DERGİCİLİK KONULU AKADEMİK ÇALIŞMALAR: BİR BİBLİYOMETRİK ANALİZ

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 4, 1538 - 1572, 12.12.2024

Gökhan Bak

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1516206

Öz

Dergi hem geleneksel hem de yeni medya türleri arasında yer alan, yazılı olarak basıldığı gibi dijital ortamlarda da okuyucularıyla buluşan kitle iletişim aracıdır. Temel olarak gazetelerle aynı işleve sahip olan dergilerin yayıncılığı, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte dijitalleşme yoluna girse de günümüzde önemini halen korumaktadır. Bu araştırma dergicilik konulu akademik çalışmaların bibliyometrik profilini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Amaçlı örnekleme yöntemiyle WoS veri tabanı seçilmiştir. WoS veri tabanında “topic” bölümüne “magazine publishing” yazılarak tarama yapılmıştır. 98 akademik çalışmaya erişim sağlanmıştır. Birçok parametre açısından elde edilen veriler incelenmiş, içerik analizi ve bibliyometrik analize tabi tutulmuştur. İlk çalışma 1980 yılında makale türünde ve en güncel çalışma ise 2024 yılında makale türünde ele alınmıştır. En fazla çalışma 2014 yılında yazılmıştır. 2005 yılından itibaren düzenli olarak akademik çalışmaların yazıldığı görülmüştür. En fazla atıf alan eser 2008 yılında yazılmış ve 110 atıf almıştır. Çalışmalar yoğunlukla makale türünde ve SSCI indeksinde kaleme alınmıştır. WoS kategorilerine göre en fazla iletişim kategorisinde ele alınan çalışmalar çok büyük oranda İngilizce yazılmıştır. En verimli ülke olarak Amerika yer almıştır. Bu sıralamayı İngiltere, Finlandiya, Avustralya, Yeni Zelanda ve Türkiye takip etmiştir. Türkiye’den 4 çalışmanın yazıldığı görülmüştür. Türkçe kaleme alınan tek bir çalışma olduğu ve 2018 yılında yazıldığı belirlenmiştir. Kurumların, ülkelerin ve de yazarların ortak yazarlık analizleri yapılmıştır. Anahtar kelimelerin birlikte bulunma sıklığına bakıldığında; bağlantı gücü en yüksek anahtar kelimelerin “magazines” ile “magazine publishing” olduğu görülmüştür. Genel olarak ele alındığında, dergicilik konusunda birçok ülke ortak çalışma yapsa da bu konuda ilk çalışmaya çok geç başlandığı, daha fazla çalışma yapılarak konunun önemine vurgu yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dergi, Dergicilik, Bibliyometrik Analiz, İçerik Analizi, WoS Veri Tabanı

ACADEMIC STUDIES ON MAGAZINE PUBLISHING: A BIBLIOMETRIC ANALYSIS

Öz

Magazine is a mass communication tool that is among both traditional and new media types and meets its readers in print as well as in digital platforms. Publishing of magazines, which basically have the same function as newspapers, still maintains its importance today, even though it has entered the path of digitalization with the advancement of technology. This study was conducted to determine the bibliometric profile of academic studies on magazine publishing. The research was conducted using survey model. WoS database was selected by purposive sampling method. WoS database was searched by typing “magazine publishing” in the “topic” section. Access to 98 academic studies was accessed. The data, which consist of many parameters, were analyzed, and put through content analysis and bibliometric analysis. The first study was published in the form of an article in 1980 and the most recent study was published in the form of an article in 2024. The most studies were written in 2014. It has been observed that since 2005 academic studies have been written regularly. The most cited work was written in 2008 and received 110 citations. The studies were mostly written in the article type and have SSCI index. According to WoS categories, most of the studies were in the communication category, and were written in English language. America was ranked top as the most productive country. This ranking was followed by England, Finland, Australia, New Zealand and Türkiye. It has seen that four studies were written from Türkiye. It was determined that there was only one study written in Turkish and it was written in 2018. Co-authorship analysis of institutions, countries and authors was conducted. When the frequency of co-occurrence of keywords were analyzed, the keywords with the highest link strength were “magazines” and “magazine publishing”. Overall, it has been concluded that although many countries carry out joint work on magazine publishing, the first study on this subject was started very late and the importance of the subject should be emphasized by further studies.

Anahtar Kelimeler

Magazine, Magazine Publishing, Bibliometric Analysis, Content Analysis, WoS Database

Kaynakça

• Al, U. & Coştur, R. (2007). Türk Psikoloji Dergisi’nin bibliyometrik profili. Türk Kütüphaneciliği, 21 (2), 142-163.
• Al, U. (2008). Türkiye’nin bilimsel yayın politikası: Atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Alkan, G. (2014). Türkiye’de muhasebe alanında yapılan lisansüstü tez çalışmaları üzerine bir araştırma (1984-2012). Muhasebe ve Finansman Dergisi, 61, 41-52.
• BarNir, A., Galaugher, J. M. & Auger, P. (2003). Business process digitization, strategy, and the impact of firm age and size: The case of the magazine publishing industry. Journal of Business Venturing, 18 (6), 789-814.
• Besimoğlu, C. (2007). Akademisyenlerin elektronik dergi kullanımında disiplinler arasındaki farklar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Büyükbaykal, G. N. & İli, B. (2020). E-Spor kavramına yönelik araştırmaların bibliyometrik analizi. Uluslararası Kültürel Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (2), 572-583.
• Büyükbaykal, G. N. (2013). Türkiye’de ve dünyada ekonomi dergiciliği. A. Yapar Gönenç (Ed.), Dergicilik Üzerine içinde (ss. 84-101), İstanbul: Koyu Kitap.
• Cox, H, Mowatt & S. (2008). Technological change and forms of innovation in consumer magazine publishing: a UK-based study. Technology Analysis & Strategic Management. 20 (4), 503-520.
• Dumanlı Kürkçü, D. (2019). Elektronik dergicilik bağlamında elektronik mizah dergileri. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7 (1), 293-320.
• Ekinsmyth, C. (2002). Project organization, embeddedness and risk in magazine publishing. Regional Studies, 36 (3), 229–243.
• Ellonen, H.K; Jantunen, A & Johansson, A. (2015). The interplay of dominant logic and dynamic capabilities ın innovation activities. International Journal Of Innovation Management. 19 (5), (15 pages).
• Geray, H. (2011). Toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş: iletişim alanından örneklerle. Ankara: Ezel Basın Yayın Dağıtım.
• Gezgin, S. (2002). Medyanın toplumsal işlevi ve kamuoyu oluşumu. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1 (12), 11-20.
• Gönenç, E. Ö. (2002). Kitle kültürü ve kitle iletişimi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 13, 129-138.
• Horppu, M., Kuivalainen, O., Tarkiainen, A. & Ellonen, H.-K. (2008). Online satisfaction, trust and loyalty, and the impact of the offline parent brand. Journal of Product & Brand Management, 17 (6), 403-413.
• Ilgaz Büyükbaykal, C. (2005). Kitle iletişim araçları ve toplumsal yaşam. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 21, 71-75.
• İhtiyar, B. (2018). Türkiye’de fikir sanat dergiciliği: İlk dönem Hareket dergisi örneği. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, 31, 188-203.
• Jantunen, A; Ellonen, H.K & Johansson, A. (2012). Beyond appearances - Do dynamic capabilities of innovative firms actually differ?. European Management Journal, 30 (2), 141-155.
• Johansson, A; Ellonen, H.K & Jantunen, A. (2012) Magazine publishers embracing new media: exploring their capabilities and decision making logic. Journal Of Medıa Busıness Studıes, 9 (2), 97-114.
• Karagöz, B. & Şeref, İ. (2019). Yunus Emre ile ilgili araştırmaların bibliyometrik analizi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 27, 123-141.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kazan, H. (2017). Avantajları ve dezavantajları ile dijital gazetecilik. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication-TOJDAC, 7 (1), 17 - 24.
• Kızıloğlu, E. (2022). Kadın akademisyenler üzerine yapılan çalışmaların sistematik bir analizi: Scopus veri tabanı örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57 (1), 458-476.
• Kutlu, M. K. (2023). WoS veri tabanında yer alan empatik iletişim konulu akademik çalışmaların bibliyometrik analizi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10 (96), 1300–1310.
• Kuyucu, M. (2015). Türkiye’de değişen magazin basını SES dergisi örneğinde magazin yayıncılığı sorunsalı. F. Uslu (Ed.), 2nd International Conference on Education and Social Sciences/INTCESS15 (2-4 Şubat 2015) Bildirileri içinde (ss. 448-463). İstanbul: International Organization Center of Academic Research/Ocerint.
• Moeran, B. (2008). Economic and cultural production as structural paradox: The case of international fashion magazine publishing. International Review of Sociology, 18 (2), 267–281.
• Morehead, J. (1980). The Pentagon’s magazine publishing empire. The Serials Librarian, 5 (1), 7-12.
• Öztunç, M. (2020). İnternet haberciliğinde koronavirüs salgınının sunum biçimi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (3), 2825-2840 .
• Peteraf, M. A. (1993). The cornerstones of competitive advantage: a resource-based view. Strategic Management Journal, 14, 179-191.
• Proje No: SOBAG-105K088 (2007). Türkiye’nin bilimsel yayın haritası: Türkiye’de Dergicilik üzerine bibliyometrik bir araştırma. https://yunus.hacettepe.edu.tr/~umutal/publications/SOBAG-105K088.pdf (Erişim Tarihi: 15.05.2024).
• Roca-Vargas, J. (2024). Editing enology journals: Interviews and case studies. Grafica-Journal of Graphic Design, 12 (23) , 75-82.
• Sınar Çılgın, A. (2006). Bursa’nın ilk edebiyat ve sanat dergisi: Nilüfer. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (10), 47-64.
• Şahin, G. (2014). An investigation on the Mektepli newspaper published between the years of 1932 and 1935 (periodic function-publication-closing down). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 5210-5214.
• Şahin, G. G. (2012). Children's literature, children's journalism and magazine publishing in Turkish Republic (the period between 1923-1940). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 1658-1663.
• Şen, N. (2009). Tanzimat devri periyodikleri ve dergicilik. Gazi Türkiyat, 1 (5), 381-393.
• Şimşek, H. (2001). XIX. yüzyıl çocuk dergiciliği ve eğitsel işlevleri üzerine. Milli Eğitim Dergisi, 151, 1-9.
• Teece, D.J., Pisano, G. & Shuen, A. (1997) dynamic capabilities and strategic management. Strategic Management Journal, 18, 509-533
• Tella, A. & Aisha Olabooye, A. (2014). Bibliometric analysis of African Journal of library, archives and information science from 2000-2012. Library Review, 63 (4-5), 305-323.
• Ulusoy Nalcıoğlu, B. & Yapar Gönenç, A. (2017). Şevket Rado’nun Türk dergicilik sektörüne katkıları. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (UHIVE), 14, 192-206.
• Ulusoy Nalcıoğlu, B. (2006). Mümeyyiz ilk Türkçe çocuk gazetesi (1869-1870). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Wallin, J. (2005). Bibliometric methods: Pitfalls and possibilities. Basic And Clinical Pharmacology And Toxicology, 97 (5), 261-275.
• Web of Science (WoS) (2024). https://www.webofscience.com/wos/woscc/basic-search, (Erişim Tarihi: 27.05.2024).
• Yapar Gönenç, A. (2005). Dergicilik ve gazetecilik arasındaki ayrım. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 22, 25-28.
• Yapar Gönenç, A. (2006). Türkiye’de ve Fransa’da dergicilik ve kadın dergileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Yapar Gönenç, A. (2007). Türkiye’de dergiciliğin tarihsel gelişimi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29, 63-78.
• Yapar, A. (2000). Kadın dergilerinde kadın imgesinin kullanımı. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 9, 75-80.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Zupic, I. & Čater, T. (2015). Bibliometric methods in management and organization. Organizational Research Methods, 18 (3), 429-472.