NAZMÎZÂDE HÜSEYİN MURTAZÂ’NIN KASÎDE-İ FEREZDAK ŞERHİ

Yıl 2020, Sayı: 25, 78 - 95, 19.10.2020

Mustafa Uğurlu Arslan

Öz

Emevîler devrinde klasik üslubu devam ettiren üç büyük hiciv şairinden birisi Ebû Firas Hemmâm b. Gâlib b. Sa’saa et-Temîmî’dir Ferezdak . Emevîlerle olan yakın ilişkisine rağmen Ferezdak’ın, kalbinde Ehl-i beyte karşı duyduğu derin sevgi, dördüncü imam Zeynelâbidîn'i övdüğü meşhur kasîdesi ile zirve noktaya ulaşmıştır. Ferezdak’ın hapse atılmasına sebep olan bu meşhur kasîde, Nazmîzâde Hüseyin Murtazâ Efendi tarafından şerh edilmiştir. Klasik şerh geleneğine bağlı kalınarak kaleme alınan eserde şârih, kasîdeyi şerh ederken sarf ve nahiv ilmine olan vukûfiyetini, Kur’an ve hadis ilmindeki derinliğini okuyucusuna hissettirmiştir. Bu çalışmada, Ferazdak’ın Arapça kasîdesinin okunuş ve tercümeleri dipnotlarla verilmiş, Nazmizade’nin şerhi ise muhteva açısından tetkik edilmiş ve transkripsiyon harflerine aktarılarak çalışmanın sonuna eklenmiştir

Anahtar Kelimeler

Dîvân Şiiri, şerh, kasîde, Ferezdak, Nazmîzâde Hüseyin, Ferezdak Şerhi

THE ANNOTATION OF KASİDE-İ FEREZDAK OF NAZMÎZÂDE HÜSEYİN MURTAZÂ

Öz

One of the three great satire poets, who continued the classical style in the Umayyad Period, was Abu Firas Hemmam b. Galib b. Sa isaa et-Temîmî Ferezdak . In spite of his close relationship with the Umayyads, the deep love of Ferezdak for the Ehl-i Beyt in his heart reached its peak in the eulogium, in which he praised the fourth imam Zeynelabidin. This famous eulogium, which caused Ferezdak to be imprisoned, was annotated by Nazmîzâde Hüseyin Murtazâ Efendi, who had attracted the attention of science authorities through his translations made from Arabic and Persian. In the said study, which was written by adhering to the tradition of classical annotation, the commentator, while annotating the eulogium, made his readers feel his knowledge in the fields of grammar and syntax, and his profoundness in the knowledge of Qur'an and hadith. In this study, the pronunciation and translations of Ferazdak's Arabic eulogium are given in footnotes, and the annotation of Nazmizade has been examined in terms of its content and it has been transferred to transcription letters and added to the end of the study

Anahtar Kelimeler

Divan poetry, annotation, eulogium, Ferezdak, Nazmizâde Hüseyin, Ferezdak Annotation

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk (1994), “Divan Edebiyatı”, DİA, C.4, TDV Yayınları, Ankara.
• Avcı, Necati. (1992), “Nazmîzâde Murtezâ Efendi ve Gülşen-i Hulefâ’sı”,Erciyes Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, S 9, s.245-250.
• Aynur, Hatice, Çakır, Müjgan, Koncu, Hanife, Kuru, Selim S. , Özyıldırım Ali Emre (2013), Kasîdeye Medhiye (Biçim, İşlev ve Muhtevaya Dair Tespitler), Klasik Yayınları, İstanbul.
• Büküm, Mehmed (2017), Nazmîzâde'nin Zeyl-i Siyer-i Veysî ve Nâbî'si (İnceleme, metin), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Diyarbakır.
• Çavuşoğlu, Mehmet (1986), “ Kasîde”, Türk Dili Aylık Dil Dergisi, Türk Şiiri Özel Sayısı, sayı: 415-416-417 Temmuz- Ağustos- Eylül, Ankara, s. 20.
• Çınar, Mustafa (2006), “Kasîde Nazım Şeklinin Tarihi Gelişimi”, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 10 Sayı: 27, s. 203-222.
• Ergin, Ali Şakir (1995), “Ferezdak”, DİA, C. 12, TDV Yayınları, Ankara.
• Güngör, Recep Şükrü (2017), “Nazmîzâde Hüseyin Murtazâ Efendi ve Tezkire-i Evliyâ-i Bağdâd İsimli Eseri”, HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi [Journal of Academic Literature], Yıl 3, Sayı 7, s. 121 – 139
• Khaulah Mujahidah Fillah (2015), Qoşhidah Mimiyyah Al- Farazdaq Fakültas Dırasat İslamiyah Üniversitas İslam Negeri Syarif Hidayetullah, Jakarta.
• Levend, Agah Sırrı (1988), Türk Edebiyatı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Nazmîzâde Murtazâ, Kasîde-i Ferezdak Şerhi, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Hacıbeşirağa No:542, İstanbul.
• Sâlim Efendi. (1315), Tezkire-i Sâlim, İkdam Matbaası, İstanbul.
• Özcan, Tahsin. (2006), “Nazmîzâde Murtazâ Efendi”. DİA, C. 32, TDV Yayınları, Ankara