KÜRESEL ÇEVRESEL YÖNETİŞİM BAĞLAMINDA ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE ÇEVRESEL YÖNETİŞİM UYGULAMASINDA İSVEÇ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 25, 96 - 120, 19.10.2020

Handan Yokuş Sevük

Öz

Küresel ısınma, iklim değişikliği, nesli tükenmekte olan canlılar, su kirliliği, ozon tabakası gibi acil çözüm bekleyen pek çok çevre sorunu küresel nitelik taşır. Ulusal alanda yürütülen politikaların küresel çevre sorunların çözümünde yetersiz kalması ‘küresel çevresel yönetişim’ kavramını ortaya çıkarmıştır. Küresel çevresel yönetişim anlayışı, uluslararası işbirliğine dayalı bir çözüm arayışı olarak da ifade edilebilir. Uluslararası çevre hukukunda kabul edilen ilkelerden biri de olan işbirliği ilkesi başta devletler olmak üzere ulusal ve uluslararası alanda faaliyet gösteren tüm kurumlara sorumluluk yüklemektedir. Uluslararası işbirliği, çevre sorunlarının araştırılması, tanımlanması, çözüm üretilmesi ve önlenmesi bakımından oldukça önemli olup uluslararası çevre hukukunun temelini oluşturan çevrenin korunmasına yönelik uluslararası metin ve sözleşmelerin de ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Bu metin ve sözleşmelerin oluşturulmasında, müzakeresinde ve uygulanmasında ise uluslararası örgütler önemli rol oynamaktadır. Çalışmamızda öncelikle uluslararası işbirliğinin gerçekleştirilmesinin en önemli araçları olan uluslararası sözleşmeler ile küresel ve bölgesel örgütlerin bu alandaki katkısı; daha sonra çevresel yönetişim anlayışını yasalarına, yargı sistemine ve kurumlarının işleyişine yansıtabilmesi açısından örnek teşkil etmesi sebebiyle çevresel yönetişim anlayışında İsveç örneği incelenecektir

Anahtar Kelimeler

Çevresel sorunlar, çevresel yönetişim, uluslararası sözleşmeler, uluslararası işbirliği, çevre kirliliği, çevre mahkemeleri

INTERNATIONAL COOPERATION IN THE CONTEXT OF GLOBAL ENVIRONMENTAL GOVERNANCE AND SWEDEN AS AN EXAMPLE IN ENVIRONMENTAL GOVERNANCE

Öz

Many environmental problems which are waiting for an urgent solution, such as global warming, climate change, endangered creatures, water pollution, ozone layer, are global. The insufficiency of policies carried out in the national area in the solution of global environmental problems has brought up the concept of “global environmental governance”. Global environmental governance understanding can also be expressed as a search for a solution based on international cooperation. The principle of cooperation, which is also one of the accepted principles in international environmental law, imposes responsibility on all national and international institutions, especially the states. International cooperation is ve ry important in terms of researching, defining, producing and preventing environmental problems and it also provides the emergence of international texts and conventions for the protection of the environment, which forms the basis of international environmental law. International organizations play an important role in the creation, negotiation and implementation the contribution of international conventions and global and regional organizations, which are the most important tools of realizing international cooperation; and later Swedish example in environmental governance understanding will be examined, since Sweden constitutes an example in reflecting the environmental governance understanding to its laws, judicial system and the functioning of its institutions

Anahtar Kelimeler

Environmental problems, environmental governence, international conventions, international cooperation, environmental pollution, environmental courts

Kaynakça

• Akıncı, Müslüm (2007), “İsveç Çevre ve İmar Hukuku”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11/1-2, s. 389-414.
• Aksar, Yusuf (2018), “Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi, Uygulamaları ve Uluslararası Hukuka Katkıları”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.17(1), s. 15-37; http://openaccess.maltepe.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12415/3250#sthash.bjUbYX8W.dpbs Erişim 15.03.2020). (
• Andonova, Liliana B. (2009), “International Organizations as Entrepreneurs of Environmental Partnerships”, International Organizations in Global Environmental Governance, (Edited by Frank Biermann, Bernd Siebenhüner and Anna Schreyögg), s. 195-223.
• UN (2019), ‘’United Nations Convention On The Law Of The Sea: Table Recapitulating the Status of the Convention and of the Related Agreements’’, https://www.un.org/depts/los/reference_files/UNCLOS%20Status%20table_ENG.pdf 15.03.2020) (Erişim UNECE (2020)
• ‘’Environmental Conventions and
• Protocols’’,https://www.unece.org/environmentalpolicy/conventions/envtreatieswelcome/about.ht
• ml (Erişim 15.03.2020)
• UNECE, ‘’Mission’’, https://www.unece.org/mission.html (Erişim 15.03.2020)
• UNECE, Objectives and Mandate, http://www.unece.org/oes/nutshell/mandate_role.html UNEP
• ‘’Environmental Rights and Governance ‘’
• http://www.unep.org/pdf/UNEP_Profile/Environmental_Governance.pdf (Erişim 15.03.2020) UNESCO, ‘’UNESCO ve Okyanus Bilimleri’’
• http://www.unesco.org.tr/Pages/696/42/Do%C4%9Fa-Bilimleri (Erişim 15.03.2020) UNESCO
• Intergovernmental Oceanographic Commission
• http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/ioc-oceans/about-us/ (Erişim 15.03.2020)
• Wang, Cuimin (2016), “A Comparative Analysis of Environmental Courts in Sweden and China”, Fudan Journal of the Humanities and Social Sciences, S. 9, s. 607–626.
• WCPR, ‘’Sponsors and Contributors’’, https://www.wcrp-climate.org/sponsors (Erişim 15.03.2020)
• WCRP (2018), ‘’Publications’’, https://council.science/publications/review-of-the-world- climate-research-programme-wcrp/ (Erişim 15.03.2020)
• WMO, ‘’ Programmes’’, https://public.wmo.int/en (Erişim 15.03.2020)
• Yalçın,Beste Bilun (2019), Sürdürülebilir Kalkınma Kapsamında Türkiye’de Çevre Politikalarının Dönüşümü: AB Ve Uluslararası Çevre Rejimlerinin Etkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Yokuş Sevük, Handan (2017), Çevre Hukuku, Doğal Çevrenin Korunması, Adalet Yayınları, 2. Baskı, Ankara.