NÜKTELERİ, FIKRALARI VE ÜSLÛBUYLA SÜLEYMAN NAZİF

Yıl 2016, Sayı: 15, 169 - 177, 01.06.2016

Kamuran Eronat

Öz

Servet-i Fünûn Dönemi içerisinde bulunan ve eserleriyle topluma; vatan, millet ve lisan sevgisini aşılayan Süleyman Nazif, sağlam dil kurgusu ve pürüzsüz üslûbuyla Türk edebiyatına önemli katkı sunmuş ve özellikle nükte ve fıkraları ile de bu katkıya ayrı ve sevimli bir renk katmıştır.Türk kültürüne ve birliğine önemli hizmetleri olan Nazif'in, özellikle ciddi memleket meselelerine karşı cesur ve gür bir sese sahip olduğu ve millî bir duruş sergilediği bilinmektedir. Daima kültürünü koruma ve yükseltme endişesi taşıyan sanatçı, bu çerçevede toplumuna desteğini eserleri ve fikirleri ile sunmuş ve o çok sevdiği lisanının bütün inceliklerini bu bağlamda göstermeyi başarmıştır.Eserlerindeki heyecanlı, dinamik ve atılgan edayı daima diri tutan Nazif'in, özellikle sihirli kelime ve veciz niteliğindeki sözlere yer verdiği unutulmamalıdır. Bu noktada sahip olduğu derin kültür, kıvrak zekâ ve ince mizah tutkusu da kendisine nükte yapmak konusunda ayrıcalıklı bir imkân sunmuş ve sosyal iletinin hız kazanması ve kalıcı olmasında kolaylık sağlamıştır.Türk edebiyatında nükte geleneğinin kurucuları arasında gösterilen Süleyman Nazif'in emsalsiz mizah kudreti ve dile olan kusursuz hâkimiyeti ile kendisine bu kulvarda özgül bir ağırlık oluşturmuş ve diğer eserlerindeki dokunun bazı iz düşümleri bile nüktelerinde kendisine yer bulmuştur.Nüktelerinde zaman zaman sert bir eda görülen sanatçının bu özelliği iyi etüt edildiğinde, sevgiden kaynaklanan bir yerginin hâkim olduğu ve bu nedenle nüktelerle örülü samimi fıkraların değer kaybetmeden günümüze kadar gelebildiği daha iyi anlaşılacaktır

Anahtar Kelimeler

Nükte, Üslûp, Söz, Hazırcevap, Mesaj

SÜLEYMAN NAZİF WITH HIS WITTY REMARKS, ANECDOTES AND LITERARY STYLE

Öz

Süleyman Nazif, living in the Servet-i Fünûn wealth of sciences era and inspiring the society with the love of homeland, nation and language, contributed to the Turkish Literary with his language construction and pure literary style and he coloured up this contribution in a discrete and sympathetic way especially with his witty remarks and anecdotes. Providing significant services to the Turkish culture and union, Nazif is known to raise his voice loudly and bravely against the serious hometown issues and to exhibit a national stance. Always being concerned about protecting and enhancing his culture, the artist supported his society with his works and ideas and he concordantly achieved to show the elegancy of his beloved language. It should not be forgotten that Nazif always kept his exciting, dynamic and bold manner alive with his magical words and succinct sayings in his works. At this point Nazif's deep culture, quick-wit and passion of subtle humour enabled him to make witty remarks in a privileged way; and the social message to accelerate and outlast. Being ranked as one of the founders of the tradition of witticism, Süleyman Nazif's unique power of humour and his perfect dominance in language made him gain a specific position in this field and even the pattern in his other works found a place in his witty remarks. Even though the artist sometimes had a harsh style in his witty remarks, this feature of him, when studied deeply, was dominated by a criticism caused by affection. For this reason, it is understood much better that Nazif's intimate anecdotes knitted by his witty remarks has reached the present day without losing any value.

Anahtar Kelimeler

Witticism, Literary Style, Saying, Witty, Message

Kaynakça

• Aktaş, Şerif (1996), Yenileşme Dönemi Türk Şiiri ve Antolojisi (1860-1920), 1. bs., Ankara: Akçağ Yayınları.
• Beysanoğlu, Şevket (1970), Doğumunun 100. Yılında Süleyman Nazif, 1. bs., Ankara: Diyarbakır Tanıtma ve Turizm Derneği Yayınları: 20.
• Göçgün, Önder (2010), Süleyman Nazif, 1. bs., Ankara: T.C. Başbakanlık Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayını:400.
• Göçgün, Önder (1991), Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları II, 1. bs., Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.
• Karakaş, Şuayb (1988), Süleyman Nazif, 1.bs., Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Kerman, Zeynep (1998), Yeni Türk Edebiyatı İncelemeleri, Ankara: Akçağ Yay.
• Kutlu, Şemsettin (1972), Servet-i Fünun Dönemi Türk Edebiyatı Antolojisi, 1.bs., İstanbul: Bateş Yayınları.
• Tuncer, Hüseyin (1992), Arayışlar Devri Türk Edebiyatı II Servet-i Fünûn Edebiyatı, 1. bs., İzmir: Akademi Kitabevi Yayını.