ŞEYH GÂLİB’İN KASİDE VE GAZELLERİNDE REDİF KULLANIM ANALİZİ

Yıl 2015, Sayı: 13, 240 - 256, 01.06.2015

Özkan Ciğa

Öz

Türk Edebiyatı‟nda Hint Tarzının önemli temsilcileri arasında sayılan Şeyh Gâlib, şiirlerinde kullandığı üslupla Dîvân şiirine yeni bir soluk getirmiştir. Bilindiği üzere bir şairin üslubunu pek çok faktör etkiler. Bunlardan biri de şairin özenle seçtiği rediflerdir. Bu çalışmada, Şeyh Gâlib Dîvânı‟nda yer alan kaside ve gazellerin redif yapısı, kelime türü ve anlam bakımından redif analizi yapılarak söz konusu rediflerin şiire ses, ahenk ve anlam yönünden ne tür etkilerinin olabileceği üzerinde duruldu. Bu analizden hareketle yer yer Şeyh Gâlib‟in üslubuna ve dünya algısına dair izlenimler anlatılmaya çalışıldı

Anahtar Kelimeler

Redif Türü ve Yapısı, Şeyh Gâlib, Ahenk, Üslup

ŞEYH GÂLİB’İN KASİDE VE GAZELLERİNDE REDİF KULLANIM ANALİZİ

Öz

Şeyh Galib, considered one of the most important representatives of the Indian style in Turkish literature, brings a new breath to the Divan poetry by his wording. As is know, the most factor effects to one poet's wording. One of these factor is redif that poet uses carefully. The aim of these works is to examine of Şeyh Galib's qaside and ghazals by redifs analize. Also it has been tried to explain Şeyh Galib's wording and his perception of the world moving from this analyses

Anahtar Kelimeler

Redif Types and Structure, Şeyh Galib, Harmony, Wording

Kaynakça

• AKÜN, Ö. F. (2013). Dîvân Edebiyatı. İstanbul: İsam Yayınları.
• ANDREWS, W. G. (2009). Şiirin Sesi, Toplumun Şarkısı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• AYDEMİR, Y., H. Çeltik (2009). Gazelde İkileme Redif ve İkileme Kafiye.
• TURKİSH STUDİES International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/2 Winter. AYDEMİR Y., H. Çeltik (2008). Redife Farklı Bir Bakış: Dîvân Şiirinde Ön
• Kafiye ve Ön Redif. BİLİG DERGİSİ yaz/2008 sayı 46 s. 193-214.
• AYDIN, H. (2012). Muhtevanın Çerçevesi- Çerçevenin Muhtevası:Bâkî Dîvânı
• Örneği. Prof. Dr. Mine MENGİ Adına Türkoloji Sempozyumu Bildirileri (20-22
• Ekim 2011) Çukurova Üniversitesi, Adana.
• BABACAN, İ. (2012). Klâsik Türk Şiirinin Son Baharı Sebk-i Hindî (Hint
• Üslûbu). Ankara: Akçağ Yayınları. BİLKAN, A. F., Ş. Aydın (2007). Sebk-i Hindî ve Türk Edebiyatında Hint Tarzı. İstanbul: 3F Yayınevi.
• BİNGÖL U., Ö. Ciğa (2014). Ontolojik Metin Tahlili ve Şeyh Gâlib’in Bir
• Gazelinin Ontolojik Tahlili. TURKİSHSTUDİES - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/9 Summer , p. 267-286, ANKARA-TURKEY. CHITTIK, W. (2006). Tasavvuf, Kısa Bir Giriş. İstanbul: İz Yayıncılık.
• DEMİREL, Ş. (2009). XVII. Yüzyıl Klasik Türk Şiirinin Anlam Boyutunda
• Meydana Gelen Üslup Hareketleri: Klasik Üslup - Sebk-i Hindî - Hikemî Tarz - Mahallileşme. TURKİSH STUDİES International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/2 Winter. DEVELLİOĞLU, F. (2000). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara
• Aydın Kitabevi Yayınları. DİLÇİN, C. (2005). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi. Ankara: Türk Dili Kurumu Yayınları.
• HORATA, O. (1998). Necati Bey'den Bâkî'ye Döne Döne. Bilig Türk Dünyası
• Sosyal Bilimler Dergisi,7 (Güz). ELİOT, T. S. (2007).
• KANTARCIOĞLU) İstanbul: Paradigma Yayıncılık. İPEKTEN, H. (vd.) (1988). Büyük Türk Klasikleri C.7 İstanbul: Ötüken/ Söğüt Yayıncılık.
• İPEKTEN, H. (2006). Şeyh Gâlib Hayatı Sanatı ve Eserleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
• KAPLAN, M. (2007). Şeyh Gâlib’in Şiir Anlayışı. TURKISH STUDIES
• International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN:1308-2140, (Tunca Kontartamer Özel Sayısı II) Volume 2/4 Fall , www.turkishstudies.net, DOI Number: 10.7827/Turkish Studies.186, p. 455
• KARATAŞ, T. (2004). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
• KILIÇ, M. E. (2012). Sûfî ve Şiir, Osmanlı Tasavvuf Şiirinin Poetikası. İstanbul: İnsan Yayınları.
• KOÇ, T. (2012). İslam Estetiği. İstanbul: İsam Yayınları.
• KURNAZ, C. (1997). Dîvân Edebiyatı Yazıları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• MACİT, M. (1996). Dîvân Şiirinde Ahenk Unsurları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• MACİT, M., U. Soldan (2008). Edebiyat Bilgi ve Teorileri. Ankara: Grafiker Yayınları.
• MERİÇ, C. (2007). Mağaradakiler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• MERMER, A., N. Koç Keskin (2011). Eski Türk Edebiyatı Terimler Sözlüğü.
• Ankara: Akçağ Yayınları. OKCU, N. (2011). Şeyh Gâlib Dîvânı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• OKUYUCU, C. (2004). Dîvân Edebiyatı Estetiği. İstanbul: LM Yayınları.
• ÖZUYGUN, A.R., H. Baysan (2014). Şeyh Galib’in ‘‘Düştü’’ Redifli Gazelinin
• Şerhi ve Yapısalcılık Açısından İncelenmesi. EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 18 Sayı: 60. Seyyid Mustafa Râsim Efendi (2013). Tasavvuf Sözlüğü (Istılâhât-ı İnsân-ı Kâmil).
• (hzl. İhsan Kara). İstanbul: İnsan Yayınları. ŞENTÜRK, A. A., A. Kartal (2012). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• TANPINAR, A. H. (2003). 19 uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
• TUĞLUK, İ. H. (2009). Yunus Emre Divanı’ndaki İstifhamların Semantik Açıdan
• Yorumu. Her Yönüyle Yunus Emre, I. Uluslararası Yunus Emre Sempozyumu, 08– , Ekim 2008, Aksaray. (I. Uluslararası Yunus Emre Sempozyumu Bildiri Kitabı
• Editör: Necdet Sağlam, Öcal Oğuz, Naim Uzun, Aksaray Üniversitesi Yayınları, Aksaray, s. 94-101) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (2010) Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, C. 39 s. 54-57.
• ULUDAĞ, S. (2005). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• WELLEK, R., A. VARREN (1993). Edebiyat Teorisi. (Çev. Ömer Faruk
• Huyugüzel) İzmir: Akademi Kitabevi. YILDIRIM, A. (2007). Düşmek İmajı ve Şeyh Galib’in Düşüşü. BİLİG sayı 42: 227.
• YILDIRIM, A. (2006). Renk Simgeciliği ve Şeyh Gâlib’in Üç Rengi. MİLLÎ FOLKLOR sayı: 72, s. 129-140.