ÇEVİRİDE EŞDEĞERLİK KURAMI BAĞLAMINDA DEYİMLER SORUNU: BENİM ADIM KIRMIZI ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 24, 96 - 104, 28.04.2020

Ozan Deniz Yalçınkaya

Öz

Edebî metinlerin ya da konuşmanın bir dilden başka bir dile aktarımı şeklinde tanımlanan çeviri, geçmişten günümüze kültürler arası bir iletişim aracı olarak kullanılmıştır. Çeviri etkinliği söz konusu olduğunda, her dilin kendine ait anlamsal yoğunluğu ifade eden söylemlerinin ve imgelerinin iyi analiz edilip en üst düzeyde korunması son derece önemlidir. Dolayısıyla çevirmenin ilgili kültüre ve dile ait değerleri iyi bilmesi ve iyi aktarması gerekir. Çeviride deyim niteliği taşıyan sözlerin ve kalıplaşmış ifadelerin başka bir dile çevrilmesi ayrı bir dikkat ve özen gerektirir. Bu da çeviribilim açısından eşdeğerlik kuramının önemini daha da artırmaktadır

Anahtar Kelimeler

Benim Adım Kırmızı, çeviri, eşdeğerlik, deyim, hedef ve kaynak dil

THE PROBLEM OF IDIOMS IN THE CONTEXT OF EQUIVALENCE THEORY IN TRANSLATION: EXAMPLE OF MY NAME IS RED

Öz

Translation, which is defined as the transfer of literary texts or speech from one language to another, has been used as a means of intercultural communication from the past to the present. When it comes to translation activity, it is very important to ensure that the discourses and images expressing the semantic intensity of each language are well analyzed and preserved at the highest level. Therefore, the translator needs to know and convey the related cultural and linguistic values well. Translation of idiomatic words and stereotypes into another language requires special attention and care. This increases the importance of equivalence theory in terms of science of translation

Anahtar Kelimeler

My Name is Red, translation, equivalence, idiom, target and source language

Kaynakça

• Aksan, Doğan, (2003), Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Aksoy, N. Berrin, (2001), Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, Aralık, Sayı 11, Bizim Büro Basımevi Yayın Dağıtım, Ankara.
• Aksoy, N. Berrin, (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi, İmge Kitabevi, Ankara.
• Arslan, Fatih, (2008), “Metaforik Tercihler Bakımından Akif’i Okuyabilmek”, I. Uluslararası Mehmet Akif Sempozyumu, C. 259, s.259-264.
• Baykan, Ali, (2005), “Sosyal- Kültürel Faktörlerin Çevirideki Rolü”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 14, s. 177-197.
• Benjamin, Walter, (1923), Çevirmenin Görevi (Çev: Ahmet Cemal), Çeviri, Eylül 1979, Kültür Bakanlığı, s.49-60.
• Erten, Asalet, (1993), “Çeviri Ediminde Kayıplar Sorunu”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.10, S.1, s. 315-330.
• Eruz-Esen, Sakine, (2012), Akademik Çeviri Eğitimi, Multilingual Yayıncılık, İstanbul.
• Esen, Nükhet, (2006), “Orhan Pamuk’un Romanlarında Anlatım Çeşitliliği”, Modern Türk Edebiyatı Üzerine Okumalar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Göktürk, Akşit, (2006), Çeviri: Dillerin Dili-İnceleme, Yapı Kredi Yayınları, Ankara.
• Kıran, Ayşe Eziler, Kıran, Zeynel, (2013), Dilbilime Giriş, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Köksal, Dinçay, (2008), Çeviri Eğitimi Kuram Ve Uygulama, Nobel Basımevi, Ankara.
• Naci, Fethi, (1999), “Roman ve Toplum”, Cumhuriyet Kitap, 11(2), 3.
• Özcan, Yasemin, (2008), “Orhan Pamuk’un Türkçesi: Benim Adım Kırmızı Örneği”, II. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Öğrenci Kongresi Bildiriler, İstanbul Kültür Üniversitesi, Cilt: 1, s. 541-558.
• Özkırımlı, Atilla, (1974), “Çeviri Sorunları II, Yeterlilik, Yetersizlik”, Soyut Dergisi, s.38- 44, İstanbul.
• Pamuk, Orhan, (1998), Benim Adım Kırmızı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Pamuk, Orhan, (1999), Öteki Renkler, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Pamuk, Orhan, (2001), My Name is Red (çev: Erdağ Göknar), Printed in the UK by CPI Bookmarque, Crydon, CrO 4TD ,UK.
• Rifat, Mehmet, (2006), Benim Adım Kırmızı’yı Kim Anlatıyor, Orhan Pamuk’u Anlamak, (Der. Engin Kılıç), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Sezer, M.Abdulbasit ve Özkan, Erdost, (2011), Dil ve Anlatım Sanatları, Pulat Basımevi, Ankara.
• Stolze, Radegundis, (2013), Çeviri Kuramları- Giriş, (Çev. Emra Durukan), Değişim Yayınları, İstanbul.
• TDK, (2019), Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, http://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 25/07/2019).
• Yazıcı, Mine, (2007), Yazılı Çeviri Edinci, Multilingual, İstanbul.
• Yazıcı, Mine, (2010), Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları, Multilingual, İstanbul.
• Yıldız, Şerife, (2004), “Çeviride Eşdeğerlik ve Çeviri Kuramları Bağlamında Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:12, s. 375-386.
• Yurtbaşı, Metin, (2013), Sınıflandırılmış Deyimler Sözlüğü, Doğan Ofset Yayıncılık, İstanbul.