DÖVİZ KURU DEĞİŞKENLİĞİ VE DIŞ TİCARET İLİŞKİSİNİN ASİMETRİK ANALİZİ:1990-2019 TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 24, 9 - 18, 28.04.2020

Demet Yaman Songur

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de, döviz kuru değişkenliği ile dış ticaret arasındaki ilişkiyi asimetrik nedensellik testi aracılığıyla güncel veriler ile incelemektir. Bu amaçla, çalışmada Ocak 1990- Mayıs 2019 dönemine ait aylık veriler kullanılmıştır. Döviz kuru değişkenliği GARCH modeli ile tahmin edilerek değişkenlik serisi elde edilmiştir. Döviz kuru değişkenliği serisinin dış ticaret değişkenleri olan ithalat ve ihracat ile nedensellik ilişkisi Hatemi-J 2012 tarafından geliştirilen asimetrik nedensellik testleri incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, döviz kuru değişkenliği ihracatın nedeni iken, ihracat döviz kuru değişkenliğinin nedeni değildir. Diğer taraftan ithalat ile döviz kuru değişkenliği arasında karşılıklı nedensellik ilişkisi söz konusudur. Asimetrik nedensellik analizinden elde edilen bulgulara bakıldığında ise, pozitif bileşenlerde ithalat döviz kuru değişkenliğinin nedeni iken, negatif bileşenlerde döviz kuru değişkenliği ithalatın nedenidir. Diğer durumlar için nedensellik söz konusu değildir

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru Değişkenliği, Dış Ticaret, Asimetrik Nedensellik Analizi

ASYMMETRIC RELATION BETWEEN EXCHANGE RATE VOLATILITY AND FOREIGN TRADE: AN EXAMPLE OF TURKEY 1990-2019

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between exchange rate volatility and foreign trade with current data through asymmetric causality test in Turkey. For this purpose, monthly data for the period January 1990 - May 2019 were used in the study. Exchange rate volatility was estimated with the GARCH model and the volatility series was obtained. Asymmetric causality tests developed by Hatemi-J 2012 examined the causality relationship between import and export, which are foreign trade variables of the exchange rate volatility series. According to the findings, while exchange rate volatility is the cause of exports, exports are not the cause of exchange rate volatility. On the other hand, there is a mutual causality relationship between imports and exchange rate volatility. When we look at the findings from asymmetric causality analysis, the reason for import exchange rate volatility in positive components is, while the reason for import exchange rate volatility in negative components is. For other cases, causality is out of the question

Anahtar Kelimeler

Exchange Rate Volatility, Foreign Trade, Asymmetric Causality Analysis

Kaynakça

• Abdalla, Suliman Zakaria Suliman (2012), “Modelling Exchange Rate Volatility Using GARCH Models: Empirical Evidence from Arab Countries”, International Journal of Economics and Finance, 4(3), s. 216-229.
• Aktaş, Cengiz (2012), “Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin VAR Tekniğiyle Analizi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, S. 6(11), s. 123-140.
• Alam, Shaista ve Ahmad, Qazi Masood (2013), “Exchange Rate Volatility and Pakistan’s Bilateral Imports from Major Sources: An Application of ARDL Approach”, International Journal of Economics and Finance, 3(2), s. 245-254.
• Aristotelous, Kyriacos (2001), “Exchange-Rate Volatility, Exchange-Rate Regime and Trade Volume: Evidence from UK-US Export Function (1889-1999)”, Economics Letters, 72, s. 87-94.
• Arize, Augustine C. - Osang, Thomas - Slottje, Daniel J. (2008), “Exchange Rate Volatility in Latin America and Its Impact on Foreign Trade”, International Review of Economics & Finance, 17(1), s. 33-44.
• Aurangzeb, A. - Thanasis, Stengos - Mohammad, Asif U. (2005), “Short-Run and Long-Run Effects of Exchange Rate Volatility on The Volume of Exports: A Case Study for Pakistan.” International Journal of Business and Economics, 4(3), s. 209-222.
• Ayhan, Fatih (2019), “Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi”, Business and Economics Research Journal, 10(3), s. 629-647.
• Bahmani-Oskooee, Mohsen - Hegerty, Scott W. - Ruixin, Zhang (2014), “The Effects of Exchange-Rate Volatility on Korean Trade Flows: Industry-Level Estimates”, Economic Papers: A Journal of Applied Economics and Policy, 33, s. 76–94.
• Bollerslev, Tim (1986), “Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity”, Journal of Econometrics, 31(3), s. 307-327.
• Caporale, Tony and Doroodian, Khosrow (1994), “Exchange Rate Variability and the Flow of International Trade”, Economic Letters, 46, s. 49-54.
• Cheong, Chongcheul (2004), “Does the Risk of Exchange Rate Fluctution Really Affect International Trade Flows Between Countries”, Economic Bulletin, 6/4, s. 1-8.
• De Grauwe, Paul (1988), “Exchange Rate Variability and The Slowdown in Growth of International Trade”, Staff Papers-International Monetary Fund, 35, s. 63-84.
• De Vita, Glauco and Abbott, Aandrew (2004), “The Impact of Exchange Rate Volatility on UK Exports to EU Countries”, Scottish Journal of Political Economy, 51, s. 62-81.
• Dickey, David A. and Fuller, Wayne. A. (1981), “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica: Journal of The Econometric Society, 49(4), s. 1057-1072.
• Granger, Clive. W. J. and Yoon, Gawon (2002), “Hidden Cointegration”, Economics Working Paper, 2002-02.
• Hacker, R. Scott and Hatemi-J, Abdulnasser (2006), “Tests for Causality between Integrated Variables Using Asymptotic and Bootstrap Distributions: Theory and Application”, Applied Economics, 38(13), s. 1489-1500.
• Hatemi-J, Abdulnasser (2012), “Asymmetric Causality Tests with an Application”, Empirical Economics, 43(1), s. 447-456.
• Hooper, Peter and Kohlhagen, Steven W. (1978), “The Effect of Exchange Rate Uncertainty on the Prices and Volume of International Trade”, Journal of International Economics, 8, s. 483- 511.
• Karakaş, Güngör ve Erdal, Gülistan (2017), “Döviz Kuru Oynaklığının Türkiye’nin Tarımsal Dış Ticaretine Etkisi”, Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(6), s. 668-675.
• Kasman, Adnan (2003), “Türkiye’de Reel Döviz Kuru Oynaklığı ve Bunun İhracat Üzerine Etkisi: Sektörel Bir Analiz”, Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 2, s. 169-186.
• Öztürk, İlhan. ve Acaravcı, Ali (2002), “Döviz Kurundaki Değişkenliğin Türkiye İhracatı Üzerine Etkisi: Ampirik Bir Çalışma”, Review of Social, Economic and Business, 2, s. 197-206.
• Phillips, Peter C. B. and Perron, Pierre (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2), s. 335-346.
• Sarı, Aydın (2010), “Döviz Kuru Oynaklığının İthalata Etkisi: Türkiye Örneği”, Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 11, s. 31-44.
• Soric, Petar (2007), “The Impact of Kuna Exchange Rate Volatility on Croatian Exports”, Financial Theory and Practise, 31(4), s. 353-369.
• Soytaş, Uğur ve Ünal, Özlem Serpil (2010), “Türkiye Döviz Piyasalarında Oynaklığın Öngörülmesi ve Risk Yönetimi Kapsamında Değerlendirilmesi”, Yönetim ve Ekonomi, 17, s. 121- 145.
• Tarı, Recep ve Yıldırım, Durmuş Çağrı (2009), “Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracata Etkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama”, Yönetim ve Ekonomi, 16(2), s. 95-105.
• Türkyılmaz, Serpil - Özer, Mustafa - Kutlu, Erol (2007), “Döviz Kuru Oynaklığı ile İthalat ve İhracat Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi”, Anadolu University Journal of Social Sciences, 7(2), s. 133-150.
• Vieira, Flavio Vilela and MacDonald, Ronald (2016), “Exchange Rate Volatility and Exports: A Panel Data Analysis”, Journal of Economic Studies, 43(2), s. 203-221.