TELEVİZYON ve YOUTUBE KANALLARINDA YAYINLANAN DİNİ PROGRAMLARIN RAMAZAN AYINDA OLUŞTURDUKLARI İÇERİKLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 1 - DİCLE İLAHİYAT DERGİSİ 2023/1 SAYI: 26, 183 - 195, 05.07.2023

Esra Nazlı

https://doi.org/10.58852/dicd.1288286

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de televizyon kanallarında ve Youtube kanallarında yayınlanan dini içerikli programların karşılaştırmalı değerlendirmelerini yapmaktır. Televizyon programlarının Ramazan ayında yayınlanan ve farklı kategorilerde en çok izlenme oranına sahip olanları, Youtube kanallarından ise yüksek abone sayısına sahip olan kanalların içerikleri çalışmaya dâhil edilmiştir. Programlar, içerik incelemesi yöntemiyle incelenmiştir. Frekanslar belirlendikten sonra kategorilere ayrılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler sonucunda televizyon programlarının yayınlandıkları kanalların politikalarına göre bir seyir takip ettikleri gözlenmiştir. Programların standart bir formatta sunuldukları ve içeriklerinin, programlar Ramazan ayında incelendiği için çoğunlukla bu aya dair konulardan geldiği görülmüştür. Sunucunun merkezde olduğu sorulara cevaplar aldığı, bazı programlarda ufak değişikliklerin yer aldığı ama genel olarak aynı çerçeveye sahip oldukları görülmektedir. Dini konuların ve soruların tartışmalı alanlarına ya hiç değinilmemiştir ya da gelen sorulara kısaca cevaplar verilmeye çalışılmıştır. Televizyonda yayınlanan programlarda tartışmalı veya politik konulara değinilmemesinin ardında kontrol mekanizmalarının ve reyting kaygısının güdüldüğü düşünülmektedir. Ancak Youtube kanallarındaki programlarda bu kaygıların yer almadığı daha esnek bir yapıya sahip içerikler oluşturabildikleri tespit edilmiştir. Medya organlarının ticari kaygılar güderek, eğlenceli içerikler sunması amacında olduğu düşünüldüğünde dini içeriklerin bu dünyadaki yeri ve imajının üzerinde durulması ve incelenmesi gereken öneml bir husus olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Medya, Televizyon, Youtube, Dini İçerikli TV Programları, Dini İçerikli Youtube Kanalları.

Kaynakça

• Arslan, Mustafa. "Kitle İletişim Araçları, Medya ve Din İlişkisi Üzerine." Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi 6/1 (2016), 5-26.
• Atik, Abdulkadir-Ata, Asiye. “Alternatif Dijital Eğitim Platformu Olarak Kitlesel Çevrimiçi Açık Ders (Mooc) Uygulamaları”, Social Sciences 13, 2018.
• Bilgin, Nuri. Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi, Teknikler ve Örnek Çalışmaları. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2. Basım, 2006.
• Brend Trocholepczy, "Dijital Medya ve Din Eğitimi: Ayrı Dünyalar?." Çocuk ve Medeniyet 6/12 (2013), 183-196.
• Castells, Manuel. Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür - Ağ Toplumunun Yükselişi, çev. Ebru Kılıç, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013, C.1.
• Chomsky, Noam. Medya Gerçeği. çev. Osman Akınhay, Everest Yayınları, 1. Basım, 2012.
• Erdoğan, İrfan. Popüler Kültür ve Kitle Kültürü, Erişim 24 Şubat 2018, http://meb.ai/iFol5u.
• Ferah, Ahmet Buğra. ‘Youtube‘un Türkiye kullanıcı profili araştırması’ Erişim 24 Temmuz 2018, https://webrazzi.com/2016/10/05/youtubeun-turkiye-kullanici-profili-arastirmasi/
• Furat, Ayşe Zişan. "Yaygın Din Eğitiminde Kitle İletişim Araçlarının Yeri: Televizyon Örneği", Journal of Istanbul University Faculty of Theology 0/ 19 (2010), 38-61 .
• Graham, Murdock. Media, Culture and Modern Times, ed. Klaus Bruhn Jensen, A Handbook of Media and Communication Research, London: Routledge, 1. Basım, 2002.
• Goffman, Erving. Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, çev. Barış Cezar, İstanbul: Metis Yayınları, 3. Basım, 2014.
• Gürbüz, Sait-Şahin, Faruk. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, 3.Basım, 2016.
• Jean, Noel, Jeanneye. Başlangıçtan Günümüze Medya Tarihi. İstanbul: YKY Yayınları, 2.Basım, 2006.
• Kuyucu, Mihalis. "Yeni medya ve televizyon endüstrisi: televizyon endüstrisine meydan okuyan sosyal medya platformu youtube." Uluslararası Sanat Sempozyumu Sanat Tasarım ve Manipülasyon Bildiri Kitabı, 2013.
• McLuhan, Marshall. Understanding Media The Extensions of Man. London and New York:MIT Press, 1994.
• Mc Quail, Denis. Mc Quail’s Mass Communication Theory. London: SAGE, 6.Basım, 2010.
• Mutlu, Erol. İletişim Sözlüğü. Ankara: Sofos Yayıncılık, 5.Basım, İletişim maddesi, 2012.
• Postman, Neil. Televizyon Öldüren Eğlence. İstanbul:Ayrıntı Yayınları, 2014.
• Özkır, Yusuf. “Medyanın Din Bilgisi”, Medya ve Din, ed. Mete Çamdereli vd. 13-33. İstanbul: Köprü Kitapları, 1. Basım, 2014.
• ‘We Are Social‘, Dıgıtal 2022: another year of bumper growth, Erişim 10 Eylül 2022, https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022-another-year-of-bumper-growth-2/,
• Yaylagül, Levent ve Korkmaz, Nilüfer (der.). Medya, Popüler Kültür ve İdeoloji. Dipnot Yayınları, 1.Basım, 2008. Zıllıoğlu, Melih. İletişim Nedir. Cem Yayınevi, 4. Basım, 2014.