KÜRESELLEŞMEYLE DÖNÜŞEN KENTLER

Yıl 2020, Sayı: 25, 270 - 286, 19.10.2020

Ferat Kaya

Öz

Geniş kapsamlı etkilere sahip olan küreselleşme, birçok olguyu kendisiyle birlikte dönüştürmektedir. Küreselleşmeyle doğrudan bir ilişkiye sahip olan kentleşme olgusu, sanayileşmeyle birlikte bir düzeyde ekonomik büyümeyi artıran, sosyal, ekonomik ve siyasi geçişlerin ve hatta tutarsızlıkların yaşandığı bir yapıya dönüşmektedir. Küreselleşmenin etkileriyle dönüşen kentler, yeni kentlerin oluşmasına ve bununla da ilişkili yeni sorunların baş göstermesine neden olmaktadır. Tüketim merkezleri haline gelen kentler, yaşayanlar arasında ekonomik uçurumun, sosyokültürel farklarla kutuplaşmanın, mekânsal ve çevresel değişimlerle karmaşanın etkin olduğu bir yapıya bürünmüştür. Kent sakinlerinin dışlanması, kent siluetinin sermayenin talepleri şeklinde değişmesi, sosyal eşitsizlik gibi sorunlarla boğuşan kentler; birçok bilim dalının ilgisini çeker duruma gelmektedir

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, Yerelleşme, Küyerelleşme, Kentleşme, Küresel Kentler

CITIES TRANSFORMED BY GLOBALIZATION

Öz

Globalization, which has far-reaching effects, transforms many phenomena with it. The phenomenon of urbanization, which has a direct relationship with globalization, becomes a structure increasing economic growth at a certain level together with industrialization where social, economic and political transitions and even inconsistencies are experienced. Cities transformed by the effects of globalization lead to the formation of new cities and, in association with this, new problems. Cities that have become centers of consumption have developed into a structure where the economic gap between the inhabitants, the polarization with socio-cultural differences, and the chaos with spatial and environmental changes are effective. Cities that are struggling with problems such as the exclusion of city-dwellers, changing the city silhouette in accordance with the demands of capital owners, and social inequality are now attracting the attention of many branches of science

Anahtar Kelimeler

Globalization, Localization, Glocalization, Urbanization, Global Cities

Kaynakça

• Appadurai, Arjun (2003), Modernity at Large: Cultural Dimension of Globalization, 6. ed. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Auge, Marc (1995), Non-Places Introduction to an Anthropology of Supermodernity, (Trans. by John Howe). London: Verso.
• Bahador, Babak (2007), The CNN Effect in Action. New York: Palgrave Macmillan.
• Bal, Hüseyin (2008), Kent Sosyolojisi. Isparta: Fakülte Kitabevi.
• Bartu, Ayfer (2009), “Eski Mahallelerin Sahibi Kim?: Küresel Bir Çağda Tarihi Yeniden Yazmak”. Der. Çağlar Keyder, Küresel İle Yerel Arasında (43-59). İstanbul: Metis Yayınları.
• Baudrillard, Jean (2004), Tüketim Toplumu. Çev. H. Deliceçaylı ve F. Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu (1991), Ortak Geleceğimiz, Çev. B. Çırakçı. Ankara: Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını.
• Birol Özerk, Gaye ve Akgün Yüksekli, Berrin (2011), “Küresel Kent, Kentsel Markalaşma ve Yok-Mekân İlişkileri”. İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, (3), 82-93.
• Brenner, Neil & Keil, Roger (Ed) (2006), The Global City Reader. London: Routledge.
• Budak, Funda (2014), “Fetih Başkentinden Küresel İstanbul’a, Kazlıçeşme’de Değişim ve Kentsel Dönüşüm: Barselona 22@ Projesi ile Bir Karşılaştırma”. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2(2), 9-34. Charter on European Cities and Towns Towards
• Sustainability (1994)
• http://www.sustainablecities .org/aal_uk.html, E.T.:04.05.2020.
• Çınar, Tayfun (1998), “Dünya Kenti ve Toplumsal Kutuplaşma (İstanbul Dünya Kenti Olmalı mı?)”, Tartışma Metinleri, No:12, AÜSBF, 73-98.
• Didier, Sophie (2018), “Edward W. Soja, “Los Angeles and Spatial Justice: Rereading Postmetropolis: Critical Studies of Cities and Regions Twenty Years Later”, Justice Spatiale Spatial Justice, July, 1-12.
• Dursun, Davut (1998), “Küreselleşme ve Toplumun İnşasında Artan Bilginin Önemi”, Yeni Türkiye: 21. Yüzyıl Özel Sayı, 4 (19), 154-160.
• Elçin, A. Bora (2012), Küreselleşmenin Tarihçesi
• http://docplayer.biz.tr/746102
• Kuresellesmenin-tarihcesi-a-bora-elcin.html, E.T.: 15.12.2017.
• Erdem, Ali (2015). “Belediyeler Özelinde Türkiye-İsveç Yerel Yönetimleri Karşılaştırması”, Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi, (30), 185-214.
• Ertuğal, Esra (2008), Küresel Kent Dinamiğinde Kültür-Sanat Faaliyetlerinin Etkisi: İstanbul Örneği, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
• Falay, Nihat (1998), “Yerel Yönetimlerde Özelleştirmeye İlişkin Sorunlar”. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 7(1), 14-20.
• Flew, Terry (2018), Understanding Global Media, 2nd ed. Basingstoke: Palgrave.
• Friedmann, John (1986), “The World City Hypothesis”, Development and Change, 17, 69– 83.
• Friedmann, L. Thomas (2001), The Lexus and The Olive Tree. New York: Anchor.
• Gündüz, Ahmet ve Karahasanoğlu, Songül (2020), “Küresel-Küyerel bir Çalgı: Elektro Bağlama”, İdil, (69) 2020 Mayıs, 875-885.
• Hall, Peter (1966), The World Cities. New York: McGraw-Hill.
• Herzog, A. Lawrence (1991), “Cross-national Urban Structure in the Era of Global Cities: The US- Mexico Transfrontier Metropolis”. Urban Studies, 28(4), 519-533.
• Holston, James (2001), Urban Citizenship and Globalization (Ed. Allen John Scott), Global City Regions, Oxford: Oxford University Press.
• Ibelings, Hans (2002), Supermodernism: Architecture in the Age of Globalisation. Rotterdam: NAI Publishers.
• Karakurt, Elif (2003), Bilgi Toplumu Sürecinde Yeniden Yapılanan Kentsel Mekânı Okumak, htpp://www.iibf.ogu.edu.tr/kongre, E.T.: 16.12.2017.
• Kayan, Ahmet (2015), “Küreselleşmenin Kentler Üzerindeki Etkileri ve Küresel Kentlerin Özellikleriyle İlgili Bir Değerlendirme”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 10(1), 271-295.
• Keleş, Ruşen (2001), “Küreselleşme ve Yerel Yönetimler”, Mülkiyeliler Birliği Yayınları, No: 25, 563-572.
• Keskinok, H. Çağatay (2006), Kentleşme Siyasaları. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Kiper, H. Perihan (2006), Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Tarihsel-Kültürel Değerlerinin Korunması. İstanbul: Sosyal Araştırmalar Vakfı.
• McLuhan, Marshall (2011). McLuhan Galaxy Conference Understanding Media, Today Barcelona, May, 23rd-25th, Conference Proceedings, Edited by Matteo Ciastellardi, Cristina Miranda de Almeida, Carlos A. Scolari, Barcelona: Sehen.
• Mumford, Lewis (2007), Tarih Boyunca Kent-Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği, Çev. G. Koca ve T. Tosun. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Mutlu, Ahmet (2012), “Küreselleşme Sürecinde Kent Kültürü Anlayışındaki Dönüşümler”, XI. Kamu Yönetimi Forumu (XI. KAYFOR), 6-7 Aralık 2012, Ankara, Kamu Politikalarında Dönüşüm, TODAİE Yayın No: 373, 561-582.
• Ökmen, Mustafa (2005), “Küreselleşme Sürecinde Yerelleşme Eğilimleri ve Yerel Yönetimler”. Ed. M. Kösecik ve H. Özgür, Yerel Yönetim Yazıları-1: Reform (539-564). Ankara: Nobel Yayınları.
• Özsan, M.Emin ve Özaslan, Metin (2010), “Küresel Kentler ve Ülkemiz Metropollerinin Küresel Kent Hiyerarşisindeki Yeri”. TUCAUM, VI. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, 229-238.
• Pustu, Yusuf (2006), “Küreselleşme Sürecinde Kent, Antik Site’den Dünya Kentine”, Sayıştay Dergisi, (60), 129-151.
• Ritzer, George and Stepnisky, Jeffrey (2017), Modern Sociological Theory, 7.th Edition. New York: Sage Publications.
• Robinson, I. William (2009), “Saskia Sassen and the Sociology of Globalization: A Critical Appraisal”, Sociological Analysis, Vol.3 No:1 Spring 2009, 5-29.
• Sarıoğlu, Servet (2005), Küreselleşmenin Kentler Üzerindeki Etkileri: Dünya Kentleri ve İstanbul Örneği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Sassen, Saskie (1991), The Global City: New York, London, Tokyo. New Jersey: Princeton University Press.
• Sassen, Saskie (1996), “Rebuilding Global City: Economy”, (Ed. A.D.King), Ethnicity and Space, Representing the City-Ethnicity, Metropolis, Malesia: Capital and Culture in the 21st Century. New York: New York University Press.
• Scholte, Jan Aart (2005), Globalization: A Critical Introduction, 2nd ed. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Sert, Emre; Karpuz, Hayri ve Akgün, Gürkan (2005), “Küreselleşme Sürecinde Değişen Kent Kavramı; Mekân ve Politikleşme Üzerine Bir Okuma Çalışması”, PLANLAMA, 101-111.
• Seto, C. Karen, Sanchez-Rodriguez, Roberto, Fragkias, Michail (2010), “The New Geography of Contemporary Urbanization and the Environment”, Annual Review Environment Resources (35). 167-194.
• Smith, G. Richard (2003), “World City Actor- Networks”, Progress in Human Geography, 27(1), 25-44.
• Soja, W. Edward, Dufaux, Frederic, Gervais-Lambony, Philippe, Buire, Chloe, Desbois, Henri (2011), “Spatial Justice and the Right to the City: An Interview with Edward Soja” Université Paris Ouest Nanterre La Défense, UMR LAVUE, 7218, Laboratoire Mosaïques.
• Taşkın, Volkan (2016), Küresel Kent Söyleminin Kentsel Mekâna ve Mimarlığa Etkisi: İstanbul Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Taylor, J. Peter (2000), “World Cities and Territorial States Under Conditions of Contemporary Globalization”, Political Geography (19), 5-32.
• Taylor, J. Peter (2001), “World Cities and Territorial States Under Conditions of Contemporary Globalization II: Looking Forward, Looking Ahead”, GeoJournal (52), 157-162.
• Tekeoğlu, Muammer, ve Ildırar, Mustafa (2012), Küreselleşme Sürecinde Kent Ekonomileri: Gaziantep Örneği. Gaziantep Sanayinde İhracat, Finansman ve İstihdam Sorunları, Gaziantep: Türkiye Ekonomi Kurumu Yayınları.
• Yaylı, Hasan (2012), “Küreselleşmenin Kentler Üzerindeki Etkileri ve İstanbul Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (24), 331-355.