Geçitli Köyü (Hakkâri) ve Civarında Tespit Edilen Makromantarlar

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 23 - 40, 08.08.2024

Seyfettin Kaya , Mustafa Emre Akçay

https://doi.org/10.57244/dfbd.1466316

Öz

Hakkâri ili merkez ilçe sınırları içerisinde yer alan Geçitli köyü ve civarında 2021-2022 yılları arasında toplanan makromantarlar üzerinde yapılan bu çalışma ile mantarların doğal habitatlarında renkli fotoğrafları çekilerek, ekolojik ve morfolojik özelliklerinin yanı sıra etnomikolojik verileri de arazi defterine not edilmiştir. Arazi ve laboratuvar aşamalarından sonra teşhisleri yapılan örneklerin Agaricomycetes, Leotiomycetes ve Pezizomycetes sınıflarına ait 7 takım ve 29 familyaya ait toplam 109 makromantar türü olduğu tespit edilmiştir. Bunların 30 tanesinin yenen, 60’ının yenmeyen ve 19’unun da zehirli özellikte olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geçitli köyü, Hakkâri/Türkiye, Makromantar, Taksonomi

Etik Beyan

Yayın içindeki bütün bilgilerin etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca derginin yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalışmada bana ait olmayan her türlü ifade ve bilginin kaynağına eksiksiz atıf yapıldığını bildiririm.

Destekleyen Kurum

Van YYÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

FYL-2021-9709

Teşekkür

Bu çalışma Van YYÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından FYL-2021-9709 Numaralı proje ile desteklenmiştir. Katkılarından dolayı bütün çalışanlarına teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Acar, İ., Uzun, Y., Akata, I. (2020). Şemdinli ve Yüksekova (Hakkâri-Türkiye) ilçelerinden belirlenen bazı makrofunguslar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(1), 157-167. doi: https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.588237
• Acar, İ. (2023). A new locality record from the order of Helotiales; Cistella grevillei, Mantar Dergisi, 14(2), 78-81. doi: https://doi.org/10.30708/mantar.1302779
• Akata, I., Çetin, B., Işıloğlu, M. (2010). Makrofungal diversity of Ilgaz Mountain National Park and its environs (Turkey). Mycotaxon, 113(1), 287-290. doi: 10.5248/113.287
• Akata, I., Kumru, E., Edis, G., Ozbey, B. G., Sahin, E. (2023). Three new records for turkish Agaricales inhabiting Ankara üniversity beşevler 10th year campus area. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 23(3), 250-263. doi: https://doi.org/10.17475/kastorman.1394933
• Akçay, M. E., Acar, İ., Uzun, Y. (2023). Three new records of Helotiales for the mycobiota of Türkiye. Anatolian Journal of Botany, 7(2), 117-121. doi: https://doi.org/10.30616/ajb.1289077
• Anonim. (2023). Geçitli köyü, Hakkâri. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023, Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Ge%C3%A7itli,_Hakk%C3%A2ri
• Bessette, A. R., Bessette, A. E. ve Roody, W. C. (2000). North American boletes: A color guide to the fleshy pored mushrooms. New York, Amerika: Syracuse University Press.
• Bessette, A. E., Bessette, A. R., Roody, W. C. ve Trudell, S. A. (2013). Tricholomas of North America: A mushroom field guide. Teksas, Amerika: University of Texas Press.
• Beug, M., Bessette, A. E. ve Bessette, A. R. (2014). Ascomycete fungi of North America: A mushroom reference guide. Teksas, Amerika: University of Texas Press.
• Breitenbach, J. ve Kränzlin, F. (1986). Fungi of Switzerland, (vol. 2). Lucerne, İsviçre: Verlag Mykologia.
• Breitenbach, J. ve Kränzlin, F. (1991). Fungi of Switzerland, (vol. 3). Lucerne, İsviçre: Verlag Mykologia.
• Breitenbach, J. ve Kränzlin, F. (1995). Fungi of Switzerland, (vol. 4). Lucerne, İsviçre: Verlag Mykologia.
• Breitenbach, J. ve Kränzlin, F. (2000). Fungi of Switzerland, (vol. 5). Lucerne, İsviçre: Verlag Mykologia.
• Buczacki, S. (2012). Collins fungi guide: the most complete field guide to the mushrooms and toadstools of Britain & Ireland. Glasgow, Birleşik Krallık: Collins.
• Çelik, A., Türkekul, İ., Kaygusuz, O. (2024). First record of the deadly poisonous Galerina venenata (Hymenogastraceae, Agaricomycotina) from Türkiye. Anatolian Journal of Botany, 8(1), 34-38. doi: https://doi.org/10.30616/ajb.1396300
• Dähncke, M. R. (2004). 1200 pilze in farbfotos. Aarau, İsviçre: AT Verlag.
• Demirel, K. (1996). Van yöresi makrofungusları. Turkish Journal of Botany, 20(2), 165-169.
• Demirel, K., Uzun, Y., Akçay, M. E., Keleş, A., Acar, İ., Efe, V. (2015). Van yöresi makromantarlarına katkılar. Mantar Dergisi, 6(2), 13-23.
• Gücin, F. (1990). Elazığ çevresinde belirlenen makrofunguslar. Turkish Journal of Botany, 14(3), 171-177.
• Hausknecht, A., Krisai-Greilhuber, I., Voglmayr, H. (2004). Type studies in North American species of bolbitiaceae belonging to the genera conocybe and pholiotina. Österreichische Zeitschrift für Pilzkunde, 13, 153-235.
• Index Fungorum (2024 [sürekli güncellenmektedir]). Erişim tarihi: 06 Mayıs 2022, Erişim adresi: http://www.indexfungorum.org/
• Jordan, M. (1995). The encyclopedia of fungi of Great Britain and Europe. Londra, Birleşik Krallık: David & Charles Book Company.
• Jordan, M. (2004). The encyclopedia of fungi of Britain and Europe. Londra, Birleşik Krallık: Frances Lincoln Publisher.
• Kaval, İ., Behçet, L., Çakılcıoğlu, U. (2014). Ethnobotanical study on medicinal plants in Geçitli and its surrounding (Hakkâri-Turkey). Journal of Ethnopharmacology, 155(1), 171-184. doi: https://doi.org/10.1016/j.jep.2014.05.014
• Kaya, A. (2001). Contributions to the macrofungi flora of Bitlis province. Turkish Journal of Botany, 25(6), 379-383.
• Kaygusuz, O., Bandini, D., Knudsen, H., Türkekul, İ. (2023). Türkiye'den yeni bir tür olan Pseudosperma pamukkalense (Inocybaceae: Agaricomycetes). Phytotaxa, 599(4), 225-238. doi: 10.11646/phytotaxa.599.4.2
• Keleş, A. (2010). Macrofungal diversity of Erzincan province (Turkey). International Journal of Botany, 6(4), 383-393.
• Kesici, S., Uzun, Y. (2021). Adaklı (Yüksekova/Hakkâri) ve çevre köylerde belirlenen makromantarlar. Mantar Dergisi, 12(2), 148-162. doi: https://doi.org/10.30708/mantar.916649
• Kränzlin, F. (2005). Fungi of Switzerland, (vol. 6). Lucerne, İsviçre: Verlag Mykologia.
• Kuo, M. ve Methven, S. A. (2014). Mushrooms of the Midwest. Chicago, Amerika: University of Illinois Press.
• Moser, M. (1983). Keys to agarics and boleti. Stuttgart, Almanya: Gustav Fiscer Verlag.
• Phillips, R. (1981). Mushrooms and other fungi of Great Britain and Europe. Londra, Birleşik Krallık: Pan Books. Phillips, R. (2006). Mushrooms. Londra, Birleşik Krallık: Macmillan.
• Sadullahoğlu, C., Kesici, S., Uzun, Y., Akçay, M. E., Kaya, S. (2023). Türkiye kortikoid mantarlarına Hakkâri’den yeni bir kayıt. Doğu Fen Bilimleri Dergisi, 6(1), 10-14. doi: https://doi.org/10.57244/dfbd.1216908
• Sesli, E. ve Denchev, C. M. (2014). Checklists of the myxomycetes, larger ascomycetes and larger basidiomycetes in Turkey. 6th edn. Checklists Online. Erişim tarihi: 01 Kasım 2022, Erişim adresi: http://www.mycotaxon.com/resources/checklists/sesli-v106-checklist.pdf
• Sesli, E., Asan, A., Selçuk, F., Abacı Günyar, Ö., Akata, I., Akgül, S., Alkan, S., Allı, H., Aydoğdu, H., Berikten, D., Demirel, K., Demirel, R., Doğan, H. H., Erdoğdu, M., Ergül, C. C., Eroğlu, G., Giray, G., Halikî Uztan, A., Kabaktepe, Ş., Kadaifçiler, D., Kalyoncu, F., Karaltı, İ., Kaşık, G., Kaya, A., Keleş, A., Kırbağ, S., Kıvanç, M., Ocak, İ., Ökten, S., Özkale, E., Öztürk, C., Sevindik, M., Şen, B., Şen, İ., Türkekul, İ., Ulukapı, M., Uzun, Y., Uzun, Y. ve Yoltaş, A. (2020). Türkiye mantarları listesi. İstanbul, Türkiye: ANG Vakfı Yayınları.
• Sesli, E. (2023a). Pseudoporpoloma pes-caprae (Tricholomataceae): A new record for the mycota of Türkiye. Anatolian Journal of Botany, 7(1), 29-31. doi: https://doi.org/10.30616/ajb.1244401
• Sesli, E. (2023b). Hebeloma limbatum Beker, Vesterh. & U. Eberh. A new record for the Turkish mycota. Mantar Dergisi, 14(1), 51-54. doi: https://doi.org/10.30708/mantar.1239194
• Sesli, E. (2023c). Cortinarius bovinus Fr., A new record for the Turkish mycota. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 26(6), 1443-1446. doi: https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1242499
• Sesli, E. (2023d). Cortinarius brunneofulvus (Cortinariaceae): Türkiye mikotası için yeni bir kayıt. Bağbahçe Bilim Dergisi, 10(2), 256-259. doi: https://doi.org/10.35163/bagbahce.1245321
• Sesli, E. (2023e). Cortinarius terribilis (Cortinariaceae): A new record for the Turkish mycota from Trabzon. Biodicon, 16(2), 98-101. doi: https://doi.org/10.46309/biodicon.2023.1236174
• Solak, M. H., Işıloğlu, M., Kalmış, E. ve Allı, H. (2015). Macrofungi of Turkey checklist. İzmir, Türkiye: Üniversiteler Ofset.
• Solak, M. H. ve Türkoğlu, A. (2022). Macrofungi of Turkey checklist, (vol. 3). İzmir, Türkiye: Kanyılmaz Matbaacılık.
• Thompson, P. I. (2013). Ascomycetes in colour: Found and photographed in Mainland Britain. Indiana, Amerika: Xlibris.
• Türkekul, İ. (2003). Tokat ili mantar florasına katkı. Turkish Journal of Botany, 27(4), 313-320.
• Uzun, Y., Kaya, A. (2023). Leucoglossum leucosporum, Türk mikobiyotası için yeni bir kayıt. Mantar Dergisi, 14(2), 92-95. doi: https://doi.org/10.30708/mantar.1341288
• Uzun, Y. (2010). Macrofungal diversity of Ardahan and Iğdır province. International Journal of Botany, 6(1), 11-20.
• Uzun, Y., Acar, İ., Kesici, S., Akçay, M. E. (2021). Hakkâri ilinde tespit edilen bazı çürükçül makrofunguslar. Şırnak Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(2), 23-31.
• Yeşilyurt, F., Uzun, Y., Kaya, A. (2023). Pseudoboletus parasiticus (Bull.) Šutara, a new record for Turkish mycobiota. Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma Dergisi, 16(1), 70-74. doi: https://doi.org/10.46309/biodicon.2023.1227860
• Yeşilyurt, F., Karaduman, Y., Uzun, Y., Kaya, A. (2024). Simocybe centunculus, a new record for the mycobiota of Türkiye. Anatolian Journal of Botany 8(1), 46-49. doi: https://doi.org/10.30616/ajb.1414991