EMPOWERMENT APPROACH IN SOCIAL WORK PRACTICES TOWARDS ELDERLY NEGLECT AND ABUSE

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 815 - 832, 15.06.2024

Hilal Kök

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1397356

Öz

There are many theories and approaches on the theoretical basis of social work professional practices. The empowerment approach is an approach that focuses on the client's strengths and can be used in different problem areas. Elderly neglect and abuse is one of the problem areas that social work deals with. In this review study, topics such as elderly neglect and abuse, concepts of power and empowerment, social work and empowerment approach are included. Then, based on the empowerment approach for elderly individuals exposed to neglect and abuse, strategies for three dimensions of empowerment: personal, interpersonal and institutional, are discussed. These strategies are stated as improving self-efficacy, increasing group awareness, reducing self-blame, and increasing personal responsibility. For each strategy in three different dimensions of empowerment, the perspective of the elderly individual before and after empowerment is discussed. Thus, it has been revealed what difference empowerment strategies can make at micro, mezzo and macro dimensions. In this study, unlike previous reviews, it is aimed to present an idea about which concrete strategies the empowerment approach, which is an theoretical approach in the knowledge base of social work, can be addressed in the problem of elderly neglect and abuse.

Anahtar Kelimeler

Elderly, Elder Neglect, Elder Abuse, Social Work, Empowerment Approach

YAŞLI İHMAL VE İSTİSMARINA YÖNELİK SOSYAL HİZMET UYGULAMALARINDA GÜÇLENDİRME YAKLAŞIMI

Öz

Sosyal hizmet mesleki uygulamalarının teorik zemininde yer alan pek çok kuram ve yaklaşım bulunmaktadır. Güçlendirme yaklaşımı, müracaatçının güçlü yanlarına odaklanan ve farklı sorun alanlarında kullanılabilen bir yaklaşımdır. Yaşlı ihmal ve istismarı, sosyal hizmetin ilgilendiği sorun alanlarından biridir. Derleme türündeki bu çalışmada yaşlı ihmal ve istismarı, güç ve güçlendirme kavramları, sosyal hizmet ve güçlendirme yaklaşımı konularına değinilmiştir. Daha sonra ihmal ve istismara maruz kalan yaşlı bireylere yönelik güçlendirme yaklaşımı temelinde, güçlendirmenin kişisel, kişilerarası ve kurumsal olmak üzere üç boyutuna yönelik stratejiler ele alınmıştır. Bu stratejiler; öz yeterliliğin geliştirilmesi, grup bilincinin artırılması, kendini suçlamanın azaltılması, kişisel sorumluluğun artırılması şeklinde belirtilmiştir. Güçlendirmenin üç farklı boyutunda her bir strateji için yaşlı bireyin güçlenme öncesi ve sonrasındaki bakış açısı ele alınmıştır. Böylece güçlendirme stratejilerinin mikro, mezzo ve makro boyutlarda nasıl bir fark yaratabileceği ortaya koyulmuştur. Bu çalışmada önceki derlemelerden farklı olarak sosyal hizmetin bilgi temelinde yer alan soyut bir yaklaşım olan güçlendirme yaklaşımının yaşlı ihmal ve istismarı sorununda hangi somut stratejiler ile ele alınabileceği hakkında fikir sunmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, Yaşlı İhmali, Yaşlı İstismarı, Sosyal Hizmet, Güçlendirme Yaklaşımı

Kaynakça

• Adams, R. (2003). Social work and empowerment. (Third Edition). New York: Palgrave Macmillan.
• Altındağ, Ö. (2017). Diyarbakır’da yaşlı olmak: İhtiyaçlar, sorunlar ve hizmet beklentileri. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Altun, Ş. Ö. (2012). Yaşlı istismarı ve ihmali. II. Uluslararası ve VI. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi; 4-7 Ekim 2012; Erzurum.
• Anetzberger, G. J. (2009). Elder abuse prevention: Emerging trends and promising strategies by L. Nerenberg. Journal of Elder Abuse & Neglect, 21 (1), 86–88.
• Arpacı, F. & Bakır, B. (2017). Yaşlı İstismarı ve İhmali. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21 (3), 691-703.
• Barker, R. (1999). Social work dictionary. Washington DC:NASW.
• Boehm, A. & Staples, L.,H. (2002). The functions of the social worker in empowering: The voices of consumers and professionals. Social Work, 47 (4), 449-460. doi:10.1093/sw/47.4.449
• Busch, N. B. & Valentine, D. (2000). Empowerment practice: A focus on battered women. Affilia, 15 (1), 82–95.
• Buz, S., Ertan Koçak, Y. & Gözen, Ö. (2018). Türkiye’de yaşlılara sunulan hizmetlerin birleşmiş milletler yaşlılık ilkeleri çerçevesinde değerlendirilmesi: Ankara örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (77), 388-410.
• De Donder, L., Luoma, M. L., Penhale, B. & et al. (2011). European map of prevalence rates of elder abuse and its impact for future research. Europen Journal of Ageing, 8 (2), 129. doi:10.1007/s10433-011-0187-3
• Dong, X. Q. (2015). Elder abuse: Systematic review and implications for practice. Journal of the American Geriatrics Society, 63, 1214–1238.
• Dong, X. & Simon, M. A. (2013). Elder abuse as a risk factor for hospitalization in older persons. JAMA Internal Medicine, 173 (10), 911–917. doi:10.1001/jamainternmed.2013.238
• Dong, X. Q., Simon, M. A., Beck, T. T., Farran, C., McCann, J. J., Mendes de Leon, C. F., Laumann, E. & Evans, D. A. (2011). Elder abuse and mortality: The role of psychological and social wellbeing. Gerontology, 57 (6), 549-58. doi: 10.1159/000321881
• Duyan, V. (2010). Sosyal hizmet: Temelleri, yaklaşımları, müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayın No:16.
• Ergönen, A.T., Can, İ.Ö. & Toprak, G. (2007). Jinekoloji polikliniğine başvuran kadınlarda yaşlı istismarı. Adli Psikiyatri Dergisi, 4 (2), 13-18.
• Hage, A. M. & Lorensen, M. (2005). A Philosophical analysis of the concept empowerment; The fundament of an education‐programme to the frail elderly. Nursing Philosophy, 6 (4), 235-246.
• Hartman, A. (1993). The professional is political. Social Work, 38 (4), 365-504.
• Hasenfeld, Y. (1987). Power in social work practice. Social Service Review,61, 469-483.
• Hoover, R. M. & Polson, M. (2014). Detecting elder abuse and neglect: Assessment and intervention. American Family Physician, 89 (6),453-460.
• İlhan, F. (2006). Ankara ili Yenimahalle ilçesi Anadolu mahallesinde aile içi yaşlı istismarının saptanması. Tıpta Uzmanlık Tezi, Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara.
• Karadakovan A. (2014).Yaşlı sağlığı ve bakım. Ankara: Akademisyen Tıp Kitapevi.
• Kendirli, B. (2016). Yaşlılarda istismar varlığı ve etkileyen etmenler. Tıpta Uzmanlık Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir.
• Kıssal, A. & Beşer, A. (2009). Yaşlı istismar ve ihmalinin değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull, 8 (4), 357- 364.
• Lee, J. A. B. (2001). The empowerment approach to social work practice. (2 nd edition). New York: Columbia University Press.
• Lincoln, N. D., Travers, C., Ackers, P. & Wilkınson, A. (2002). The meaning of empowerment: The interdisciplinary etymology of a new management concept. International Journal of Management Reviews, 4 (3), 271-290.
• Lachs, M. S. & Pillemer, K. A. (2015). Elder Abuse. The New England Journal of Medicine, 373 (20), 1947-1956. doi: 10.1056/NEJMra1404688.
• Lymbery, M. (2005). United we stand? Partnership working in health and social care and the role of social work in services for older people. The British Journal of Social Work, 36 (7), 1119–1134.
• Miley, K. K., O’Melia, M. & Dubois, B. (2007) Generalist social work practice: An empowering approach. Boston, MA: Allyn and Bacon.
• Neath, J. & Schriner, K. (1998). Power to people with disabilities: Empowerment issues in employment programming. Disability & Society, 13 (2), 217-228.
• Nerenberg, L. (2008). Elder abuse prevention: Emerging trends and promising strategies. New York: Springer Publishing Company.
• Norman, E. (2000) Resiliency enhancement: Putting the strengths perspective into social work practice. New York: Columbia University Press.
• Oliver, C. & Charles, G. (2015). Which strengths-based practice? Reconciling strengths-based practice and mandated authority in child protection work. Social Work, 60 (2), 135–143.
• Olofsson, N. K., Lindqvist, K. & Danielsson, I. (2012). Fear of crime and psychological and physical abuse associated with ill health in a Swedish population aged 65-84 years. Public Health, 126, 358-364.
• Payne, M. (1991). Modern social work theory: A critical introduction. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Prowle, A., & Hodgkins, A. (2020). Making a difference with children and families: Re-imagining the role of the practitioner. United Kingdom: Red Globe Press.
• Sadan, E. (2004). Empowerment and community planning: Theory and practice of people-focused social solutions. Tel Aviv: Hakibbutz Hameuchad.
• Saleebey, D. (1997). The strenghts perspective in social work practice. New York: Longman.
• Saleebey, D. (2008). The strengths perspective: Putting possibility and hope to work in our practice. In Comprehensive handbook of social work and social welfare: The profession of social work (Vol. 1, ss. 123–142)
• Sayan, A. & Durat, G. (2004). Yaşlı istismarı ve ihmali: Önleyici girişimler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7 (3), 97-106.
• Sheafor, B.W & Horejsi, C.J (2003). Techniques and guidelines for social work practice. (6th Edition). Boston: Allyn and Bacon.
• Sheafor, B.W. & Horejsi, C.J. (2015). Sosyal hizmet uygulaması: Temel teknikler ve ilkeler (D. B. Çifci, Çev. Ed). Ankara: Nika Yayınları.
• Taşci, A. (2020). Güçlendirme ve savunuculuk. K. Karataş (Çev. Ed.), Modern sosyal hizmet kuramı içinde (ss. 379-409). Ankara: Nika Yayınevi.
• Thompson, N. (2016). Güç ve güçlendirme. Ankara: Nika Yayınevi.
• Uysal, A. (2002). Dünyada yaygın bir sorun: Yaşlı istismarı ve ihmali. Aile ve Toplum, 5 (2), 43-49.
• Van Royen, K., Van Royen, P., De Donder, L. & Gobbens, R. J. (2020). Elder Abuse Assessment Tools and Interventions for use in the Home Environment: A Scoping Review. Clinical Interventions in Aging. 15, 1793-1807. doi: 10.2147/CIA.S261877.
• Wang, X. M., Brisbin, S., Loo, T. & Straus, S. (2015). Elder abuse: An approach to identification, assessment and intervention. Canadian Medical Association Journal, 187 (8), 575–581.
• WHO (2017). Elder abuse. https://www.who.int/, (Erişim tarihi: 09.10.2023).
• WHO (2002). Toronto declaration on the global prevention of elder abuse. https://eapon.ca/wp-content/uploads/2021/09/toronto_declaration_en.pdf, (Erişim tarihi: 10.10.2023).
• Yanardağ, U. (2019). Yaşlılarla hak temelli çalışma. Yanardağ, U., Zubaroğlu Yanardağ, M. (Der.), Yaşlılarla sosyal hizmet içinde (ss. 171-178). Ankara: Nika Yayınları.
• Yıldırım, K.Y. (2005). Yaşlı istismarı ve önlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 21 (1), 167-74.
• Yunus, R. M., Hairi, N. N. & Choo, W. Y. (2019). Consequences of elder abuse and neglect: A systematic review of observational studies. Trauma, Violence, & Abuse, 20, 197-213. doi:10.1177/1524838017692798
• Zimmerman, M. A. (1995). Psychological empowerment: Issues and illustrations. American Journal of Community Psychology, 23 (5), 581-599.