Semavi Dinlerde Kadının Yaratılış İnancı ve Toplumsal Yansımaları

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 2, 229 - 243, 31.12.2024

Mehmet Şafi Bilik

https://doi.org/10.58852/dicd.1535518

Öz

Semavi dinlerde kadın, yaratılış amacı ve toplumsal rolüyle ilgili çeşitli hükümlere yer verilmiştir. Yahudilik ve Hristiyanlık, kadınları erkeklere göre ikinci planda görmüş; onları şeytanla ilişkilendirerek baskı, ötekileştirme ve şiddet uygulamalarını meşrulaştırmıştır. Kadın, bu dinlerde genellikle erkeğe hizmet eden bir varlık olarak değerlendirilmiş, toplumsal hayatta ve çalışma alanlarında geri planda tutulmuştur. Yahudilik ve Hristiyanlıkta kutsal metinlerin zamanla tahrif edilmesi, kadınlara yönelik yanlış inanışları ve gelenekleri artırmıştır. İslam ise kadına daha eşit ve saygılı bir yaklaşım sergilemiştir. Kur’an-ı Kerim’de kadın, erkekle eşit bir konumda tutulmuş, eğitimin ve toplumun temel taşı olarak görülmüştür. Kadın, annelik vasfıyla kutsal bir yere sahip olmuş; toplumun başarısı ve nesillerin devamında kritik bir rol üstlenmiştir. İslam, kadının eğitilmesinin önemini vurgulayarak ona değer verilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu çalışmada, semavi dinlerin kadına bakışı, yaratılışından günümüze toplumsal konumlandırılması ve rollerine bütüncül bir perspektifle ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Semavi, Din, Kadın, Toplum, Hak

Etik Beyan

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur

Belief in the Creation of Women in Abrahamic Religions and Its Social Reflections

Öz

In divine religions, women are addressed in terms of their purpose of creation and societal roles. Judaism and Christianity often placed women in a secondary position to men, associating them with evil and justifying oppression, marginalization, and violence against them. Women were typically considered subservient to men and excluded from societal and professional spheres. Over time, the corruption of sacred texts in these religions increased false beliefs and traditions about women.mIn contrast, Islam offers a more equal and respectful perspective on women. The Qur’an regards women and men as equals and sees women as the cornerstone of education and society. Women hold a sacred status through motherhood, playing a vital role in the success of societies and the continuation of generations. Islam emphasizes the importance of educating women and asserts the necessity of giving them the value they deserve. This study examines the view of women in divine religions, their creation, their societal placement from past to present, and their roles, providing a comprehensive analysis of the subject.

Anahtar Kelimeler

Heavenly, Religion, Woman, Society, Rights

Etik Beyan

It is declared that scientific, ethical principles have been followed while carrying out and writing this study, and that all the sources used have been

Kaynakça

• Akdemir, Salih. “Tarih Boyunca ve Kur’an-ı Kerimde Kadın”. İslâmi Araştırmalar 5/4 (1991), 260-270.
• Armstrong, Karen. Tanrı’nın Tarihi: İbrahim’den günümüze 4000 yıllık tanrı anlayışı. çev. O. Özel vd.. Ankara: Ayraç Yayınları, 1998.
• Ateş, Süleyman. Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri. İstanbul: Yeni Ufuk Neşriyat ty.
• Baskin, Judith. “The Seperation of Rabbinic Judaism”. Women, Religion, and Social Change, ed. Yvonne Yazbeck Haddad ve Allison Banks Findly, Albany: State University of New York Press, 1985.
• Bayraklı, Bayraktar. Kadın, Sevgi ve Temel Haklar. İstanbul: Bayraklı Yayınevi, 2007.
• Bensadon, Ney. “Başlangıcından Günümüze Kadın Hakları”. çev. Şirin Tekeli. İstanbul: İletişim Yayınevi, 1990. Berktay, Fatmagül. Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın. İstanbul: Metis Yayınları, 1996.
• Bilik, Mehmet Şafi. Kur’ân’da Kadın İle İlişkilendirilen Âyetlere Çağdaş Yaklaşımlar. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
• Birnbaum, Philip. Ha-Siddur Ha-Sahalem: Daily Prayer Book. New York: Hebrew Publishing Company, 1949.
• Bissell, Kim. “Visual literacy, digital manipulation and young women’s drive to be thin”, Studies in Media & Information Literacy Education 6/1 (2006), 1-14.
• Buḫârî, Ebû Abdullâh Muḥammed b. İsmâʿîl b. İbrâhîm. Ṣaḥîḥu’l-Buḫârî. thk. Muṣṭafa Dîb el- Buġâ, Dımaşk: Dâru İbn Kesîr; Dâru’l-Yemâme, 1993.
• Bussert, Joy. Battered women: From a theology of suffering to an ethic of Empowerment, Minneapolis. MN: Division in North America, Lutheran Church in America, 1986.
• Bülbül, Yasemin Uğurlu. Kitab-I Mukaddes ve Kur’an’da Kadın. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tefsir Anabilim Dalı, 2019.
• Çakır, Serpil. Osmanlı Kadın Hareketi. İstanbul: Metis Yayınları, 2011.
• Çetin, Abdurrahman. Örneklerle Peygamberimiz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
• Daly, Mary. Beyond God the Father. Boston: Beacon Press, 1985.
• De Beauvoir, Simone. Kadın: “İkinci Cins”. çev. Bertan Onaran. İstanbul: Panel, 1986.
• De Vaux, Ronald. Yahudilikte Aile. çev. A. Güç. Bursa: Arasta Yayınları, 2003.
• Derin, Süleyman. İngiliz Oryantalizmi ve Tasavvuf. İstanbul: Küre Yayınları, 2006.
• Eliade, Mircea - Coulano, Loan. Dinler Tarihi Sözlüğü. çev. A. Erbaş. İstanbul: İnsan Yayınları, 1997.
• Elmalı, M. Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’an Dili Tefsiri. Ankara: Akçağ Basım Yayım Pazarlama, 2016.
• Etöz, Abdulkadir. İslâm’da Kadının Önemi ve Yeri. İstanbul: 2005.
• Görgülü, Ülfet. Kadın ve Siyaset/ İslam Toplumunda Kadının Siyasal Hakları Üzerine Fıkhı Bir İnceleme. İstanbul: İz Yayıncılık, 2014.
• Gürkan, Salime Leyla. Yahudilik. Ankara: İsam Yayınları, 2010.
• Horst, Van Der- Pieter, Wouter. “Images of Women in Ancient Judaism”, Female Stereotypes in Religious Traditions. Brill: 1995.
• Jeffrey, Patricia. Frogs in a Well: Indian Women in Purdah. London: Zed, 1979.
• Kadıoğlu, Süheyla. Bitmeyen Savaşım/ Kadın Hareketleri Tarihi. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2001.
• Kandiyoti, Deniz. “İslam and Feminism: a misplaced polarity”. Women Against Fundamentalism 8, (1996), 10-13.
• Kaval, Musa. “Kadına Uygulanan Şiddetin Çözümüne Dair Yaklaşım Problemi”. Kadın ve Aile Sorunları Sempozyumu (2-3 Mayıs 2014). Hakkâri: 2014.
• Kennel, F. William. Eski Musevi Ailesi. çev. H. Ş. Yasdıman. İzmir: DEÜİFD, 1995.
• Kensky, Tikvah Frymer. “Women Jews.”, Women’s and Men’s Liberation. London: Greenwood Press, 1991.
• Kloppenborg, Ria - Hanegraaff, Wouter. Female Stereotypes in Religious Traditions. NewYork: E.J. Brill, 1995.
• Kur’ân Yolu. Erişim 28Aralık 2024. https://kuran.diyanet.gov.tr
• Kutsal Kitap: Tevrat, Zebur İncil. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 1993.
• Messadie, Gerald. Şeytanın Genel Tarihi. çev. Işık Ergüden. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 1999.
• Metin, Şems. Yahudi Atasözleri ve Deyimler. İstanbul: Milenyum Yayınları, 2005.
• Mevdudî, Seyyid Ebu’l-A’lâ. Hicab. çev. Ali Genceli. İstanbul: Hilal Yayınları, 1972.
• Parry, Rabbi Aaron. Talmud Nedir?. çev. Estreya Seval Vali. İstanbul: Gözlem Yayınevi, 2005.
• Peskine, Brigette. İstanbul’da Bir Yahudi Ailesi. çev. E. Güntekin,. İstanbul: İnkılap Kitabevi, 2005.
• Ruether, Rosemary Radford.-McLaughlin, Eleanor. Women of Spirit: Female Leadership in the Jewish and Christian Tradition. Oregon: Wipf &Stock, 1998.
• Schimmel, Annamarie. Ruhum Bir Kadındır. Çev. Ö. E. Akbulut. İstanbul: İz Yayınları, 1999.
• Smith, Preserved. The life and letters of Martin Luther. Boston: Houghton Mifflin Co. 1911.
• Tekeli, Şirin. Kadınlar ve Siyasal Toplumsal Hayat. İstanbul: Birikim Yayınları, 1982. Topaloğlu, Bekir. İslâm’da Kadın. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2004. Tuksal, Hidayet Şefkatli. Kadın Karşıtı Söylemin İslâm Geleneğindeki İzdüşümleri. Ankara: Kitâbiyât Yayınları 2. Basım, 2001.