İYİ YÖNETİM İLKELERİ ÇERÇEVESİNDE BELEDİYELERCE YÜRÜTÜLEN KAMU HİZMETLERİNE İLİŞKİN KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (KDK) KARARLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 3, 1447 - 1473, 15.09.2023

Yakup Özkaya

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1342500

Öz

Belediyeler tarafından yerine getirilen kamu hizmetlerini Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) kararlarını referans alarak iyi yönetim ilkeleri çerçevesinde incelemeyi amaçlayan bu çalışma, üç bölüm olarak kurgulanmıştır. Belediyelerin Anayasa ve kanunlar ile belirlenen faaliyetlerinin kamusal hizmet olduğunu açıklayan birinci bölümden sonra dünyada ve Türkiye’de iyi yönetim ilkelerinin ne ifade ettiği açıklanmıştır. Son bölümde nitel analize yer verilmiştir. 2019-2023 yıllarını kapsayan çalışmada, KDK tarafından belediye hizmetleri ile ilgili verilen toplamda 362 karar Maxqda Analytics Pro 2022 isimli nitel veri analiz programı ile incelenmiştir. Vatandaşların, en fazla vergi/ödeme işlemleri, yapı kayıt/ruhsat, su, imar, yol ve altyapı gibi konularda KDK’ya başvuru yaptığı görülmüştür. Bu başvurulara karşı verilen kararlarda idarelerin genel olarak iyi yönetim ilkelerine uyma oranının uymama oranından yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte idarelerin; “idarelerin makul sürede karar verme”, “hesap verilebilirlik”, “şeffaflık”, “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi”, “kararın gerekçeli olması” ve “kanunlara uygunluk” ilkelerine büyük oranda uyduğu saptanmıştır. İdarelerin en zayıf olduğu ilke ise “karara karşı başvuru yolları ve sürelerinin gösterilmesi” ilkesidir. Dürüstlük, nezaket, haklı beklentiye uygunluk gibi hukuki dayanağı olmayan iyi yönetim değerlerine uyulmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Denetçiliği Kurumu, İyi Yönetim, Belediye, Kamu Hizmeti.

A QUALITATIVE RESEARCH ON OMBUDSMAN INSTITUTION (KDK) DECISIONS PUBLIC SERVICES IMPLEMENTED BY MUNICIPALITIES WITHIN THE FRAMEWORK OF GOOD GOVERNANCE PRINCIPLES

Öz

This study, structured into three sections, aims to examine municipal public services within the framework of good governance principles based on the decisions of the Ombudsman Institution (KDKs). After the first section explaining the activities of municipalities, as defined by the Constitution and laws and constitute public services, the meaning of good governance principles in the World and in Türkiye are explained. The final section includes a qualitative analysis. In this study, covering the years 2019-2023, a total of 362 decisions related to municipal services issued by the KDK were analyzed using the qualitative data analysis program called Maxqda Analytics Pro 2022. It has been observed that citizens primarily apply to the KDK regarding tax/payments, building registration/licenses, water, urban planning, roads, and infrastructure, among other subjects. It has been revealed that the overall compliance rate of administrations with good governance principles is higher than the non-compliance rate in the decisions issued based on these appeals. Additionally, administrations have largely adhered to principles such as "timely decision-making," "accountability," "transparency," "prompt notification of decisions," "reasoned decisions," and "compliance with laws." The weakest principle observed among administrations is the principle of "indication of avenues and deadlines for appeal against decisions." It has been determined that non-legally based values of good governance, such as honesty, courtesy, and adherence to justified expectations, are not followed.

Anahtar Kelimeler

Ombudsman Institution, Good Governance, Municipality, Public Service.

Kaynakça

• Aristovnik, A., Kovač, P., Leben, A., & Tomaževič, N. (2018). Excellence In Public Administration: Job Satisfaction as A Factor of Good Administration. Int. J. Human Resources Development and Management, 18 (1-2), 127-144.
• Aydın, A. H. (2011). Türk Kamu Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bayrakcı, E. (2019). Yerel Yönetimler. Konya: Dizgi Ofset.
• Bousta, R. (2013). Who Said There is a ‘Right to Good Administration’? A Critical Analysis of Article 41 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union. European Public Law, 19 (3), 481-488.
• Cambridge Dictionary. (2023). Public Service. 04 01, 2023 tarihinde https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/public-service adresinden alındı
• Charter of Fundamental Rights of the European Union. (2000, 12 07). 04 04, 2023 tarihinde https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012P/TXT&from=EN adresinden alındı
• Commonwealth Ombudsman. (2007). Lessons for Public Administration. Canberra: Commonwealth Ombudsman. https://www.ombudsman.gov.au/__data/assets/pdf_file/0029/35597/Ten-principles-for-good-administration.pdf adresinden alındı
• Cuculoska, I. (2014). The Right to Good Administration of the EU: Definition, Scope and Content. Iustinianus Primus Law Review, 5 (2), 1-22.
• EU. (2023). The Code of Good Administrative Behaviour. 04 04, 2023 tarihinde European Commission: https://commission.europa.eu/about-european-commission/service-standards-and-principles/ethics-and-good-administration/good-administration/code-good-administrative-behaviour-and-complaints_en adresinden alındı
• Holmberg, S., & Rothstein, B. (2012). Introduction: political science and the importance of good government. S.
• Holmberg, & B. Rothstein içinde, Good Government (s. 1-12). Cheltenham: Edward Elgar.
• Kaman, N. (2020). Mahalli idarelerin Yetkilerinin ve Sınırlarının Kaynağı Olarak Mahalli Müşterek ihtiyaç. Journal of İstanbul Medipol University School of Law, 7 (1), 73-87.
• KDK. (2019). İyi Yönetim İlkeleri Rehberi. Ankara: KDK.
• KDK. (2023). 2022 Yıllık Raporu. Ankara: KDK.
• Kristjánsdóttir, M. V. (2013). Good Administration as a Fundamental Right Good. Icelandic Review of Politics and Administration, 9 (1), 237-255.
• Merriam-Webster. (2023). Public Service. 04 04, 2023 tarihinde https://www.merriam-webster.com/dictionary/public%20service adresinden alındı
• Özer, M. A. (2019). Kamu Hizmeti Anlayışında Değişim ve Yeni Sağ Politikalar. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 8 (20), 10-42.
• Özkaya, Ö. (2022). Kamu Hizmeti. V. Erat, & Y. Özkaya içinde, Kamu Politikası Ansiklopedisi (s. 194-198). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özkaya, Y., & Erat, V. (2022). Türkiye’de dijital okuryazarlık çalışmaları: Literatüre dayalı nitel bir. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi(Dijitalleşme Özel Sayısı), 240-257.
• PHSO. (2023). Principles of Good Administration. 04 04, 2023 tarihinde Parliamentary and Health Service Ombudsman: https://www.ombudsman.org.uk/about-us/our-principles/principles-good-administration adresinden alındı
• Ponce, J. (2005). Good Administr Good Administration and Administr ation and Administrative Procedures. Indiana Journal of Global Legal Studies, 12 (2), 551-588.
• Shittu, A. K. (2020). Public Service and Service Delivery. A. Farazmand içinde, Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance (s. 1-8). Switzerland: Springer.
• SIGMA. (2012). Good Administration through a Better System of Administrative Procedures. 04 04, 2023 tarihinde https://www.sigmaweb.org/publications/comments_lawadminprocedureskosovo_jn_oct2012_eng%20%20.pdf adresinden alındı
• Spicker, P. (2009). The Nature of A Public Service. International Journal of Public Administration, 32 (11), 970-991.
• The Britannica Dictionary. (2023). Public Service. 04 04, 2023 tarihinde https://www.britannica.com/dictionary/public-service adresinden alındı
• TUİK. (2023, 02 06). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2022. 04 01, 2023 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2022-49685 adresinden alındı
• Ulusoy, A. (2004). Kamu Hizmetleri İncelemeleri. Ankara: Ülke Kitapları.
• UN. (2019). World Urbanization Prospects 2018. New York: United Nations.
• UN-Habitat Core Team. (2022). World Cities Report 2022. Nairobi: United Nations Human Settlements Programme.
• Yılmaz, D. (2008). Türk Hukukunda Kamu Hizmeti Kavramı ve Kriterleri. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 12 (1-2).