010, 21-41.