OSMANLI`DA BİR AZINLIK YAZARI: ZABEL ASADUR VE KADIN SORUNUNA BAKIŞI

Yıl 2020, Sayı: 25, 1 - 10, 19.10.2020

Mehmet Sümer

Öz

Zabel Asadur , Osmanlı Ermeni cemaatine mensup eğitimci, şair, yazar ve bir kadın hakları aktivistidir. Asadur, Osmanlı Devleti’nin son döneminde Ermeni cemaati içerisinde kurduğu kadın derneği, yürüttüğü kadın haklarıyla ilgili etkinlikler, eğitim faaliyetleri ve edebî çalışmalarıyla son derece aktif bir kişiliktir. Türk kadın hareketiyle ilgili çalışmalarda, genellikle azınlık kadınları kendilerine yer bulamadığı ve Asadur’un eserlerinin çok az bir kısmı Türkçe’ye çevrildiği için fazla tanınmamaktadır. Edebî çalışmalarında da kadın sorununu işleyen Asadur, Osmanlı’da azınlık mensubu kadınların durumunu, hayatı ve eserleriyle dikkat çekici bir şekilde temsil etmektedir. Bu makalede Zabel Asadur’ın Serveti Fünûn dergisinde yayımlanan ve edebî açıdan oldukça seviyeli olan “Boa” ve “Serena” adlı hikâyelerinden yola çıkarak yazarın kadın sorununa yaklaşımı ve kadın psikolojisini nasıl yansıttığı incelenmektedir

Anahtar Kelimeler

Zabel Asadur, azınlık edebiyatı, kadın hareketi

AN OTTOMAN MINORITY WRITER: ZABEL ASADOUR AND HER VIEW OF THE WOMAN QUESTION

Öz

Zabel Asadour , a member of Ottoman Armenian community, was an educationist, poetess, writer and activist of women’s rights. Asadour, with the institution she established for women, activities she conducted for women’s rights, and her educational and literary works, was a highly active personality within the Armenian community in late Ottoman era. She does not have too much recognition since the works on Turkish women’s movement usually do not include minority women, and only a small part of her literary works have been translated into Turkish. Zabel Asadour, who focuses on women’s issue in her literary works as well, represents clearly the situation of minority women in Ottoman State with her life and works. In this paper, her approach to the woman question and how she reflects women’s psychology is examined based on her literarily high-level stories titled “Boa” and “Serena” which were published in Servet-i Fünun magazine

Anahtar Kelimeler

Zabel Asadour, minority literature, women’s movement

Kaynakça

• Alboyacıyan, Arşag. (2001), “Krikor Zohrab, Hayatı ve Eseri”, içinde Osmanlı Meclisinde Bir Ermeni
• Mebus Krikor Zohrab: Öyküler, (çev. Hermon Araks), Aras Yayınları, İstanbul.
• Ali Suavi. (1287), “Ermenilerde Ulûm ve Ma‘ârif”, Ulûm Gazetesi, No: 22.
• Balay, Christophe. (Güz 2008), “Diasporadaki Fars Edebiyatı: İstanbul 1865-1895”, (çev. Çiğdem Kurt), Kritik, Sayı 2, s. 199-207.
• Çakır, Serpil. (1996), Osmanlı Kadın Hareketi, Metis Yayınları, İstanbul.
• Enginün, İnci. (2012), Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923), Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Hacikyan, Agop J. vd. (2005), The Heritage of Armenian Literature, Wayne State University Press, Detroit, c. 3.
• Halil Hamid. (1914), “Âlem-i Nisvan: Ermeni Kadınları”, Siyanet, 22 Mayıs 1330/4 Haziran 1914, Sayı 11, s. 9-12.
• Kankal, Ahmet. (2004), “Ermeni Toplumunda ve Aile Hayatında Kadın”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, yıl: II, sayı 4, s. 105-135.
• Koçu, Reşat Ekrem. (1959), İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul Ansiklopedisi ve Neşriyat, c. II, İstanbul.
• Mignon, Laurent. (2007-2008), “Bir Varmış, Bir Yokmuş… Kanon, Edebiyat Tarihi ve Azınlıklar Üzerine Notlar”, Pasaj dergisi, Sayı: 6, s. 35-43.
• Moltke, Helmuth von. (1960), Türkiye’deki Durum ve Olaylar Üzerine Mektuplar, (çev. Hayrullah Örs), Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara.