Anksiyete Okuryazarlığı Ölçeği'nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğinin değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 33 Sayı: 2, 167 - 174, 27.09.2019

Saniye Göktaş , Burhanettin Işıklı , Çınar Yenilmez Selma Metintaş

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı, Anksiyete Okuryazarlığı-Ölçeği
(AOY-Ölçeği)’nin Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirliğinin
değerlendirilmesidir.

Gereç ve Yöntem: Çalışma, 2017-2018
öğretim yılında, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi öğrencileriyle yapılan
metodolojik tipte bir araştırmadır. Anksiyete Okuryazarlığı-Ölçeği, bağımsız
iki yabancı dil uzmanı tarafından çeviri-geri çeviri yöntemiyle
değerlendirilerek ölçeğe Türkçe dilinde son şekli verildi. Anksiyete
Okuryazarlığı-Ölçeği’nin Kapsam Geçerlilik İndeksi 0,81 bulundu. Çalışmada AOY
düzeyini belirlemek için AOY-Ölçeği, eş değer ölçüt geçerliliğini
değerlendirmek için Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32)
kullanıldı. Ölçeğin test-tekrar test güvenilirliğini ve ayırt edici,
geçerliliğini değerlendirmek için Tıp Fakültesi’nden 38 öğrenciye ölçek iki
hafta arayla iki kez uygulandı. Ölçeğin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri
yapıldı.

Bulgular: Çalışma grubundaki 204
kişinin 38’i erkek (%19), 166’sı kadın (%81), yaş ortalamaları 20,2 ± 2,3 yıl
idi. Açımlayıcı Faktör Analizi’nde ölçek maddelerinin faktör yüklerinin 0,30’dan
büyük olduğu bulundu. Tek faktörlü yapının, toplam varyansın %58,2’sini
açıkladığı görüldü. Doğrulayıcı Faktör Analizi sonuçlarına göre uyum
indekslerinin kabul edilebilir düzeylerde olduğu görüldü. Tıp Fakültesi
öğrencilerinde ölçek puan ortancasının Fen Edebiyat Fakültesi öğrencilerine
göre daha yüksek olduğu bulundu. Anksiyete Okuryazarlığı-Ölçeği ve TSOY-32’nin
pozitif yönde zayıf korelasyon gösterdiği saptandı. Anksiyete Okuryazarlığı-Ölçeği’nin
Cronbach alfa katsayısı 0,88 olarak saptandı. Ölçeğin test-tekrar test
güvenilirliği analizinde, toplam puanları arasında pozitif yönde kuvvetli
korelasyon saptandı.

Sonuç: Analizler ışığında, AOY-Ölçeği’nin,
anksiyete okuryazarlığını ölçmede geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

anksiyete, anksiyete okuryazarlığı, AOY-Ölçeği, geçerlilik, güvenilirlik

EVALUATION OF VALIDITY AND RELIABILITY OF TURKISH VERSION OF ANXIETY LITERACY SCALE

Öz

Objective:
The aim of the study was to
evaluate the validity and reliability of the Anxiety Literacy Scale (ALIT-Scale)
in Turkish.

Material and Method: This
study is a methodological study conducted with the students of Eskişehir
Osmangazi University in 2017-2018 academic year. 

Anxiety Literacy-Scale was
translated into Turkish by translation-back translation method by two independent
foreign language experts and presented to expert opinion. The ALIT-Scale’s
Content Validity Index was 0.82. In the study, ALIT-Scale was applied to
determine the level of ALIT, the equivalent of criterion validity was assessed
by Turkey's Health Literacy Scale-32(THL-32). In order to evaluate the test-retest
reliability and discriminant validity of the scale, the scale was applied to 38
students from the Faculty of Medicine twice in two weeks intervals. Validity
and reliability analysis of the scale were performed

Results: Of
the 204 subjects in the study group, 38 (19%) were male 166 (81%) were female,
and the mean age was 20.2 ± 2.3 years. Factor loadings of the scale items in
Exploratory Factor Analysis were found to be greater than 0.30. The single
factor structure revealed 58.2% of the total variance. According to  Confirmatory Factor Analysis results, fit
indexes were found to be acceptable. It was found that the median scores of the
students in the Faculty of Medicine were higher than the students of the
Faculty of Science and Letters. There was weak positive correlation between the
ALIT-Scale and THL-32. Cronbach's Alpha coefficient was found to be 0.88. The test-retest
reliability analysis showed a strong positive correlation between total scores.

Conclusion: In the
light of analysis, it can be concluded that ALIT-Scale provides sufficient
validity and reliability to measure anxiety literacy.

Anahtar Kelimeler

anxiety, anxiety literacy, ALIT-Scale, validity, reliability

Kaynakça

• Paulus DJ, Wadsworth LP, Hayes - Skelton SA. Mental health literacy for anxiety disorders: how perceptions of symptom severity might relate to recognition of psychological distress. J Public Ment Health 2015; 14: 94 - 106.
• Baxter A, Scott K, Vos T, Whiteford H. Global prevalence of anxiety disorders: a systematic review and meta - regression. Psychol Med 2013; 43: 897 - 910.
• Aslantekin F, Yumrutaş M. Sağlık Okuryazarlığı ve Ölçümü. TAF Prev Med Bul 2014; 13: 327 – 334.
• Bjørnsen HN, Ringdal R, Espnes GA, Moksnes UK. Positive mental health literacy: development and validation of a measure among Norwegian adolescents. BMC Public Health 2017; 17: 717.
• Lincoln A, Paasche‐Orlow MK, Cheng DM, Lloyd‐Travaglini C, Caruso C, Saitz R, et al. Impact of Health Literacy on Depressive Symptoms and Mental Health‐related: Quality of Life Among Adults with Addiction. J Gen Intern Med 2006; 21: 818 - 22.
• Jorm AF, Barney LJ, Christensen H, Highet NJ, Kelly CM, Kitchener BA. Research on mental health literacy: what we know and what we still need to know. Aust N Z J Psychiatry 2006; 40: 3 - 5.
• Göktaş S, Işıklı B, Metintaş S. Ruh Sağlığı Okuryazarlığı. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi 2018; 3: 68 – 75.
• Francis C, Pirkis J, Dunt D, Blood RW, Davis C. Improving mental health literacy: A review of the literature. Parkville: Centre for Health Program Evaluation, University of Melbourne 2002.
• Coles ME, Coleman SL. Barriers to treatment seeking for anxiety disorders: initial data on the role of mental health literacy. Depress Anxiety 2010; 27: 63 – 71.
• Yılmaz Ö, Boz H, Arslan A. Depresyon Anksiyete Stres Ölçeğinin (DASS 21) Türkçe Kısa Formunun Geçerlilik - Güvenilirlik Çalışması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2017; 2: 78 – 91.
• Gulliver A, Griffiths KM, Christensen H, Mackinnon A, Calear AL, Parsons A, et al. Internet - based interventions to promote mental health help - seeking in elite athletes: an exploratory randomized controlled trial. J Med Internet Res 2012; 14.
• Gökler ME, Aydin R, Ünal E, Metintaş S. Sosyal Ortamlarda Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeğinin Türkçe sürümünün geçerlilik ve güvenilirliğinin değerlendirilmesi. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17 (Ek 1). 2016: 52 - 9.
• Okyay P, Abacıgil F. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması 2016. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/Sa%C4%9Fl%C4%B1k%20Okur%20Yazarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.pdf. (erişim tarihi: 06.12.2017)
• Karagöz Y. SPSS 22 Uygulamalı Biyoistatistik, Güncellenmiş 2. Basım, Nobel Yayınevi, Ankara. 2015.
• Alpar R. Uygulamalı istatistik ve geçerlik - güvenirlik: spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle: Detay Yayıncılık; 2010.
• Çapık C. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 17: 196 – 205.
• O’Connor M, Casey L. The Mental Health Literacy Scale (MHLS): A new scale - based measure of mental health literacy. Psychiatry Res 2015; 229: 511 - 6.
• Kutcher S, Wei Y, Coniglio C. Mental health literacy: past, present, and future. Can J Psychiatry. 2016; 61: 154 - 8.