KEMALPAŞAZÂDE’NİN ‘GELÜR GİDER’ REDİFLİ GAZELİNİN ŞERHİ

Yıl 2019, Sayı: 23, 128 - 134, 01.12.2019

Muhammed Felat Aktan Fuat Biner

Öz

Divan Edebiyatının önemli şairleri arasında yer alan Kemalpaşazâde, üretken bir müelliftir. Asıl adı Şemseddin Ahmed b. Süleyman olan Kemalpaşazâde, Kemalpaşaoğlu veya İbn Kemal diye de anılır. Yaşadığı XV. ve XVI. yüzyıl Osmanlı Devleti’nin ilim, kültür ve medeniyette zirveye yerleştiği bir dönemdir. Bu medeniyetin yetiştirdiği Kemalpaşazâde, farklı konularda tarih, edebiyat, hukuk ve din ilimlerinde Türkçe, Farsça, Arapça olmak üzere farklı dillerde eserler vermiştir. Şiiri hikmetli bir söz gibi değerlendiren ve eserlerinde de hikemî konulara ağırlık veren şairimiz, divan şiiri geleneğine kendi tarzıyla bir soluk katmıştır. Sade ve anlaşılır bir dille olan bu gazelinde tasavvuf temi şiirin omurgasını oluşturmuştur. Aşağıda incelediğimiz sufiyane gazel, şairin şiir dünyası ve kabiliyeti hakkında bizlere bir fikir verecektir

Anahtar Kelimeler

Kemalpaşazâde, Klasik Edebiyat, Şerh, Gazel, Tasavvuf

KEMALPASAZADE OF ‘GELÜR GİDER” RHYMED OF HIS GAZEL POEM

Öz

Kemalpaşazade, who is one of the important poets of the Divan Literature, is a believer. The real name is Şemseddin Ahmed b. Kemalpaşazâde, who is Süleyman, is called Kemalpaşaoğlu or Ibn Kemal. He lives in XV. and XVI. century Ottoman Empire is a period of climax in science, culture and civilization. Kemalpaşazâde, which this civilization cultivated, gave works in various languages including history, literature, law and religious sciences in Turkish, Persian and Arabic. Our poet, who treats poetry like a wise word and emphasizes witchcraft in his works, has added a breath of his own style to the divan poetry tradition. A mysterious example of mysticism in the gazelle is the backbone of poetry. The sufiyane gazel which we have studied below will give us an idea about the poetry's world of poetry and its ability

Anahtar Kelimeler

Kemalpasazade, Classical Literature, Commentary, Ghazal, Sufis

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk. (1994), “Divan Edebiyatı”. DİA, C.9, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Bakırcıoğlu, Ziya (2016), Şah Beyitler, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Küçük, Sabahattin (1994), Bâkî Divanı, TDK Yayınları, Ankara.
• Bilgin, Azmi (2000), Yunus Emre, Şule Yayınları, İstanbul.
• Can, Şefik (2017), Mesnevi Tercümesi, Ötüken Neşriyat, İstanbul
• Ceylan, Ömür (2007), Tasavvufi Şiir Şerhleri, Kapı Yayınları, İstanbul.
• Dalkıran, Sayın (1997), İbn-i Kemal ve Düşünce Tarihimiz, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Çağbayır, Yaşar (2009), Günümüz Diliyle Atebetü’l-Hakayık, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Kaçar, Mücahit (2010), İbni Kemâl Dîvânı'nın incelenmesi (Nazım bilgisi- Belâgat - Üslûp ve Dil Özellikleri - Muhtevâ) İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Levend, Âgâh Sırrı (1988), Türk Edebiyatı Tarihi I, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Mengi, Mine (1997), “Metin Şerhi, Tahlili ve Tenkidi Üzerine”, Dergâh Edebiyat- Sanat- Kültür Dergisi, İstanbul.
• Tarlan, Ali Nihat (1992), Hayâlî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• İsen, Mustafa (2000), Acıyı Bal Eylemek, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Okuyucu, Cihan (2006), Gazel Bahçesi, Sütun Yayınları, İstanbul.
• Öçal, Şamil (2013), Kışladan Medrese’ye: Osmanlı Bilgini Kemalpaşazade’nin Düşünce Dünyası, İstanbul, İz Yayıncılık
• Saraç, M. Yekta, (1999), Şeyhülislam Kemalpaşazade, Şule Yayınları, İstanbul.
• Saraç, M. Yekta ,(2002), “Kemalpaşazade”. DİA, C.25, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Pala, İskender (1989), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Tanyıldız, A. Ve Şahin, O.(2018), “Kemalpaşazâde’nin Farsçadaki Yâ Harfine Dair Bir Eseri: Yâiyye Risâlesi”, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi (Online), Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan Özel Sayısı, 336-370.
• Uludağ, Süleyman (2010), Tasavvuf Terimleri Sözlüğü , Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Pekolcay, Necla (2002), İslami Türk Edebiyatı, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
• Yazır, Elmalılı M. Hamdi (2010), Hak Dini Kur’an Dili, Akçağ Yayınları, Ankara.